Tọa đàm “Những giọng nói không tưởng” - một sự kiện văn chương năm 2020

Cơn mưa rào mùa hạ trước khi sự kiện diễn ra không ngăn được bầu nhiệt huyết của rất đông độc giả đến theo dõi cuộc trò chuyện của các dịch giả Phan Xuân Loan, Phạm Ngọc Thạch và Tiến sỹ Bùi Trân Phượng xoay quanh 3 tác phẩm của nhà văn đoạt giải Nobel năm 2015 Svetlana Alexievich.

Loạt sách "Những giọng nói không tưởng" (5 cuốn) từng được nhận giải thưởng Nobel Văn chương năm 2015 của nữ nhà văn người Belarus gồm: Chiến tranh không có gương mặt phụ nữ (1983), Những nhân chứng cuối cùng (1985), Những cậu bé kẽm (1989), Lời nguyện cầu từ Chernobyl (1997) và Thời Second Hand (2013). Những cuốn sách được độc giả Việt Nam mong chờ, đón nhận nhiệt tình bởi "lối viết phức điệu, một tượng đài tưởng niệm sự thống khổ và lòng can đảm trong thời đại của chúng ta" (Theo Thông cáo báo chí về Giải Nobel Văn chương 2015).

Chia sẻ với các độc giả tại buổi tọa đàm, Tiến sỹ Bùi Trân Phượng nhấn mạnh, Svetlana Alexievich chính là nhà văn mà người Việt Nam rất cần phải quan tâm bởi đất nước chúng ta cũng từng trải qua nhiều cuộc chiến tranh nhưng một cây bút tầm cỡ với các tác phẩm văn chương chiến tranh tầm cỡ như thế này thì ta vẫn chưa có.

Trong khi đó, dịch giả Phạm Ngọc Thạch nhận định, với tác phẩm Lời nguyện cầu Chernobyl, nhà văn Svetlana Alexievich còn đưa ra thông điệp rằng không chỉ chiến tranh hạt nhân mà hòa bình hạt nhân cũng nguy hiểm không kém. Bên cạnh đó, trong tác phẩm của bà, ngoài việc phơi bày sự thật trần trụi ghê tởm của chiến tranh, còn những trường đoạn lột tả sự trung hậu của người Nga, khắc họa tính cách Nga.

Dịch giả Phan Xuân Loan đặc biệt ấn tượng về việc nhà văn Svetlana Alexievich đã thực hiện hơn 500 cuộc phỏng vấn với những người sống sót trở về từ Afghanistan và của thân nhân những người đã mất, để viết nên "Những cậu bé kẽm". Tác phẩm đã khuấy lên một giai đoạn lịch sử đầy những tổn thương đau đớn bằng một góc nhìn trước nay chưa từng được công bố.

Đánh giá về Tọa đàm "Những giọng nói không tưởng", bà Khúc Thị Hoa Phượng, Giám đốc kiêm Tổng biên tập Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam cho rằng, đây là một sự kiện văn chương quan trọng của Việt Nam trong năm 2020. Phải rất vất vả các tác phẩm của nhà văn Svetlana Alexievich mới có thể ra mắt tại Việt Nam và vẫn còn một cuốn chưa được xuất bản (dù đã có bản quyền xuất bản ở Việt Nam). Trong khi đó, các tác phẩm này đã được dịch và xuất bản ở nhiều quốc gia, trong đó có những cuốn sách bán được tới hơn 4 triệu bản.

Bà Khúc Thị Hoa Phượng nhận xét: "Các tác phẩm của nhà văn Svetlana Alexievich gây ấn tượng với độc giả bởi tinh thần chống chiến tranh phi nhân tính, trân trọng quyền sống của con người, nhất là phụ nữ và trẻ em. Đây cũng là loạt sách khiến nhân loại phải "rúng động" với hàng ngàn bài phỏng vấn các nhân chứng và những người trong cuộc... của những sự kiện bi thảm nhất của nước Nga, cũng là của nhân loại, như: Chiến tranh thế giới thứ hai, Chiến tranh Xô viết - Afghanistan, sự sụp đổ của Liên Xô, thảm họa hạt nhân Chernobyl...".

Cho đến nay, giải Nobel Văn chương dành cho tác giả Svetlana Alexievich vẫn còn nguyên tính thời sự: chiến tranh vẫn đang còn tiếp diễn, số người chết vì chiến tranh không ngừng tăng, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em. Thân phận con người xiết bao nhỏ bé, thống khổ với những cuộc chiến phi nhân tính do chính con người gây ra. 

Trong thời gian tới, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam sẽ tiếp tục xuất bản các tác phẩm văn học có giá trị cao, đặc biệt là các tác giả - tác phẩm đoạt các giải thưởng thế giới tôn vinh như giải thưởng Nobel, giải thưởng Pulitzer, giải sách Quốc gia của các nước... nhằm giới thiệu đến bạn đọc Việt Nam những tinh hoa văn hóa của nhân loại; các vấn đề lớn mà nhân loại đang suy tư, trăn trở hay đang cùng nhau giải quyết, cùng nhau vun trồng để thế giới ngày càng tốt đẹp hơn.