Trái tim của cá voi xanh có thực sự to bằng một chiếc ô tô không?
Năm 2015, người ta đã mổ xẻ xác của một con cá voi xanh mắc cạn ở Canada. Từ đó giới khoa học mới phát hiện ra rằng nhiều hiểu biết trước đây của chúng ta về kích thước nội tạng của cá voi xanh là sai. Sự sai lầm này có thể là do chúng ta có ít cơ hội đo kích thước thực và trọng lượng thực của nội tạng cá voi xanh.
Một ý tưởng phổ biến được nhiều người tin là trái tim của cá voi xanh có kích thước bằng một chiếc ô tô (thường được so sánh với chiếc Volkswagen Beetle) và nặng nửa tấn. Tuy nhiên, kích thước thực tế của nó chỉ bằng kích thước của một chiếc xe ô tô điện đụng trong sân chơi trẻ em. Trái tim của cá voi xanh cũng chỉ nặng tương đương với một chiếc xe máy cỡ trung bình - khoảng 180 kg.
Cá voi xanh (Balaenoptera musculus) là loài động vật lớn nhất từng tồn tại trên Trái Đất. Những con cá voi xanh lớn nhất có thể dài tới 34 m, và hộp sọ của chúng chiếm gần 1/4 cơ thể. Cá voi xanh thuộc về họ Balaenopteridae, họ này bao gồm cá voi lưng gù, cá voi vây, cá voi Bryde, cá voi Sei và cá voi Minke. Balaenopteridae được tin rằng đã tách ra từ các họ khác của phân bộ Mysticeti khoảng giữa thế Oligocene (28 triệu năm trước).
Từ đó giới khoa học đã mô phỏng lại trái tim của cá voi xanh và tạo ra một bản sao hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Hoàng gia Ontario với chiều cao 1,5 mét - và đây vẫn là trái tim lớn nhất từng được biết đến.
Một ý tưởng nổi tiếng khác là cá voi xanh cũng có mạch máu to đến mức không tưởng, người trưởng thành thậm chí có thể bơi qua mạch máu lớn nhất của cá voi xanh. Thế nhưng đây cũng là một thông tin sai lệch, bởi trên thực tế, mạch máu lớn nhất (động mạch chủ) của cá voi xanh chỉ có kích thước tương đương với đường kính của đầu người trưởng thành.
Tuy nhiên, cá voi xanh vẫn có nhiều điều đáng để chúng ta cảm thấy kinh ngạc như miệng của một con cá voi xanh trưởng thành có thể chứa 90 tấn nước biển, riêng trọng lượng của lưỡi là 2,7 tấn, nặng hơn 3 chiếc Volkswagen Beetle.
Cá voi xanh là loài động vật lớn nhất được biết từ trước đến nay trong lịch sử Trái Đất. Một trong những chi khủng long lớn nhất trong Đại Trung Sinh là Argentinosaurus chỉ nặng có 90 tấn, và chỉ bằng với một con cá voi xanh trung bình.
Âm thanh do cá voi xanh tạo ra cũng to đến mức không tưởng (lên tới 190 decibel, trong khi đó tiếng ồn do động cơ phản lực tạo ra chỉ nằm ở ngưỡng 140 decibel); mặc dù con người không thể nghe thấy những âm thanh do cá voi xanh tạo ra bằng tai vì những tiếng ồn này đều nằm ở tần số thấp hơn mức tai người có thể nghe thấy, nhưng trên thực tế, nó có thể truyền hàng trăm km qua đáy đại dương.
Tuy nhiên, trái với dự đoán của nhiều người, âm thanh của cá voi xanh vẫn chỉ có thể xếp thứ hai trong vương quốc động vật. Vị trí đầu tiên thuộc về một loài tôm súng nhỏ trong họ Alpheidae, chúng có thể phát âm thanh 200 decibel.
Tôm súng lần đầu tiên được phát hiện sau một nghiên cứu phân loại trên một loài tôm tít thuộc chi Alpheus từ Nhật Bản và Vịnh Thái Lan.
Người ta sẽ cho rằng, với tư cách là loài động vật lớn nhất trên Trái Đất, cá voi xanh đáng ra phải là một loài săn mồi và ăn thịt những loài động vật có kích thước lớn khác. Tuy nhiên trên thực tế, cổ họng của cá voi xanh chỉ có kích thước đường kính khoảng 23 cm. Và thức ăn chủ yếu của cá voi xanh là các loài nhuyễn thể (những loài giáp xác giống tôm có chiều dài trung bình 5 cm) và đôi khi là động vật chân chèo nhỏ (hầu hết chỉ dài từ 1 đến 2 mm).
Cá voi xanh sử dụng phương pháp chạy nước rút và bơi để săn mồi, sau khi lặn đến một độ sâu nhất định, chúng quay lại và tăng tốc để chạy nước rút lên trên, nuốt một lượng lớn nhuyễn thể ở bên trên, sau đó sử dụng tấm sừng hàm để lọc nước biển và thức ăn.
Một con cá voi xanh có thể tiêu thụ 2 triệu kg thức ăn (tương đương 500.000 calo) trong một lần. Vào những thời điểm nhất định trong năm, cá voi xanh có thể tiêu thụ gần 4 tấn thức ăn mỗi ngày. Cuộc săn mồi chạy nước rút này có thể là "sự kiện cơ sinh học lớn nhất trên Trái Đất". Mặc dù cá voi xanh ăn một lượng thức ăn khổng lồ vào mùa hè, nhưng chúng hầu như không ăn gì khi di chuyển đến vùng nước ấm vào mùa đông.
Cá voi xanh thường lặn xuống tới 100 m để kiếm ăn vào ban ngày trong khi vào ban đêm, hoạt động này chủ yếu diễn ra ở gần mặt nước. Thông thường chúng có thể săn mồi liên tục mà không cần trở lên mặt nước trong 10 phút, tuy nhiên, có ghi nhận về các trường hợp lặn liên tục tới 21 phút.
Cá voi xanh có một thân hình to lớn, dài và thon giúp chúng dễ dàng rẽ nước khi di chuyển. Chúng có bộ dạ trơn màu xanh xám và phần bụng có màu sáng hơn kèm theo đó là một loạt nếp gấp trên cổ có thể dãn ra gấp bốn lần khi chúng ăn.
Bản quyền thuộc phunuvietnam.vn