Trao đổi với PV PNVN bên lề hội thảo “Quản lý thuế và vai trò của Kiểm toán nhà nước” do Kiểm toán Nhà nước và Hiệp hội Kế toán Công chứng Vương quốc Anh (ACCA) phối hợp tổ chức ngày 9/5 tại Hà Nội, bà Nguyễn Thị Cúc nhận xét, hiện nay những hành vi trốn thuế, gian lận thuế ngày càng diễn biến phức tạp, phạm vi rộng, quy mô lớn và thủ đoạn ngày càng tinh vi. Những hành vi này dẫn đến những thất thu cho ngân sách nhà nước.
“Thực ra thất thu lớn nhất của ngân sách là hành vi trốn thuế của các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp kinh doanh lớn họ đã lách thuế qua hình thức ưu đãi đầu tư. Còn đối với với nhóm kinh doanh như chị em phụ nữ bán hàng online qua mạng thì không đáng kể, bởi thực tế, doanh thu và tiền thuế của họ phải nộp cũng rất nhỏ”, bà Cúc nói.
Về câu hỏi hiện nay Chính phủ khuyến khích kinh tế số và kinh tế tư nhân phát triển, bán hàng online cũng là một dạng thức của các thành phần kinh tế nói trên, việc kiểm tra cơ quan chức năng liệu có gây ảnh hưởng đến kinh doanh hoặc bảo mật thông tin của người kinh doanh hay không, bà Cúc cho rằng vấn đề này đã được pháp luật quy định rõ ràng.
“Tôi lấy ví dụ đối với nhóm phụ nữ kinh doanh bán hàng online, họ cần phải đăng ký mã số thuế với cơ quan thuế. Họ có trách nhiệm và nghĩa vụ phải nộp thuế và cơ quan thuế có quyền kiểm tra khi thấy nghi ngờ họ có dấu hiệu gian lận hay trốn thuế, song việc kiểm tra đó phải tuân thủ đúng quy định là bảo mật thông tin người nộp thuế, như pháp luật đã nêu rõ, tránh làm ảnh hưởng hay thiệt hại với người kinh doanh”, bà Cúc khẳng định.
Trước đó, đầu năm 2016, Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) đã có văn bản đồng ý cho các cơ quan thuế và cán bộ, công chức thuế được khai thác, sử dụng hệ thống tra cứu thông tin người nộp thuế từ cơ quan hải quan và ngân hàng để phục vụ cho công tác quản lý thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế. Đồng thời, cơ quan này cũng yêu cầu việc khai thác, sử dụng thông tin từ hệ thống tra cứu thông tin phải đảm bảo an toàn và giữ bảo mật theo quy định của Luật Quản lý thuế. Tuy nhiên, dư luận cũng bày tỏ lo ngại nếu thông tin của khách hàng bị rò rỉ, không chỉ khách hàng mà cả doanh nghiệp cũng sẽ bị ảnh hưởng và thiệt hại nặng khi thông tin bị lộ lọt hoặc bị sử dụng sai mục đích.
|
Khó kiểm soát thuế vì nhiều ưu đãi tràn lan
Tại hội thảo, ông Đoàn Xuân Tiên, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước, kết quả kiểm toán cho thấy, mức độ vi phạm pháp luật thuế còn cao, diễn ra ở hầu hết các địa phương và các loại hình doanh nghiệp và các sắc thuế. Những hành vi trốn thuế, gian lận thuế ngày càng diễn biến phức tạp, phạm vi ngày càng rộng, quy mô ngày càng lớn và thủ đoạn ngày càng tinh vi.
Theo ông Tiên, kết quả kiểm toán cho thấy đã phát hiện một số bất cập, sai phạm về tuân thủ pháp luật thuế mang tính phổ biến, như một số đối tượng nộp thuế chưa tuân thủ đúng pháp luật trong kê khai nộp thuế, công tác điều hành, quản lý thu tiền thuê đất, tiền sử dụng đất tại một số địa phương chưa đảm bảo quy định của Nhà nước, nhiều đơn vị chưa kê khai hoặc kê khai không đầy đủ các khoản thuế từ hoạt động kinh doanh.
Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng, việc ưu đãi thuế dàn trải ở nhiều địa phương, bộ ngành hiện nay là một trong những nguyên nhân dẫn đến khó kiểm soát và thất thu thuế. Cụ thể, tình trạng cho phép ưu đãi thuế không đúng quy định diễn ra khá phổ biến như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp sai, miễn thuế khi đã hết thời hạn ưu đãi, miễn thuế không đúng đối tượng được ưu đãi theo giấy chứng nhận đầu tư...
Do đó, cơ quan kiểm toán về thuế cần chú trọng nhiều hơn kiểm toán tuân thủ và kiểm toán hoạt động. Kiểm toán cần đánh giá sự tuân thủ luật pháp trên tất cả các khía cạnh của thuế như đăng ký, kê khai, nộp thuế, hoàn thuế và quản lý thuế. Đồng thời, cần triển khai và đi sâu kiểm toán hoạt động, kiểm toán hiệu quả, đánh giá tác động của các sắc thuế đến đời sống kinh tế xã hội, ảnh hưởng và tác động của từng sắc thuế đến tăng trưởng và phát triển bền vững của nền kinh tế.
|