Một nửa vấn đề
Cơ thể con người vẫn ẩn chứa nhiều điều kỳ thú và các nhà khoa học đang dần dần khai mở chúng. Một trong những điều thú vị nhất chính là cơ thể chúng ta tồn tại tới 2 loại chất béo là chất béo trắng và chất béo nâu. Trong đó, chất béo trắng là loại chất béo thông thường mà chúng ta vẫn biết. Nó lưu trữ calo và khiến chúng ta béo. Ngược lại, mặc dù cũng là chất béo nhưng chất béo nâu lại có khả năng đốt cháy năng lượng và giúp chúng ta giảm cân.
Cụ thể, chất béo nâu đốt cháy năng lượng trong một quá trình được gọi là nhiệt sinh. Khi được kích hoạt hoàn toàn, chỉ 100g chất béo nâu có thể đốt cháy tới 3.400 calo/ngày, cao hơn đáng kể so với lượng thức ăn chúng ta nạp vào cơ thể mỗi ngày và quá đủ để chống béo phì.
Được biết, giống như chất béo trắng, chất béo nâu cũng được tạo nên từ các tế bào mỡ, nhưng những tế bào này trong chất béo màu nâurất giàu ty thể - những “cục pin” cung cấp năng lượng cho cơ thể, chính vì vậy mà nó có màu nâu. Bên cạnh đó, chất béo nâu chứa nhiều mạch máu hơn giúp cung cấp oxy và chất dinh dưỡng.
Trên thực tế, cơ thể mỗi người đều có một lượng chất béo nâu hoặc mô mỡ nâu thần kỳ này nhưng nó được tìm thấy dồi dào nhất ở trẻ sơ sinh và trong động vật ngủ đông. Khi chúng ta già, lượng chất béo nâu trong cơ thể cũng theo đó mà giảm đi.
Vì vậy các nhà khoa học đã tiến tới tìm cách để tăng lượng chất béo nâu trong cơ thể. Tuy nhiên, đó chỉ là một nửa vấn đề khi thách thức thực sự nằm ở chỗ là thế nào để kích hoạt khả năng đốt cháy calo trong chất béo nâu này.
Đi tìm lời giải kích hoạt chất béo nâu
Trước đây, để kích hoạt chất béo nâu, các nhà khoa học tính đưa người vào nhiệt độ thấp để bắt chước động vật ngủ đông nhưng cách này hoàn toàn không thực tế. Sau đó, họ lại nghĩ đến cách điều trị bằng các loại thuốc được gọi là thuốc kích thích hệ adrenergic, nhưng loại thuốc này lại có thể gây đau tim.
“Đã có nhiều nghiên cứu tìm thấy các phân tử thúc đẩy sự phát triển của chất béo nâu, nhưng chúng chỉ đơn giản là tăng lượng chất béo nâu, chứ không có tác dụng chữa bệnh. Muốn chữa được bệnh, chât béo nâu phải có đủ chất dinh dưỡng và được kích hoạt”, giáo sư Toni Vidal-Puigthuộc Viện Khoa học trao đổi chất Wellcome Trust-MRC, Đại học Cambridge, chia sẻ.
Năm 2012, nhóm nghiên cứu do Giáo sư Vidal-Puig đã xác định một phân tử gene được gọi là BMP8b có khả năng điều chỉnh hoạt hóa chất béo nâu ở cả não và mô của cơ thể. Nhóm nghiên cứu thấy rằng việc xóa gene này ở chuột tạo ra protein ngăn chặn chất béo nâu hoạt động.
Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications, Giáo sư Vidal-Puig đã chỉ ra rằng việc tăng số lượng gene BMP8b ở chuột có thể làm tăng chức năng của chất béo nâu trong cơ thể chúng. Điều này có nghĩa rằng BMP8b, được tìm thấy trong máu, có thể được sử dụng như một loại thuốc để tăng lượng chất béo nâu ở người cũng như làm cho chất béo này hoạt động tích cực hơn.
Cụ thể, nhóm nghiên cứu cho thấy, mức độ cao hơn của BMP8b khiến mô nhạy cảm hơn với tín hiệu adrenergic từ thần kinh - mục tiêu tương tự với phương pháp sử dụng thuốc kích thích adrenergic. Điều này cho phép con người sử dụng thuốc này ở liều thấp hơn với mục đích kích hoạt chất béo màu nâu, từ đó làm giảm nguy cơ đau tim.
Quan trọng hơn, nhóm nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng phân tử BMP8bcòn làm tăng lượng mạch máu và dây thần kinh trong chất béo nâu.
Trong khi nghiên cứu của họ được thực hiện trên chuột, họ hy vọng rằng phát hiện này sẽ chuyển thành con người và cung cấp một loại thuốc mới tiềm năng để giúp chống béo phì.