Tổng hợp các triệu chứng bệnh Rubella phổ biến nhất

Hiện nay, nhờ hiệu quả của các chương trình tiêm chủng nên tỷ lệ mắc bệnh Rubella đã giảm đi đáng kể, tuy nhiên đây vẫn là căn bệnh khá phổ biến trong cộng đồng.

Hầu hết các trường hợp bệnh Rubella không quá cấp tính, tuy nhiên những hậu quả lâu dài mà bệnh có thể gây nên lại vô cùng nặng nề. Chính vì vậy, phát hiện sớm các triệu chứng bệnh Rubella để có hướng xử trí và điệu trị kịp thời có ý nghĩa rất quan trọng.

1. Các triệu chứng bệnh Rubella trên lâm sàng

1.1. Thời kỳ ủ bệnh của bệnh Rubella

Nếu virus Rubella xâm nhập vào cơ thể người bệnh, chúng chưa thể gây bệnh ngay lập tức do chưa đủ về mặt số lượng. Virus cần có một thời gian để tồn tại và nhân lên trong cơ thể người bệnh cho đến khi số lượng của chúng đủ lớn để có thể gây nên các triệu chứng của bệnh. Giai đoạn xâm nhập và nhân lên không triệu chứng bệnh Rubella này được gọi là giai đoạn ủ bệnh.

Thời gian diễn ra thông thường của giai đoạn ủ bệnh trong bệnh Rubella khoảng từ 12 đến 23 ngày kể từ khi mầm bệnh virus xâm nhập vào cơ thể.

2.2. Triệu chứng bệnh Rubella giai đoạn phát bệnh

Khi virus Rubella đã nhân lên đến một số lượng đủ lớn để có thể gây bệnh cho cơ thể thì đây cũng là lúc giai đoạn ủ bệnh kết thúc và giai đoạn phát bệnh bắt đầu với các biểu hiện lâm sàng thường gặp của bệnh.

Trong hầu hết các trường hợp, những triệu chứng đầu tiên của bệnh thường không phải là các triệu chứng đặc hiệu riêng cho bệnh mà đều là những biểu hiện chung của một hội chứng nhiễm siêu vi bao gồm mệt mỏi, đau nhức đầu, đau nhức cơ thể, sốt nhẹ, viêm kết mạc, sưng hạch,... Trong đó, nổi bật và được quan tâm nhiều chính là sốt và nổi hạch.

- Sốt: Sốt do bệnh Rubella thường là sốt nhẹ từ 38 đến 39 độ C. Sốt thường diễn ra trong khoảng 1 đến 4 ngày và sẽ giảm nhanh sau khi có phát ban xuất hiện trên da. Do đó, nếu một bệnh nhân Rubella bị sốt cao khó hạ, sốt kéo dài sau khi phát ban xuất hiện thì đây là một dấu hiệu bất thường cần được xử trí sớm.

- Nổi hạch: Nổi hạch là một trong các triệu chứng xuất hiện đầu tiên của bệnh. Hạch có thể nổi to trước khi phát ban trên da xuất hiện hàng tuần trước đó.

Các hạch sưng to do triệu chứng bệnh Rubella có thể đau nhẹ khi nắn vào nhưng luôn có các đặc điểm gồm mềm, có giới hạn rõ so với các tổ chức xung quanh, bề mặt nhẵn và di động tốt. Hạch thường tồn tại trong vài ngày và sẽ dần biến mất khi ban trên da bay hết.

Sau khi các triệu chứng đầu tiên của bệnh Rubella xuất hiện vài ngày, bệnh nhân có thể có biểu hiện phát ban ngoài da. Phát ban do triệu chứng của bệnh Rubella có đặc điểm thường xuất phát từ mặt sau đó lan xuống thân mình và tứ chi (nhưng đôi lúc ban không mọc theo quy luật), khi ban nổi thì tình trạng sốt của bệnh nhân giảm dần, ban thường ở dạng dát sẩn, đứng riêng lẻ và có màu sắc sáng hơn so với phát ban do bệnh sởi,...

Tuy nhiên cũng cần biết rằng, phát ban không phải là một triệu chứng bệnh Rubella mặc định phải có. Các nghiên cứu huyết thanh học cho thấy kết quả cho thấy rằng, có đến 25-50% bệnh nhân bị nhiễm Rubella mà không có biểu hiện phát ban trên da.

