Việt Nam là 1 trong 5 nước bị thiên tai đe dọa nhiều nhất. Với 16 cơn bão, 4 áp thấp nhiệt đới năm 2017, thiệt hại lên tới 60.000 tỷ đồng, thiệt hại khoảng 1-1,5% GDP.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc quán triệt, phòng chống thiên tai phải là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, toàn xã hội. Nội dung phòng, chống thiên tai phải được đưa vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của cả nước, của các ngành; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực phòng chống thiên tai theo hình thức đối tác công-tư bằng các cơ chế, chính sách phù hợp; Đầu tư xây dựng công trình phòng, chống thiên tai phải kết hợp đa mục tiêu.
Thủ tướng nhấn mạnh, phòng chống thiên tai phải thực hiện theo hướng quản lý rủi ro, phải quan tâm đầu tư phòng ngừa, chứ không chỉ quan tâm đến ứng phó, khắc phục.
Về thể chế, chính sách, Thủ tướng cho rằng, phải có tổ chức bộ máy, thể chế tốt hơn nữa cho công tác phòng chống thiên tai với tinh thần “gọn mà tinh, cán bộ phải giỏi, trách nhiệm phải cao, gắn trách nhiệm với quyền lợi của người dân, hướng về người dân”; Sẽ tiếp tục hoàn thiện, trong đó có chính sách về tài chính để hỗ trợ cho công tác này phòng chống thiên tai, thúc đẩy xã hội hóa, tạo điều kiện cho hợp tác công-tư trong công tác này…
Thủ tướng nhắc nhở, Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai và Ban Chỉ đạo các cấp phải hoạt động liên tục, hiệu lực, hiệu quả, chủ động, chứ không phải đến mùa mưa lũ mới hoạt động. Đặc biệt, phải đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, nhất là việc theo dõi, quan trắc, dự báo, Thủ tướng lưu ý không để tái diễn sạt lở núi gây chết nhiều người như năm ngoái.
Thủ tướng nhất trí với phát biểu của ông Lê Huy Ngọ, nguyên Bộ trưởng NN&PTNT, cho rằng gọi điện thoại cũng tốt nhưng đến vùng bão trước khi bão đến, đi sát dân, có biện pháp chủ động di dời thì tốt hơn. Làm công tác này thì cán bộ càng phải có trách nhiệm cao với người dân.
Ngoài ra, Thủ tướng yêu cầu, việc kỷ luật, kỷ cương trong công tác phòng chống thiên tai phải nghiêm, “đã họp phòng chống bão lụt, thiên tai phải có đầy đủ những người có trách nhiệm để ra quyết định”. vì liên quan đến tính mạng, tài sản của nhân dân.
Gợi mở những giải pháp cụ thể đối với các vùng miền, Thủ tướng nêu rõ:
Đối với khu vực miền núi phía Bắc, Trung Bộ và Tây Nguyên, sạt lở đất, lũ quét, an toàn hồ đập, di dời dân là những vấn đề cần lưu ý. Phải làm rõ quy trình vận hành liên hồ.
Đối với đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, phải bảo đảm an toàn các công trình phòng chống thiên tai, trong đó có hệ thống đê, “đừng để tình trạng ổ mối to như cái trống ở đê mà không biết, khi mưa rồi bục ra rồi chạy không kịp”. Không để “mất bò mới lo làm chuồng” trong công tác bảo vệ đê điều. Phải bảo đảm an toàn cho toàn vùng, đặc biệt là Thủ đô Hà Nội.
Đối với duyên hải miền Trung, Tây Nguyên, có độ dốc lớn, do đó vấn đề an toàn hồ đập, quy trình liên hồ, xả lũ, khu vực neo đậu tàu thuyền, nuôi trồng thủy sản cần chú ý.
Đối với vùng Đồng bằng sông Cửu Long, cần triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ với tinh thần “thuận thiên” trong ứng phó biến đổi khí hậu.
Đối với trên biển và ven biển, không được chủ quan, quy trình tàu vào-ra phải kiểm soát chặt chẽ, kết hợp giữa biên phòng và lực lượng phòng chống bão lụt ở địa phương, “đừng để tình trạng gọi mãi mà tàu không về”. Cần có phương án ứng phó trong tình huống xảy ra siêu bão.
Đối với các đô thị lớn, phải rà soát tiêu chuẩn, khả năng tiêu thoát nước, đặc biệt, hạn chế tối đa việc san lấp hồ để tạo mặt bằng xây dựng, giảm không gian chứa nước. Quan tâm việc chăm sóc cây xanh trong thành phố, không để tình trạng cây xanh đổ gây chết người.