Tại sao bệnh bạch hầu lây lan mạnh ở Tây Nguyên?

Ngày 9/7, tại tỉnh Gia Lai, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã làm việc với các tỉnh Tây Nguyên và tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi về công tác phòng chống dịch bệnh bạch hầu. Tại đây, các đại biểu đã thẳng thắn chỉ rõ nguyên nhân và đề ra phương hướng cụ thể phòng bệnh lây lan trên diện rộng.

Báo cáo tại cuộc họp, ông Đặng Quang Tấn, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cho biết, tại 4 tỉnh Tây Nguyên hiện có 66 ca bệnh bạch hầu, trong đó có 3 ca tử vong. Đáng lưu ý có nhiều ca bệnh không phát hiệu triệu chứng nhiễm khuẩn bạch hầu. Điều này cho thấy nguy cơ lây truyền từ người này sang người kia là rất dễ. Đặc biệt, bệnh bạch hầu trong một thời gian dài ít xảy ra nên cán bộ y tế dễ chủ quan dẫn đến việc chẩn đoán nhầm với các bệnh thông thường khác. Đa số những vùng có nguy cơ lây nhiễm cao là ở đồng bào dân tộc thiểu số, chiếm trên 90%.

Về tình trạng tiêm chủng, đa số những trường hợp mắc bệnh không được tiêm phòng vaccine đầy đủ hoặc khi kiểm tra thì họ không nhớ trước giờ đã tiêm chưa. Ngay sau khi nhận thông tin ban đầu các trường hợp mắc bệnh, Bộ Y tế đã chỉ đạo Viện vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên tổ chức các đội công tác nhanh đến trực tiếp các vùng dịch để hỗ trợ.

Bà Trần Thị Nga, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum, cho biết, việc phòng chống bệnh bạch hầu tại Kon Tum đang gặp nhiều khó khăn, trong đó tỉ lệ người tiêm chủng vaccine mới chỉ đạt trên 50%. Nguyên nhân do phần lớn người dân tập trung ở vùng sâu, vùng xa nên vấn đề vệ sinh, chăm sóc sức khỏe còn hạn chế. Thậm chí, khi lực lượng chức năng đi phát thuốc phòng bệnh, nhiều người dân còn không uống.

Bà Nga cho biết, trong thời gian tới, Kon Tum sẽ tập huấn giám sát phòng chống bệnh bạch hầu trên toàn tỉnh. Ba Nga cũng kiến nghị Bộ Y tế đẩy mạnh hỗ trợ vaccine, đồng thời ban hành các quy định về chẩn đoán, giám sát, điều trị bệnh bạch hầu. Cùng với đó, Viện Vệ sinh Dịch tễ Tây Nguyên tiếp tục hỗ trợ về chuyên môn, kỹ thuật để điều trị bạch hầu một cách có hiệu quả.

Tương tự, Ông Mai Xuân Hải, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Gia Lai, cho biết, việc tiêm chủng bệnh bạch hầu đang gặp nhiều khó khăn do người dân ở vùng sâu, vùng xa còn chủ quan, không chú trọng đến tiêm phòng vaccine. Ngoài ra, còn 1 nguồn lây vô hình nằm trong cộng đồng khi những người nhiễm bệnh bạch hầu không bị phát bệnh. 

Để điều trị bệnh bạch hầu, ông Hải kiến nghị Bộ Y tế sớm có hướng dẫn cho địa phương việc mua thanh huyết kháng độc tố bạch hầu, cung cấp kịp thời vaccine Td cho tỉnh Gia Lai để tổ chức tiêm chủng cho người dân trong vùng dịch. Ngoài ra, Bộ Y tế quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, trang thiết bị y tế cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Gia Lai.

Phát biểu tại buổi làm việc, ông Nguyễn Thanh Long, quyền Bộ Trưởng Bộ Y tế cho biết, bệnh bạch hầu trong các năm gần đây năm nào cũng diễn ra nhưng năm nay có xu hướng lan rộng hơn. Do đó, các địa phương phải tập trung các biện pháp phòng, chống bệnh bạch hầu như phòng chống dịch Covid-19. Trước mắt, Bộ Y tế giao Cục Y tế dự phòng phối hợp Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia triển khai ngay chiến dịch tiêm dự phòng bạch hầu trên diện rộng cho tất cả người dân Tây Nguyên từ 2 tháng tuổi trở lên. Theo đó sẽ có khoảng 4,7 triệu người dân trên địa bàn Tây Nguyên được tiêm vaccine phòng bệnh bạch hầu.

Theo ông Nguyễn Thanh Long, bệnh bạch hầu có thuận lợi hơn bệnh Covid-19 vì có đầy đủ vaccine phòng bệnh và thuốc đặc trị. Vì vậy, muốn ngăn chặn nhanh dịch bệnh này cần phải phát hiện kịp thời để điều trị hiệu quả. Trong đó, điều trị dự phòng cho tất cả khu vực có ca bệnh có ý nghĩa rất quan trọng. Ngoài ra, muốn thành công trong công tác phòng bệnh bạch hầu, cần huy động tất cả các cơ quan ban ngành vào cuộc thì mới mang lại hiệu quả. Về việc điều trị, quyền Bộ trưởng Bộ Y tế yêu cầu Bệnh viện Bạch Mai nhanh chóng lập tổ điều trị chuyên môn, hỗ trợ điều trị cho các địa phương; giao Bệnh viện Bạch Mai tiến hành mua huyết thanh, đảm bảo cung cấp cho các địa phương này.

Một vấn đề rất quan trọng được ông Nguyễn Thanh Long đưa ra là cần đưa ứng dụng truy vết, tìm kiếm người tiếp xúc với người nhiễm bệnh bạch hầu giống như cách mà Việt Nam đã làm rất hiệu quả đối với dịch Covid-19. Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ hỗ trợ toàn bộ vaccine, kể cả vaccine 5 trong 1, vaccine Tđ, dự kiến khoảng 11 triệu liều sẽ được hỗ trợ cho các địa phương. Ngoài ra, Bộ sẽ cấp khẩu trang, đồ dùng phòng hộ cho các địa phương… Các cơ quan chuyên môn của Bộ sẽ hỗ trợ các địa phương về chuyên môn. 

Chiều cùng ngày, đoàn công tác của Bộ Y tế đã phát động “Chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống bạch hầu” tại 4 tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum và Đắk Nông. Trong đó, Gia Lai được chọn là tỉnh điểm để phát động chiến dịch./.