Tự chủ giáo dục để tăng lương cho giáo viên nhưng liệu có đẩy cái khó cho phụ huynh?

Tinh giản nhưng lại cào bằng cơ học, ảnh hưởng đến ngành giáo dục

Chất vấn tại hội trường, đại biểu Trịnh Minh Bình - Đoàn ĐBQH Vĩnh Long - cho biết, nhân viên trường học có vị trí, vai trò quan trọng trong tổ chức các hoạt động dạy và học của nhà trường. Tuy nhiên hiện lương của nhân viên nhà trường còn rất thấp. Liệu khi cải cách chính sách tiền lương mới thì Bộ trưởng Bộ Nội vụ có giải pháp nào để cải thiện lương của nhân viên trường học?

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đánh giá "đây là câu hỏi rất thiết thực". Hiện nay nhân viên trường học gồm thủ quỹ, kế toán, văn thư có 150.000 viên chức. Chế độ lương với nhân viên trường còn rất thấp, chưa đảm bảo lương tối thiểu vùng theo quy định.

Thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ đề nghị địa phương tổng rà soát nhân viên trường học, có phương án sắp xếp đúng danh mục vị trí việc làm để cải cách tiền lương với nhóm này. "Họ là viên chức, không được hưởng phụ cấp công vụ 25%, nên nếu cải cách tiền lương mới có thể sẽ bị thiệt thòi. Trong khi địa phương, bộ ngành chưa hướng dẫn thi thăng hạng viên chức", Bộ trưởng Bộ Nội vụ nói sẽ xét thăng hạng cho nhân viên là viên chức trường học.

Tiếp đó, đại biểu Trần Kim Yến - Đoàn ĐBQH TP Hồ Chí Minh - cho biết, việc tinh giản biên chế, sắp xếp tinh gọn bộ máy để nâng cao hiệu quả hoạt động là rất cần thiết. Tuy nhiên, tinh giản mang tính chất cào bằng cơ học đang ảnh hưởng rất nhiều đến ngành giáo dục khi nhiều địa phương chia sẻ đang thiếu rất nhiều giáo viên nhưng việc tuyển dụng giáo viên đang cực kỳ khó khăn. Chưa kể số giáo viên nghỉ việc tiếp tục gia tăng do nhiều nguyên nhân, trong đó có có nguyên nhân là do quá nhiều áp lực và thu nhập chưa đủ sống. Mặt khác, đề án vị trí việc làm trong nhà trường không có chức danh giám thị. Đây cũng là thêm một áp lực dành cho nhà trường và giáo viên. Đại biểu Kim Yến đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết giải pháp giải quyết vấn đề trên?

Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Thị Thanh Trà cho hay, quán triệt chủ trương của Đảng về sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế, chúng ta đã nỗ lực và có những thành công bước đầu. Về tinh giản biên chế, với công chức trong giai đoạn 2017-2021, đã giảm 10,01%, giảm 11,67% viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Trong số giảm viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước, ngành giáo dục đã giảm 6,4%, chuyển sang hưởng lương tự chủ.

Tuy nhiên, thực tiễn giai đoạn vừa qua, nhiều địa phương khi thực hiện giảm biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước thì lại cắt hẳn biên chế, mà ngành giáo dục có tính đặc thù nên việc thiếu giáo viên thường xuyên đang diễn ra.

Thiếu hành lang pháp lý để đẩy mạnh tự chủ cho đơn vị sự nghiệp ngành giáo dục

Để giải quyết bài toán này, Bộ trưởng Nguyễn Thị Thanh Trà đề xuất, với ngành giáo dục, thực hiện giảm viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước nhưng phải đảm bảo người làm việc cho đơn vị sự nghiệp, phải thúc đẩy tự chủ, xã hội hoá.

Tới đây, chúng ta sẽ ban hành Luật Nhà giáo để có giải pháp đảm bảo được những vấn đề cơ bản nhất cho việc đảm bảo đời sống, số lượng và chất lượng trong hoạt động của đơn vị sự nghiệp giáo dục. Trước mắt, khẩn trương sửa đổi Thông tư 06 và Thông tư 11 về định mức giáo viên và học sinh trên lớp. Đồng thời sửa Nghị định 81 để đảm bảo việc thực hiện thu phí cho tất cả các cơ sở giáo dục, từ mầm non cho đến đại học. Khẩn trương rà soát để có hướng dẫn để rà soát, sắp xếp lại quy mô trường lớp phù hợp.

Tranh luận ý kiến với Bộ trưởng Nguyễn Thị Thanh Trà, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình - cho biết, đại biểu đồng ý với phần trả lời của Bộ trưởng về thực hiện tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp công lập. Tuy nhiên, hiện nay, hành lang pháp lý của ta chưa đầy đủ, dẫn đến khó khăn cho các đơn vị sự nghiệp công lập đang tự chủ, trong đó có đơn vị sự nghiệp trong ngành giáo dục. Vì vậy, đề nghị Chính phủ, các bộ ngành liên quan sớm xây dựng hành lang pháp lý đầy đủ để việc thực hiện tự chủ được dễ hơn.

Phát biểu tranh luận tại hội trường, đại biểu Trần Kim Yến - Đoàn ĐBQH TP Hồ Chí Minh - cho rằng, một trong các giải pháp Bộ trưởng đặt ra là sớm điều chỉnh, bổ sung sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật để phù hợp với thực tiễn; việc giảm biên chế là giảm số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước để chuyển sang hưởng lương từ tự chủ. Đại biểu Kim Yến cho biết, nguồn trả lương cho giáo viên là từ người học. Chúng ta đang đẩy thế khó cho người học, phụ huynh và cho gia đình, trong khi thu nhập của số đông người dân không tăng, thậm chí là sụt giảm. Đại biểu này đề nghị Bộ trưởng có giải pháp để đảm bảo số lượng con em đến trường học, giảm áp lực cho nhà trường cũng như cho giáo viên.