Trung Quốc: Những người già học nhảy để quên đi cô đơn

Không giống như điệu “nhảy vuông” đã trở thành một biểu tượng phổ biến của cuộc sống người cao tuổi ở các đô thị Trung Quốc, các động tác của những người lớn tuổi trong làng phần lớn không đồng bộ. Đối với họ, cố gắng bắt kịp nhịp nhạc là điều quan trọng nhất.

Con cái đi làm ăn xa, không có người nói chuyện

Wang Ruizhi, 84 tuổi, cho biết nhảy disco đã trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của bà. "Ngay cả những ngày mưa, miễn là mưa không quá lớn thì tôi vẫn đi nhảy. Nhạc disco nhanh khiến tôi cảm thấy tràn đầy năng lượng. Các con tôi khá vui vì điều đó", bà Wang chia sẻ. Bà từng không thích nhảy cho đến khi Wang Mingle, chàng trai 27 tuổi cùng làng, hỏi bà có muốn nhảy thử không.

Giống như hầu hết những người trẻ tuổi trong làng, anh Wang đã rời làng để tìm kiếm những cơ hội việc làm tốt hơn. Sau hơn một thập kỷ làm việc ở Bắc Kinh, năm 2020, anh quyết định về quê vì thị trường việc làm cạnh tranh cao, một xu hướng ngày càng phổ biến ở các thành phố lớn của Trung Quốc trong những năm gần đây. Ở quê nhà, Wang làm tài xế cho ứng dụng chia sẻ chuyến đi và bán các món đặc sản địa phương trực tuyến như mì sủi cảo. "Một ngày nọ, trên đường trở về nhà sau giờ làm việc, tôi thấy những người già ngồi thất thần trước cửa nhà, có vẻ như vì buồn chán. Đôi mắt của họ dường như trống rỗng", Wang nói.

Wang cho biết, người cao tuổi trong làng không có nhiều lựa chọn giải trí ngoài việc chơi poker. Sau khi xong việc đồng áng, họ thậm chí không thể tìm được người nói chuyện vì hầu hết con cái đã chuyển đến các thành phố lớn làm ăn. Nhìn thấy hình ảnh những người già cô đơn này, Wang có cảm giác buồn vì khiến anh nhớ đến người mẹ quá cố. Khi rảnh rỗi, chàng trai luôn cùng những người lớn tuổi bầu bạn, thậm chí thỉnh thoảng mời họ ăn tối. "Tôi bắt đầu suy nghĩ những điều tôi có thể làm để họ cảm thấy bớt cô đơn hơn. Tôi muốn chứng minh với mẹ rằng, con trai bà đang làm một điều gì đó có ý nghĩa", anh nói.

Năm 2020, Wang tình cờ biết đến DouYin, phiên bản TikTok của Trung Quốc. Khi các video ngắn bắt đầu thống trị mạng xã hội Trung Quốc, anh nảy ra ý tưởng tổ chức các lớp nhảy cho người lớn tuổi trong làng, sau đó quay lại và đăng tải lên nền tảng này. Wang cho biết, ban đầu, mọi người rất ngại và miễn cưỡng nhảy múa trước đám đông nhưng anh đã thuyết phục họ bằng cách nói rằng cần họ giúp để thực hiện một đoạn video ngắn. Dần dà, ngày càng nhiều người lớn tuổi trong làng tham gia nhảy mỗi ngày. Wang hiện đảm nhận vai trò DJ cho các buổi nhảy múa.

Ngôi nhà trống rỗng ở nông thôn

Ở Trung Quốc, cụm từ "người già tổ trống" dùng để chỉ một nhóm người già không có con cái hoặc con cái rời quê đến những nơi khác. Theo truyền thống, trong các gia đình ở Trung Quốc, con cháu có nghĩa vụ chăm sóc cha mẹ già và những người lớn tuổi. Tuy nhiên, khi ngày càng nhiều người trẻ đổ xô đến các thành phố, người cao tuổi chỉ còn lại một mình, dành hầu hết thời gian quanh quẩn ở nhà.

Tính đến năm 2021, khoảng 41% trong số 293 triệu lao động nhập cư của Trung Quốc vẫn sống ở các vùng lân cận quê, thường cùng một tỉnh hoặc là huyện, trong khi 59% làm việc ở những nơi xa hơn. Chính phủ nước này cho biết, trong năm nay sẽ có con số kỷ lục khi có 16 triệu người tìm kiếm việc làm ở các khu vực thành thị. Do đó, số lượng những ngôi nhà trống có thể sẽ tăng lên.

So với những người có con cái bên cạnh, người già sống một mình thuộc nhóm người dễ bị tổn thương hơn. Trong thời gian dài xa con cái, họ dễ bị ảnh hưởng bởi sự thiếu thốn về tài chính, thiếu sự chăm sóc về thể chất và hỗ trợ về mặt tinh thần. Các nghiên cứu cho thấy, trầm cảm phổ biến hơn ở người cao tuổi sống một mình ở vùng nông thôn Trung Quốc so với những người sống cùng con cái. Ngoài ra, tỷ lệ tự tử ở người cao tuổi nông thôn cao nhất trong tất cả các nhóm tuổi ở Trung Quốc, theo một nghiên cứu được công bố bởi Nhà xuất bản Đại học Cambridge năm 2018.

Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng, mức độ cô đơn là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc phát triển các triệu chứng của bệnh trầm cảm. Huang Jisu, cựu nghiên cứu viên từ Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, cho biết: "Khi con người già đi, mối quan hệ xã hội cũng sẽ hạn chế hơn. Nhảy múa giúp những người cao tuổi này kết nối với mọi người xung quanh".

Những nghiên cứu khác cho thấy, lối sống hành vi là yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến chất lượng cuộc sống của những người già sống một mình, tiếp theo là tình trạng kinh tế xã hội và các mối quan hệ gia đình. Duy trì một lối sống lành mạnh là rất quan trọng để cải thiện chất lượng cuộc sống của người già. "Nhảy múa khuyến khích người cao tuổi tập thể dục thường xuyên và sống khỏe mạnh hơn. Ở một mức độ nào đó, nó giúp giảm tần suất đến bệnh viện", Huang, người đã theo học khiêu vũ kể từ khi nghỉ hưu cách đây 10 năm, cho biết.