Sự trỗi dậy của nữ chính trong phim truyền hình Hàn Quốc

"Nữ luật sư Kỳ lạ Woo Young Woo" (tên gốc: Extraordinary Attorney Woo) là một trong những bộ phim truyền hình Hàn Quốc thành công của năm 2022. Phim kể về câu chuyện của Woo Young-woo, một phụ nữ trẻ mắc chứng tự kỷ, tốt nghiệp thủ khoa Luật tại Đại học Quốc gia Seoul. Được công bố sẽ sản xuất phần hai, "Nữ luật sư kỳ lạ Woo Young Woo" hiện là phim truyền hình không nói tiếng Anh được xem nhiều thứ sáu của Netflix và gần đây được đề cử "Giải Lựa chọn của các nhà phê bình" năm 2023. Bộ phim là ví dụ mới nhất về việc các bộ phim truyền hình Hàn Quốc đã tiến xa như thế nào trong việc khắc họa phụ nữ.

Sự phổ biến của các nhân vật nữ chính

Jacklen Kim, Giám đốc tiếp thị của kênh ENA, cho biết số lượng nhân vật nữ chính trong phim truyền hình Hàn Quốc không chỉ tăng mà còn được miêu tả ở những vị trí quyền lực. Chỉ riêng trong năm 2022, các nhân vật nữ đã được xây dựng nhiều hình tượng khác nhau như vị hoàng hậu lý trí và quyền lực trong "Dưới bóng Trung điện" (tên gốc: "Under the Queen’s Umbrella") hay những phụ nữ làm nghề thợ lặn Haenyo, những người đã chứng minh tài năng cũng như sức ảnh hưởng của họ đến nguồn thu hải sản ở đảo Jeju trong "Nơi đảo xanh" (tên gốc: "Our Blues").

Tuy nhiên trong cuộc sống thực, phụ nữ Hàn Quốc phải đối mặt với không ít rào cản trong thực hiện bình đẳng giới. Theo báo cáo Chỉ số Khoảng cách giới toàn cầu năm 2022 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Hàn Quốc xếp thứ 99 trong số 146 quốc gia trong. Dữ liệu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho thấy, phụ nữ Hàn Quốc kiếm được trung bình ít hơn 31,1% so với nam giới. Trong khi đó, chủ nghĩa nữ quyền vẫn là một vấn đề gây chia rẽ tại quốc gia này. Vậy sự xuất hiện ngày càng nhiều nhân vật nữ chính quyền lực trong phim truyền hình Hàn Quốc mở ra điều gì?

Phản ánh thời đại

Theo Park Sung-eun, Giám đốc sản xuất Studio LuluLala, trong suốt những năm 90 của thế kỷ trước và đầu những năm 2000, chủ nghĩa phân biệt giới tính và những cảnh bạo lực gia đình có thể được thấy trong các bộ phim truyền hình Hàn Quốc. Nửa cuối những năm 2000 là thời kỳ thống trị của phim hài lãng mạn với motif phụ nữ nghèo và đàn ông giàu có. Vào thời điểm đó, thể loại phim này được khán giả hoan nghênh vì bất chấp các kỳ vọng trước đó về cách phụ nữ nên ăn mặc thế nào. Thông điệp từ các bộ phim cũng phản đối tư tưởng "yêu đàn ông giàu có là con đường dẫn đến hạnh phúc".

Theo Park, người bắt đầu sự nghiệp tại đài MBC năm 1999, phim truyền hình cũng phản ánh thời đại. Vào thời điểm mà phụ nữ được cho là sẽ kết hôn ở đầu tuổi 20, các nhân vật nữ chính chưa lập gia đình tuổi 30 trong phim sẽ phải đối mặt với những lời chỉ trích. Tuy nhiên những năm gần đây, ngày càng ít phụ nữ Hàn Quốc kết hôn và sinh con, xu hướng phim truyền hình theo đó cũng thay đổi. "Ngày càng nhiều người hiểu rằng hôn nhân là lựa chọn cá nhân, vì vậy sẽ khó tìm được một nhân vật nữ nào trong vài năm qua thực sự quan tâm đến việc kết hôn", Park cho biết.

Michelle Cho, trợ lý giáo sư về nghiên cứu Đông Á tại Đại học Toronto, lưu ý rằng những câu chuyện tình lãng mạn trong phim truyền hình Hàn Quốc ngày càng tập trung vào sự phát triển cá nhân và tình bạn. Cô lấy ví dụ phim "Hạ cánh nơi anh" (Crash Landing on You), bộ phim đạt kỷ lục về số lượt xem ở Hàn Quốc. Phim tập trung vào cốt truyện lãng mạn nhưng xây dựng nhân vật nữ chính là một giám đốc điều hành thành công, người vẫn tiếp tục làm việc bất chấp chuyện tình yêu đang diễn ra.

Nữ quyền hay chất liệu mới để tăng "rating"?

Phim truyền hình Hàn Quốc từ lâu đã được viết và xem bởi phụ nữ. Tuy nhiên, giống như các doanh nghiệp khác đang cố gắng tiếp cận nhiều khán giả chính thống, các nhà sản xuất phim Hàn Quốc thường né tránh chủ nghĩa nữ quyền vì đó là một vấn đề phân cực. "Không giống như ở Bắc Mỹ, nơi nhãn hiệu "nữ quyền" thường được coi là tích cực, thì ở Hàn Quốc, lại được sử dụng theo nghĩa miệt thị", Michelle Cho của Đại học Toronto cho biết.

Một số chuyên gia trong ngành cho rằng, phim truyền hình Hàn Quốc đang khai thác các nhân vật nữ đơn giản chỉ để thu hút khán giả. Giám đốc tiếp thị của kênh ENA lập luận rằng "Nữ luật sư Kỳ lạ Woo Young Woo" trở nên nổi tiếng chủ yếu bởi bộ phim nói về chiến thắng của một người yếu thế. Ngoài ra với nhân vật chính là nữ, phim mang đến điều mới mẻ hơn.

Giải thích về xu hướng này, nhà phê bình phim và truyền hình Hwang cho biết: "Trong quá khứ, nam giới đóng phim ở đủ kiểu nhân vật, từ thám tử, xã hội đen đến thẩm phán. Kịch bản sẽ mới mẻ hơn nếu thay câu chuyện của nam giới bằng câu chuyện của phụ nữ". Theo Hwang, các nhà sản xuất làm phim về nhân vật nữ để tăng "rating" thay vì liên quan chính trị. Và về bản chất, một nhân vật nữ sẽ tự nhiên nêu lên các vấn đề của phụ nữ.