Ngoài ra, nếu bệnh diễn tiến xấu và có các biến chứng xuất hiện thì ngoài các triệu chứng của bệnh như đã kể trên, bệnh nhân còn có thể gặp phải các biểu hiện của các biến chứng như:

- Đau khớp: Đau khớp là biểu hiện thường gặp nhất do biến chứng viêm khớp khi bị Rubella. Tình trạng này được ghi nhận ở phụ nữ nhiều hơn ở nam giới. Đau khớp trong triệu chứng bệnh Rubella thường xuất hiện sớm và tồn tại trong thời gian khá dài sau khi mắc bệnh.

- Xuất huyết: Xuất huyết là hậu quả của biến chứng giảm tiểu cầu do bệnh Rubella, thường là hậu quả của cơ chế tự miễn dịch. Xuất huyết có biểu hiện rất đa dạng từ các mảng bầm tím trên da, chảy máu chân răng, chảy máu mũi, xuất huyết tiêu hóa,...

- Các biểu hiện của viêm màng não - viêm não: Bệnh Rubella có thể gây nên biến chứng biến chứng viêm não - viêm màng não. Do đó, khi có các triệu chứng đau đầu nhiều, nôn ói, sợ ánh sáng, liệt thần kinh, rối loạn cảm giác, cổ cứng,... thì cần nghi ngờ đến biến chứng thần kinh do bệnh Rubella.

1.3. Giai đoạn lui bệnh

Sau khi giai đoạn phát bệnh kết thúc, các triệu chứng của bệnh dần thoái triển thì bệnh nhân bước vào giai đoạn lui bệnh. Giai đoạn lui bệnh trong bệnh Rubella thường sẽ kéo dài trong khoảng 1 đến 2 ngày, phát ban trên da của bệnh nhân mất đi một cách nhanh chóng và không để lại sẹo, hạch nhỏ đi, hết sốt,...

Tuy nhiên, cũng có một số các triệu chứng có thể kéo dài lâu hơn kể cả khi bệnh nhân đã lui bệnh hoàn toàn, điển hình là đau khớp do triệu chứng của bệnh Rubella, bênh nhân có thể cần đến nhiều tuần để đau khớp biến mất hoàn toàn.

2. Triệu chứng xét nghiệm Rubella

Mặc dù sốt, sưng hạch và phát ban là những triệu chứng thường gặp trong hầu hết các trường hợp bệnh nhân mắc bệnh Rubella, nhưng các triệu chứng này lại không phải là triệu chứng đặc hiệu cho bệnh. Chúng có thể gặp ở một số căn bệnh khác chẳng hạn như sởi, phát ban do enterovirus, ban đào trẻ nhỏ, bệnh tinh hồng nhiệt,... Do đó, chỉ dựa vào triệu chứng bệnh Rubella trên lâm sàng thì chúng ta không thể chẩn đoán xác định được người bệnh có phải đang bị mắc bệnh Rubella hay không.

Do đó cách duy nhất để có thể chẩn đoán xác định bệnh nhân bị mắc bệnh Rubella hay không chính là thực hiện xét nghiệm để phát hiện sự tồn tại của virus Rubella.

Các phương pháp được xử dụng chủ yếu hiện nay là tìm xét nghiệm tìm kháng thể chống Rubella trong cơ thể người bệnh (kỹ thuật thường dùng là ELISA), và xét nghiệm tìm sự hiện diện của virus Rubella trong bệnh phẩm (kỹ thuật RT- PCR).

Khi kết quả của xét nghiệm dương tính kết hợp với các triệu chứng lâm sàng thường gặp của bệnh thì bệnh nhân có thể được chẩn đoán xác định mắc bệnh Rubella.

Qua đây có thể thấy rằng, các biểu hiện triệu chứng bệnh Rubella có thể thay đổi rất đa dạng. Do đó người bệnh không nên chủ quan mà cần đi khám ngay khi có các triệu chứng nghi ngờ bệnh xảy ra. Điều này giúp chẩn đoán xác định sớm để có hướng xử trí và điều trị kịp thời, tránh các hậu quả lâu dài do bệnh gây nên.