Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Nghệ Tĩnh là một trong những hậu phương lớn, trực tiếp của tiền tuyến, là đầu mối giao thông đặc biệt quan trọng, kết nối các tuyến đường huyết mạch để vận chuyển quân lương, đạn dược từ hậu phương miền Bắc chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam. Đã có hàng vạn cán bộ, chiến sỹ thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến và người dân tham gia giữ vững tuyến đường quan trọng này.
Các vị trí yết hầu, chiến lược như Truông Bồn phía Bắc, Ngã ba Đồng Lộc phía Nam, sông Lam… trở thành trọng điểm đánh phá ác liệt của không quân Mỹ. Bất chấp mưa bom, bão đạn, không quản gian khổ, hy sinh, những chiến sỹ thanh niên xung phong và lực lượng chủ công thực hiện rà phá bom nổ chậm, san lấp hố bom, mở đường ra tiền tuyến.
Cách đây đúng nửa thế kỷ, rạng sáng 31/10/1968, tại Truông Bồn, 13 chiến sĩ thanh niên xung phong thuộc ‘tiểu đội thép’, Đại đội cảm tử 317, đã anh dũng hy sinh. Trong đó có chiến sĩ đã hoàn thành nhiệm vụ và nhận quyết định ra quân, có người đã có quyết định cử đi học, người đã định ngày đám cưới, nhưng tất cả đều không ngần ngại, vẫn tình nguyện xung phong làm nhiệm vụ để quyết giữ bằng được sự thông suốt mạch máu giao thông nối hậu phương với tiền tuyến.
“Sự hy sinh anh dũng của 13 chiến sỹ thanh niên xung phong tại Truông Bồn là tấm gương sáng ngời về những hy sinh to lớn của các thế hệ tuổi trẻ, của 4,3 vạn thanh niên xung phong tỉnh Nghệ An cũng như hàng chục vạn thanh niên xung phong ở khắp mọi miền của đất nước trong sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu.
Cùng với Ngã ba Đồng Lộc, Hang Tám cô, Thành cổ Quảng Trị và nhiều địa danh lịch sử khác, Truông Bồn đã đi vào lịch sử như một huyền thoại về một mảnh đất thiêng liêng, thấm đẫm máu đào của các anh hùng liệt sĩ, là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, là dấu son trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, là niềm tự hào của tất cả chúng ta và các thế hệ con cháu mai sau về một thời chiến tranh ác liệt, về những chiến thắng vẻ vang oanh liệt trước mọi quân thù xâm lược.
Thủ tướng khẳng định: Truông Bồn mãi mãi là “địa chỉ đỏ” giáo dục cho các thế hệ con cháu của chúng ta về truyền thống anh hùng của dân tộc, về tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí cách mạng kiên cường, bất khuất của các thế hệ cha anh đi trước, góp phần làm cho dân tộc ta, đất nước ta mãi mãi trường tồn và phát triển rực rỡ, vinh quang như ngày hôm nay.
Cùng nhau ôn lại những ký ức, nhớ lại những tên người, tên núi, tên sông gắn với những chiến công hiển hách năm xưa, chúng ta xin bày tỏ lòng thành kính tri ân sâu nặng đối với sự hy sinh cống hiến to lớn của hàng triệu anh hùng liệt sĩ, thương binh, bệnh binh trên cả nước, những người đã không tiếc tuổi xuân, không tiếc tính mạng, sẵn sàng nhận nhiệm vụ xông pha vào những nơi hiểm nguy nhất với tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.
Sau hơn 43 năm thống nhất đất nước, chiến tranh đã lùi xa, mảnh đất Truông Bồn mưa bom bão lửa năm xưa đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành một vùng đất xanh tươi, tràn đầy sức sống. Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền và nhân dân tỉnh Nghệ An cùng sự chung tay của đồng chí, đồng bào cả nước, chúng ta đã đầu tư tôn tạo, xây dựng, phát huy giá trị lịch sử của Khu di tích Truông Bồn thành di tích quốc gia để ghi công các lực lượng thanh niên xung phong.
Thủ tướng cho biết, trong những năm qua, Đảng, Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách quan tâm chăm sóc người có công, gia đình thương binh, liệt sĩ. Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau, nhiều cựu chiến binh, thương binh, cựu thanh niên xung phong, thân nhân liệt sĩ vẫn còn gặp khó khăn trong cuộc sống, cần được sẻ chia, giúp đỡ.
“Tôi xin đề nghị các bộ, các ngành, các địa phương, cơ quan, tổ chức, các doanh nghiệp và nhân dân cả nước cùng chung tay chăm lo tốt hơn đời sống vật chất, tinh thần của các gia đình liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, cựu chiến binh, cựu thanh niên xung phong và mọi người có công với cách mạng”. Thủ tướng nhấn mạnh, đây là bổn phận, là trách nhiệm thường xuyên, lâu dài của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội, của mỗi con người chúng ta, những người được may mắn sống trong thời kỳ hòa bình và phát triển. Thủ tướng mong rằng hành động đền ơn đáp nghĩa, tri ân người có công sẽ được nhân lên nhiều hơn nữa, được thực hiện thường xuyên, liên tục với nhiều việc làm cụ thể, thiết thực.