Ngày 10/2 (giờ Việt Nam), Tòa Phúc thẩm khu vực 9 có trụ sở tại San Francisco đã từ chối yêu cầu của Chính phủ Mỹ trong việc khôi phục lại sắc lệnh cấm nhập cảnh tạm thời đối với công dân của 7 nước Hồi giáo vào Mỹ. Sau khi có phán quyết từ Tòa Phúc thẩm số 9, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lên tiếng chỉ trích dữ dội phán quyết này và hẹn sẽ đưa vụ kiện này lên Tòa Tối cao Mỹ- cấp cao hơn của Tòa Phúc thẩm và có tiếng nói quyết định cuối cùng trong vụ kiện. Tổng thống Trump tự tin cho rằng chính quyền của ông chắc chắn sẽ giành chiến thắng cuối cùng trong vụ việc này.
"Các phương án về tòa án đang được xem xét, bao gồm cả việc kháng cáo kết quả xét xử về lệnh cấm tạm thời ở Tòa phúc thẩm khu vực 9 lên Tòa án Tối cao", Reuters dẫn lời ông Reince Priebus, Chánh văn phòng Nhà Trắng. Ông Priebus cũng nói thêm rằng chính quyền đang tiếp tục xây dựng các sắc lệnh hành pháp khác nhằm "tăng cường bảo vệ người dân Mỹ khỏi khủng bố" và trông đợi những lệnh này sẽ được ban hành sớm.
 |
| Ông Reince Priebus - Chánh văn phòng Nhà Trắng |
"Các phương án về tòa án đang được xem xét, bao gồm cả việc kháng cáo kết quả xét xử về lệnh cấm tạm thời ở Tòa phúc thẩm khu vực 9 lên Tòa án Tối cao", Reuters dẫn lời ông Reince Priebus, Chánh văn phòng Nhà Trắng. Ông Priebus cũng nói thêm rằng chính quyền đang tiếp tục xây dựng các sắc lệnh hành pháp khác nhằm "tăng cường bảo vệ người dân Mỹ khỏi khủng bố" và trông đợi những lệnh này sẽ được ban hành sớm.
Chính quyền liên bang có 14 ngày để yêu cầu Tòa phúc thẩm khu vực 9 xem xét lại phán quyết ngày 9/2. Khi đó, vụ việc sẽ được phân xử lại bởi 11 người lựa chọn ngẫu nhiên trong số 29 thẩm phán thường trực của Tòa Phúc thẩm khu vực 9. Trong ban thẩm phán 11 người này có thể có hoặc không các thẩm phán đã ra phán quyết trước đó. Sau khi xét xử, hội đồng sẽ ra một phán quyết mới và có giá trị pháp lí cao hơn hơn so với quyết định ban đầu. Chính quyền Tổng thống Trump cũng có thể đệ đơn khiếu nại khẩn cấp lên Tòa án Tối cao, cấp cao nhất trong hệ thống tòa án Mỹ.
Lúc đó, thẩm phán Anthony Kennedy sẽ là người thụ lý hồ sơ. Ông Kennedy sẽ phải đứng trước 2 lựa chọn: Tự mình xét xử vụ kiện hoặc đưa vụ việc ra trước toàn thể 8 thẩm phán của Tòa án Tối cao để nghe tranh luận từ cả hai bên. Tuy nhiên, Tòa án Tối cao hiện chỉ có 8 thẩm phán, do vậy nhiều khả năng tỷ lệ biểu quyết sẽ là 4-4. Trong trường hợp này, phán quyết của Tòa phúc thẩm khu vực 9 sẽ được bảo lưu và vụ kiện được gửi về lại thành phố Seattle để xét xử. Trong khi đó, lệnh tạm đình chỉ sắc lệnh hành pháp của Trump vẫn có hiệu lực.
 |
| Thẩm phán Anthony Kennedy ở Tòa án Tối cao Mỹ |
Lúc đó, thẩm phán Anthony Kennedy sẽ là người thụ lý hồ sơ. Ông Kennedy sẽ phải đứng trước 2 lựa chọn: Tự mình xét xử vụ kiện hoặc đưa vụ việc ra trước toàn thể 8 thẩm phán của Tòa án Tối cao để nghe tranh luận từ cả hai bên. Tuy nhiên, Tòa án Tối cao hiện chỉ có 8 thẩm phán, do vậy nhiều khả năng tỷ lệ biểu quyết sẽ là 4-4. Trong trường hợp này, phán quyết của Tòa phúc thẩm khu vực 9 sẽ được bảo lưu và vụ kiện được gửi về lại thành phố Seattle để xét xử. Trong khi đó, lệnh tạm đình chỉ sắc lệnh hành pháp của Trump vẫn có hiệu lực.
Theo các chuyên gia, những động thái mới nhất cho thấy ông Trump đang cân nhắc phương án cuối cùng là ra một sắc lệnh mới. Theo ông Trump, mục đích của sắc lệnh mới vẫn là đảm bảo an ninh cho nước Mỹ, sắc lệnh mới sẽ bao gồm các biện pháp an ninh mới kiểm soát được động cơ của dân nhập cư vào Mỹ.
Bình luận về khả năng chính quyền Tổng thống Trump ban hành một sắc lệnh cấm nhập cư mới, Giáo sư luật học Alexander Reinert tại đại học Yeshiva ở New York cho rằng, ngay kể cả khi ông Trump lựa chọn phương án này, ông vẫn có khả năng phải đối mặt với các thách thức pháp lý khi những người phản đối có thể điều chỉnh khiếu nại của họ. “Sắc lệnh cấm nhập cư mới của ông Trump nếu có sẽ có thể ngay lập tức kích hoạt lệnh cấm đi lại tạm thời nhưng những bên từng nộp đơn khởi kiện bao gồm bang Washington cũng có thể yêu cầu Tòa đình chỉ sắc lệnh này với những khiếu nại khác”, Giáo sư Reinert nói.
 |
| Ông Trump cân nhắc việc ký sắc lệnh cấm nhập cư mới |
Bình luận về khả năng chính quyền Tổng thống Trump ban hành một sắc lệnh cấm nhập cư mới, Giáo sư luật học Alexander Reinert tại đại học Yeshiva ở New York cho rằng, ngay kể cả khi ông Trump lựa chọn phương án này, ông vẫn có khả năng phải đối mặt với các thách thức pháp lý khi những người phản đối có thể điều chỉnh khiếu nại của họ. “Sắc lệnh cấm nhập cư mới của ông Trump nếu có sẽ có thể ngay lập tức kích hoạt lệnh cấm đi lại tạm thời nhưng những bên từng nộp đơn khởi kiện bao gồm bang Washington cũng có thể yêu cầu Tòa đình chỉ sắc lệnh này với những khiếu nại khác”, Giáo sư Reinert nói.