Sau khi cho con thăm khám, làm các xét nghiệm để loại trừ nguyên nhân bệnh lý, gia đình bé My vô cùng bất ngờ khi được bác sĩ cho biết: “thủ phạm” khiến trẻ tiêu chảy kéo dài là do bé bị dị ứng đạm sữa bò.
Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Quỳnh Lê, chuyên khoa Miễn dịch-Dị ứng-Khớp, dị ứng đạm sữa bò là phản ứng của hệ thống miễn dịch của cơ thể trẻ với thành phần đạm trong sữa bò và sản phẩm có nguồn gốc từ sữa bò. Dị ứng với đạm sữa bò có tỷ lệ mắc phải cao nhất trong các loại dị ứng thức ăn mà trẻ nhũ nhi và trẻ nhỏ thường hay gặp, xuất hiện ở khoảng 2 – 7,5% trẻ trong độ tuổi này. Dị ứng đạm sữa bò thường xảy ra từ vài phút đến vài giờ sau khi sử dụng sữa hoặc các chế phẩm từ sữa và tình trạng này hầu hết chấm dứt trước khi trẻ lên 3 tuổi.
Bác sĩ Lê cho biết, mỗi tháng, khoa Miễn dịch-Dị ứng Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận nhiều trường hợp dị ứng đạm sữa bò với biểu hiện bệnh đa dạng ở nhiều cơ quan khác nhau. Các triệu chứng này có thể xuất hiện ngay sau khi trẻ uống sữa (trong vòng 2 giờ) hoặc xuất hiện muộn hơn (trên 48 giờ). Ngoài dấu hiệu nổi mẩn quanh mặt, trên cơ thể sau khi dùng sữa bò thì những trẻ thuộc nhóm này còn có thể xuất hiện khò khè, nôn ói. Trẻ dị ứng muộn thường có một số biểu hiện như đi tiêu phân lỏng, có thể ra máu, tiêu chảy, căng cứng bụng rất dễ nhầm lẫn với biểu hiện các bệnh lý đường tiêu hóa.
Lý do khiến trẻ bị dị ứng đạm sữa bò
Theo các bác sĩ, dị ứng đạm sữa bò ở trẻ xảy ra khi hệ thống miễn dịch trong cơ thể trẻ cho rằng các thành phần protein trong sữa bò là có hại cho cơ thể, từ đó cơ thể sẽ tự động sản xuất ra các kháng thể miễn dịch IgE có tác dụng trung hòa các protein này (chất gây dị ứng). Có 2 loại protein chính trong sữa có thể gây ra phản ứng dị ứng là Casein, được tìm thấy trong phần rắn (sữa đông) của sữa đông vón lại và Whey-được tìm thầy trong phần lỏng còn lại của sữa sau khi sữa đông vón lại.
Trẻ dị ứng đạm sữa bò có khả năng mắc một số bệnh lý dị ứng khác như: Dị ứng với thực phẩm khác (trứng, đậu nành, đậu phộng, thịt bò, lạc…), viêm da cơ địa, hen và viêm mũi dị ứng. Bên cạnh đó, dị ứng đạm sữa bò có tính chất di truyền, những trẻ có bố hoặc mẹ có tiền sử mắc các bệnh dị ứng như dị ứng thức ăn, dị ứng thuốc, mày đay, hen, viêm mũi dị ứng… thì thường có nguy cơ mắc dị ứng đạm sữa bò cao hơn rẻ khác.
Trẻ đã dị ứng thì không dùng sữa bò
Khi trẻ được chẩn đoán dị ứng đạm sữa bò thì cần phải kiêng sữa bò và các chế phẩm từ sữa bò. Kiểm soát những thực phẩm mà mẹ và bé ăn hoặc uống. Sữa cũng có thể “ẩn” trong rất nhiều sản phẩm khác, vì vậy, cha mẹ nên kiểm tra nhãn các sản phẩm này xem có thành phần của sữa hay không.
Những trẻ có hiện tượng dị ứng đạm sữa bò cũng được khuyến cáo tránh sử dụng các loại sữa động vật khác. Ví dụ như đạm sữa dê cũng có thành phần tương tự như đạm sữa bò, nên cũng có khả năng gây dị ứng cho những trẻ dị ứng đạm sữa bò. Những trẻ này sẽ được các bác sĩ khuyến cáo tiếp tục duy trì nuôi con bằng sữa mẹ kết hợp với chế độ ăn dặm hợp lý. Nếu trẻ không thể tiếp tục bú mẹ, trẻ có thể sử dụng sữa có đạm thủy phân hoàn toàn. Đây là loại sữa chứa các protein sữa đã được phân cắt thành các phần nhỏ hơn, dễ tiêu hóa và ít gây dị ứng hơn. Ngoài ra, các loại sữa công thức amino acid, không chứa bất kì một chuỗi protein nào, có thể được sử dụng nếu trẻ khó sử dụng sữa thủy phân hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng.
Một điểm đáng lưu ý là dị ứng đạm sữa bò chỉ là một tình trạng tạm thời và hầu hết sẽ khỏi khi trẻ từ 1 đến 4 tuổi. Khi trẻ được 1 tuổi (hoặc có thể thay đổi tùy vào chẩn đoán của bác sĩ chuyên khoa), bác sĩ sẽ yêu cầu cho trẻ thử dùng lại các sản phẩm dinh dưỡng thông thường có chứa sữa bò. Điều này phải được thực hiện kỹ lưỡng dưới sự theo dõi của bác sĩ để có thể thực hiện thêm các xét nghiệm về dị ứng cho trẻ. Nếu không có phản ứng nào xảy ra, rất nhiều trẻ bị dị ứng đạm sữa bò khi còn nhỏ có thể bắt đầu lại chế độ ăn bình thường, bao gồm sữa và những chế phẩm từ sữa.
Phòng tránh dị ứng đạm sữa bò ở trẻ Cũng theo theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Quỳnh Lê, nuôi con bằng sữa mẹ là lựa chọn tốt nhất cho trẻ, đồng thời sữa mẹ cũng bảo vệ trẻ tốt nhất khỏi nguy cơ bị dị ứng thức ăn. Sữa mẹ có thành phần đạm từ người mẹ mà bé có thể dung nạp tốt nhất. Ngoài ra sữa mẹ còn có những thành phần giúp bảo vệ cho hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ trước các chất lạ như đạm có nguồn gốc từ thực phẩm. |