Phụ nữ làm du lịch, xóa bỏ định kiến giới ở Botswana

"Viên ngọc quý" của sa mạc Kalahari

Cô Bontle Cindy Mothogaathobogwe, người đã làm hướng dẫn viên 3 năm, cho biết: "Lúc đầu, tôi rất lo lắng vì đây là công việc của đàn ông. Sau đó, tôi nghĩ mình cần phải thay đổi và làm gương cho những người phụ nữ khác để chứng tỏ rằng mọi thứ đều có thể làm được, miễn là bạn có niềm đam mê, sự tự tin và yêu thích những gì bạn đang làm".

Mothogaathobogwe lớn lên tại Boro, ngôi làng nhỏ ở rìa phía Nam đồng bằng sông Okavango. Cô học chèo thuyền mokoro từ khi còn là một đứa trẻ, vì đây là phương tiện giao thông duy nhất trong cộng đồng của cô. 

Sau khi đảm nhận vai trò hướng dẫn viên du lịch, Mothogaathobogwe mô tả công việc mới của mình với cảm giác tự hào: "Nó rất thú vị và đặc biệt, vì bạn hành động như thể bạn là đại sứ chia sẻ kiến thức và văn hóa với khách du lịch".

Mô tả của Mothogaathobogwe rất chính xác. Đi trên chiếc thuyền độc mộc mang tính biểu tượng qua vùng sông nước của đồng bằng Okavango là một trải nghiệm đặc biệt. Vùng đồng bằng này là một trong những nơi đặc biệt của châu Phi: Một hệ thống sông ngòi rộng 2 triệu ha, được coi là "viên ngọc quý" của sa mạc Kalahari. 

Nó xuất hiện hoàn toàn tương phản trên hình ảnh vệ tinh dưới dạng một mảng màu xanh lam, nổi bật trên nền phong cảnh sa mạc màu nâu. So với các điểm đến nổi tiếng khác, như: Vườn quốc gia Kruger ở Nam Phi, con người có rất ít tác động đến Okavango. 

Đồng bằng trải dài trên một diện tích khổng lồ gồm các vùng đất ngập nước, gần như không bị xáo trộn và các đồng cỏ ngập nước theo mùa. Đồng bằng sông Okavango được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới từ năm 2014.

Cô Mothogaathobogwe thuộc bộ tộc Bayei bản địa đến từ Maun, ven đồng bằng sông Okavango và có lối sống bền vững, bảo tồn tính toàn vẹn của môi trường sống. Bộ lạc Bayei đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp ngăn chặn các mối đe dọa săn trộm và canh tác tại Di sản Thế giới này, giúp duy trì việc bảo tồn 264 loài động vật có vú, 157 loài bò sát và 540 loài chim cũng như quần thể voi lớn nhất thế giới.

Khi điều khiển thuyền độc mộc, Mothogaathobogwe đưa mắt quan sát mặt nước, cảnh giác với việc chạm trán với hà mã và cá sấu, đồng thời giải thích cho du khách về hệ sinh thái nơi đây. Đôi mắt được huấn luyện của cô có thể phát hiện ra những con ếch xanh nhỏ đang bám vào cây sậy. 

"Ngày trước, phụ nữ thường lấy mokoro để đi nhặt cỏ làm vật liệu xây dựng. Bây giờ, điều đó đã thay đổi, phụ nữ cũng tham gia đưa khách du lịch vào vùng đồng bằng trên những chiếc mokoro", cô nói.

Thay đổi định kiến với phụ nữ

Phụ nữ trong ngành du lịch trước đây phải đối mặt với nhiều thách thức do định kiến rằng hướng dẫn viên là một công việc ngoài trời, đòi hỏi thể lực tốt, chưa kể điều kiện làm việc xa xôi, khiến họ phải xa gia đình trong thời gian dài. Những định kiến này luôn đặt người phụ nữ vào thế bất lợi. 

Tuy nhiên, hiện nay có một phong trào đang phát triển ở châu Phi nhằm trao quyền cho phụ nữ. Mothogaathobogwe và cô bạn đồng nghiệp tên Beauty là 2 trong số ít phụ nữ chèo thuyền mokoro được tuyển dụng. Họ là một phần của "Chương trình trao quyền cho phụ nữ Ker và Downey" nhằm tuyển dụng phụ nữ vào các vai trò truyền thống do nam giới chiếm lĩnh, chẳng hạn như chèo thuyền độc mộc mokoro và thợ cơ khí.

Việc ngày càng có nhiều việc làm cho phụ nữ đã tác động lớn đến cộng đồng địa phương: Không chỉ cải thiện phúc lợi kinh tế và sự ổn định kinh tế của các hộ gia đình mà còn là cơ hội giáo dục cho trẻ em và tinh thần chung của cộng đồng. 

"Cộng đồng rất ấn tượng với nghề nghiệp của tôi. Tôi có thể nói rằng, tôi là nguồn cảm hứng cho nhiều phụ nữ khác. Bất cứ khi nào tôi quay lại đó, họ đều rất vui và họ nói: Làm tốt lắm, Cindy. Hãy tiếp tục!", Mothogaathobogwe chia sẻ.

Trong thời đại mà những câu chuyện về trao quyền cho phụ nữ gây tiếng vang trên toàn cầu, Mothogaathobogwe và các đồng nghiệp đã được nhiều nữ du khách độc thân tin tưởng. 

Cô kể: "Một số khách du lịch muốn đi cùng hướng dẫn viên nữ vì họ cảm thấy họ có thể chuyện trò với chúng tôi nhiều hơn. Vì hầu hết hướng dẫn viên đều là nam giới và khi nghe tin có một hướng dẫn viên nữ ở đây, họ rất vui và nói: 

Chúng tôi có thể đi cùng Cindy được không? Điều đó khiến tôi cảm thấy rất hạnh phúc. Tôi yêu thiên nhiên và có thể chia sẻ những nét văn hóa của quê hương cũng như truyền thống bộ lạc của mình với du khách".