Thủ tướng Anh Theresa May đã chính thức rời vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ thông qua một bức thư riêng gửi tới toàn thể đảng Bảo thủ nhưng không tổ chức họp báo hay bất cứ sự kiện gì để đánh dấu ngày này.
Theo Văn phòng Thủ tướng Anh, mặc dù từ chức nhưng bà May sẽ vẫn là Thủ tướng tạm quyền cho đến khi đảng Bảo thủ tìm được người kế nhiệm. Dự kiến kết quả bầu chọn sẽ được công bố vào cuối tháng 7 tới.
Trong thời gian tạm giữ chức Thủ tướng, chờ người kế nhiệm tiếp quản, Thủ tướng May sẽ chỉ chú trọng xử lý các vấn đề nội địa. Những vấn đề liên quan Brexit, bà May sẽ không can dự.
Sự ra đi của bà May đã mở đường cho cuộc đua tìm người thay thế bà May và vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ chính thức bước vào giai đoạn cạnh tranh gay gắt trong bối cảnh tiến trình Brexit đang lâm vào bế tắc.
Cho đến nay đã có 11 ứng cử viên lãnh đạo đảng Bảo thủ, trong đó có cựu Ngoại trưởng Anh Boris Johnson đã tuyên bố chạy đua vị trí “chủ nhân” ngôi nhà số 10 phố Downing ở thủ đô London.
Các ứng cử viên chạy đua vị trí Thủ tướng Anh sẽ phải công bố cương lĩnh tranh cử với hạn cuối cùng là thứ 2 tuần sau, tức 10/6 tới. Để trở thành lãnh đạo đảng Bảo thủ, một ứng cử viên phải có được sự ủng hộ của 8 nghị sĩ trong đảng.
125.000 thành viên đảng Bảo thủ Anh trên toàn quốc sẽ bỏ phiếu lựa chọn lãnh đạo mới trên cơ sở danh sách rút gọn vào ngày 13, 18, 19 và 20/6. Mỗi lần bỏ phiếu, các thành viên sẽ loại đi một ứng cử viên cho đến khi chỉ còn 2 ứng cử viên cuối cùng vào ngày 20/6 tới. Cuộc bỏ phiếu cuối cùng sẽ diễn ra sau đó ít ngày. Cuộc đua vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ và vị trí Thủ tướng Anh sẽ được hoàn tất khi tên của người chiến thắng được công bố vào trung tuần tháng 7, khoảng 22/7 tới.
Tiến trình Brexit dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 31/10 tới song cho đến nay, 11 ứng cử viên đang chạy đua vị trí thủ tướng Anh vẫn còn đang bất đồng sâu sắc về dự án Brexit mà Thủ tướng May để lại. Quan điểm Brexit đặc biệt gay gắt giữa các ứng cử viên được cho là có tiềm năng thay thế Thủ tướng May.
Theo đánh giá của giới phân tích, cho dù ai thay thế vị trí của bà May cũng sẽ chỉ còn vài tháng để quyết định liệu có thể cứu vãn kế hoạch Brexit của bà May hay không, hay sẽ trì hoãn Brexit hoặc cắt đứt quan hệ với EU - Đối tác thương mại thân cận nhất với Anh mà không có thỏa thuận nào. Riêng cựu Ngoại trưởng Anh Boris Johnson chủ trương ủng hộ việc Anh rời EU vào đúng ngày 31/10 tới cho dù có đạt được thỏa thuận Brexit với EU hay không.
Nữ cựu lãnh đạo Hạ viện Andrea Leadsom là một trong hai ứng cử viên nữ tham gia ứng cử lần này. Nữ ứng viên thứ hai là cựu Bộ trưởng Việc làm và Hưu trí Esther McVey. Sự xuất hiện của hai nữ ứng cử viên cũng khiến cho người Anh có thêm hy vọng về nữ thủ tướng thứ ba.
Tại cuộc đua năm 2016, bà Leadsom là Bộ trưởng Bộ Năng lượng và Biến đổi Khí hậu, sau đó bà trở thành Chủ tịch Hạ viện dưới thời Thủ tướng May. Bà Leadsom vừa từ chức ngày 22-5 để phản đối những sai lầm của bà May, hai ngày trước khi bà May tuyên bố từ chức. Cũng hai ngày sau khi bà May tuyên bố từ chức, bà Leadsom tuyên bố sẽ ra tranh cử.