Thống đốc Ngân hàng Nhà nước: Dư nợ tín dụng trên GDP của Việt Nam thuộc mức cao nhất trên thế giới

Sáng 1/11, tại phiên thảo luận về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng đã giải trình, làm rõ vấn đề quan trọng được nhiều đại biểu Quốc hội nêu.

Nhu cầu đầu tư phụ thuộc rất nhiều vào vốn tín dụng 

Theo đó, điều hành tín dụng, tiếp cận tín dụng là vấn đề được các đại biểu quan tâm nhiều nhất, không chỉ ở một kỳ họp Quốc hội mà ở nhiều kỳ họp. Bởi, nội tại của nền kinh tế, nhu cầu đầu tư phụ thuộc rất nhiều vào vốn tín dụng của ngân hàng và dư nợ tín dụng trên GDP của Việt Nam thuộc mức cao trong các nước cao nhất thế giới. Ngân hàng Thế giới đã cảnh báo vấn đề này. Do vậy, đây là vấn đề luôn được quan tâm trong bối cảnh khó khăn hiện nay.

Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều giải pháp điều hành chính sách tiền tệ cả bên cung vốn tín dụng và bên cầu vốn tín dụng. Đối với bên cung tín dụng, ngay từ đầu năm 2023, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra chỉ tiêu, định hướng tăng trưởng tín dụng cả năm là 14% và đến gần giữa năm đã phân bổ và thông báo cho tất cả các tổ chức tín dụng trong toàn hệ thống với chỉ tiêu khoảng 14%.

Ngân hàng Nhà nước cũng đã điều hành linh hoạt hỗ trợ thanh khoản của hệ thống để tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng thúc đẩy tăng nguồn cung tín dụng cho nền kinh tế.

Đối với chính sách bên cầu, mặc dù lãi suất thế giới tăng cao nhưng Ngân hàng Nhà nước cũng mạnh dạn điều chỉnh 4 lần giảm lãi suất điều hành để định hướng đưa mặt bằng lãi suất của các khoản cho vay mới giảm khoảng 2% so với cuối năm 2022. Nếu tính cả những khoản dư nợ của các khoản cho vay cũ và vay mới thì giảm khoảng 1% so với năm 2022 và so với trước đại dịch Covid-19 đã bằng, thậm chí giảm hơn, với khoảng 0,3%.

Ngân hàng Nhà nước cũng đã ban hành thông tư về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ; cũng như chủ động đề xuất các cái gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay đối với nhà ở cho người có thu nhập thấp và công nhân; gói tín dụng cho thủy sản 15 nghìn tỷ đồng… góp phần thúc đẩy cầu tín dụng. Tổ chức nhiều hội nghị kết nối giữa ngân hàng và doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về tín dụng tại các cái địa phương.

Tuy nhiên, tín dụng vẫn tăng chậm (tăng 7,1% so với cuối năm ngoái). Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cũng đã tổ chức rất nhiều hội nghị chuyên đề, phân tích nguyên nhân dẫn đến tăng trưởng tín dụng thấp. Hiện nay, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, các ngành cùng Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện đồng bộ các giải pháp như xúc tiến thương mại để tăng đơn hàng xuất khẩu và tăng cường khai thác cầu nội địa để doanh nghiệp có đầu ra và có dự án khả thi sẽ tiếp cận được tín dụng.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã thành lập tổ công tác tháo gỡ khó khăn cho bất động sản và đã nhận diện được khoảng 70% nguyên nhân dẫn đến những khó khăn, đó là về pháp lý. Sau khi khó khăn về pháp lý được tháo gỡ, chắc chắn tăng trưởng tín dụng cũng sẽ tăng theo…

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, về tổng quan điều hành công tác chính sách tiền tệ, 2023 tiếp tục là một năm đầy khó khăn thách thức vì kinh tế thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp và khó lường, hết khó khăn này lại đến khó khăn khác. Trong nước, những khó khăn nội tại của nền kinh tế cũng chưa thể xử lý trong một thời gian ngắn, tạo áp lực đối với điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Đặc biệt khi chính sách tiền tệ phải thực hiện rất nhiều nhiệm vụ như kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, giảm mặt bằng lãi suất, ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối, đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Lần đầu tiên cứ 10 doanh nghiệp thì có 8 doanh nghiệp rút khỏi thị trường

Trước đó, đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh chỉ ra thực tế là thể chế chính sách còn mâu thuẫn, điều kiện kinh doanh còn tồn tại nhiều rào cản. Đặc biệt là việc chậm trễ, kém hiệu quả trong thực thi chính sách tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Nguyên nhân là do một số bộ ngành, một bộ phận cán bộ, công chức né tránh đùn đẩy, khiến doanh nghiệp rơi vào tình cảnh khó khăn. 

Dẫn chứng, trong 9 tháng đầu năm 2023, lần đầu tiên cứ 10 doanh nghiệp thì có 8 doanh nghiệp rút khỏi thị trường. Đại biểu lo ngại khi lần đầu tiên, số doanh nghiệp rút khỏi thị trường cao hơn số doanh nghiệp tham gia.

Đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị tập trung đồng bộ chính sách tài khóa và tiền tệ, chính sách thuế cho xuất khẩu, hoàn thuế VAT, tạo thanh khoản cho doanh nghiệp. Cần xác định những ngành chủ lực để hỗ trợ tín dụng ưu đãi; giảm chi phí và hạn chế kiểm tra thanh tra, gây khó, không ban hành thêm văn bản gây khó. Đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, điện và xăng dầu, có chế tài phải bồi thường cho doanh nghiệp khi cắt điện sản xuất, kích cầu tiêu dùng, giảm thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, kích cầu đầu tư…