Liên quan đến vụ cháy tại Công ty Cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông, theo báo cáo của UBND quận Thanh Xuân, tổng diện tích nhà kho, xưởng bị cháy khoảng 6.000m2. Trong đó, có kho bóng compact, kho bóng đèn huỳnh quang, kho phích, kho đèn bàn, vật tư và một số kho xưởng nhỏ khác.
Tuy nhiên, sau khi vụ cháy xảy ra, một số người dân sống bên cạnh đã phải di chuyển đi nơi khác. Số ở lại thì phải đeo khẩu trang để đề phòng. Chính quyền địa phương cũng phải khuyến cáo người dân không sử dụng thực phẩm trồng trong bán kính 1km2,… vậy trong đám cháy có những chất gì, độc hại ra sao?
Trên website của Công ty Rạng Đông cũng cho biết: “Nguyên lý của bóng đèn huỳnh quang cần phải có một lượng thủy ngân nhất định để phát sáng. Bóng đèn huỳnh quang T8 của Rạng Đông sử dụng viên thủy ngân amalgam”. Như thế, trong đám cháy đã có chất thủy ngân, một chất cực độc trogn bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hóa học.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ thực phẩm (ĐH Bách Khoa Hà Nội), cho biết, trong chiếc đèn huỳnh quang sẽ có thủy ngân có khả năng phát xạ. Khi xảy ra cháy, các hợp chất thủy ngân hoặc kim loại thủy ngân khi sẽ bốc hơi và gây ra ô nhiễm bầu không khí quanh đó. Trong khi đó, hợp chất thủy ngân và kim loại thủy ngân là một loại kim loại độc cho cơ thể có thể gây ra căn bệnh ung thư, thủy ngân nhiễm vào răng và vào xương. Đặc biệt, nguy cơ cao nhiễm độc thủy ngân sau đám cháy là do hít phải bụi và khí của đám cháy. Các hạt bụi thủy ngân này có thể rơi xuống đất, vườn rau làm phơi nhiễm thủy ngân cho thực phẩm. Ngoài ra, các hạt bụi thủy ngân có thể bay vào trong nhà rơi vào nước, bàn ghế, bát, đĩa, quần áo. “Việc chính quyền địa phương khuyến cáo như thế là hợp lý, người dân cần thực hiện để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và gia đình”, PGS. Nguyễn Duy Thịnh nói.
Đồng quan điểm, TS. Trần Thế Loãn, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam cho rằng, đèn huỳnh quang bị cháy sẽ phát tán thủy ngân ra môi trường. Tuy nhiên, mức độ bao nhiêu cần phải căn cứ trên khối lượng bị cháy, đồng thời cần có quan trắc thủy ngân trong không khí với một bán kính nhất định từ nơi xảy ra đám cháy.
Còn theo TS. Hoàng Dương Tùng, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng Cục môi trường, Chủ tịch mạng lưới không khí sạch Việt Nam, trong xử lý chất thải, đèn huỳnh quang được xếp vào nhóm chất thải nguy hại. Việc thu gom và xử lý phải thực hiện theo quy trình riêng và do một đơn vị được Bộ TN&MT cấp phép. Quá trình thanh tra, cơ sở để bóng đèn huỳnh quang không đúng nơi quy định cũng bị xử phạt.
Theo khuyến cáo của chính quyền địa phương, để để phòng nguy cơ nhiễm độc thủy ngân, lưu huỳnh người dân sơ tán trẻ nhỏ, người già, ốm bệnh ra khỏi khu vực chịu ảnh hưởng. Trường hợp người dân nếu có biểu hiện ho, khó thở, đau ngực, sốt bất thường thì phải đi khám tại các BV để có biện pháp xử lý kịp thời. Ngoài ra, người dân không sử dụng nước tại các bể chứa nước hở trong bán kính 1km kể từ tâm đám cháy của công ty Rạng Đông. Mọi người nên thay toàn bộ quần áo có nhiễm khói bụi do cháy bằng cách giặt nước sạch nhiều lần. Sau đó ngâm xà phòng nóng từ 70-80 độ trong vòng 30 phút, ngâm tiếp 20 phút với nước tẩy quần áo, rồi xả sạch bằng nước sạch nhiều lần. Đối với các gia đình, nên vệ sinh toàn bộ bể nước, cây cối ban công, tường cửa bằng nước xà phòng đặc 2-3 lần. Sau đó rửa lại bằng nước sạch nhiều lần. Các gia đình nên tiêu hủy các loại rau, trái cây tự trồng trong vòng bán kính 500m. Với các loại cây cảnh và phun rửa nhiều lần bằng nước sạch để trôi bụi do cháy,…