Từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học: Còn nhiều thách thức

Thành phố lớn cũng gặp nhiều thách thức

Trong những năm gần đây, việc dạy và học tiếng Anh đã nhận được sự quan tâm và đầu tư lớn từ phụ huynh, học sinh và các cơ sở giáo dục. Tuy nhiên, để tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong môi trường học đường, thay vì chỉ là môn học đơn thuần hay phục vụ thi cử, vẫn còn nhiều thách thức, ngay cả với những thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM.

Có thể thấy, đây là một nhiệm vụ được đánh giá là đột phá, có vai trò quan trọng nhưng cũng đầy thách thức.

Em Hồ Quốc Hùng, sinh viên Chuyên ngành Tiếng Anh thương mại Trường Đại học Sư phạm TPHCM, chia sẻ rằng, bản thân em cũng gặp nhiều khó khăn trong quá trình học môn tiếng Anh, nhờ chủ động học tập và tìm ra phương pháp phù hợp, em không chỉ cải thiện khả năng sử dụng tiếng Anh mà còn dần yêu thích ngôn ngữ này. Điều đó trở thành động lực để em quyết định theo học ngành Ngôn ngữ Anh ở bậc đại học, với mong muốn khám phá sâu hơn về ngôn ngữ và văn hóa của các nước nói tiếng Anh.

Hùng hy vọng trong tương lai, chương trình giảng dạy tiếng Anh ở trường phổ thông sẽ có những đổi mới sáng tạo hơn, giúp học sinh tiếp cận ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả hơn.

"Ở góc nhìn cá nhân, em thấy chương trình dạy tiếng Anh ở phổ thông vẫn còn nhiều hạn chế và chưa thực sự hấp dẫn với học sinh. Chương trình giảng dạy chủ yếu tập trung vào ngữ pháp và kỹ năng đọc - viết để phục vụ thi cử. Phương pháp giảng dạy truyền thống ít đổi mới, chủ yếu xoay quanh việc giảng bài và làm bài tập, khiến học sinh khó có cơ hội thực hành ngôn ngữ. Nội dung trong sách giáo khoa cũng khá học thuật, tuy có điểm mới đối với các bộ sách mới nhưng chưa thực sự gần gũi với đời sống, làm cho việc học trở nên khô khan và thiếu tính ứng dụng", Hùng cho biết.

Trong nhiều năm qua, TPHCM đã và đang thực hiện nhiều chương trình, đề án mang tính đột phá như chương trình tăng cường Tiếng Anh; chương trình "Dạy và học Toán, Khoa học và Tiếng Anh tích hợp chương trình Anh và Việt Nam" (Đề án 5695); mô hình trường chất lượng cao "Trường tiên tiến, hội nhập quốc tế"… Các trường đã có nhiều biện pháp để nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh. Nhiều trường chủ động, sáng tạo, tổ chức nhiều hoạt động phong phú, giúp học sinh có môi trường ngoại ngữ, trải nghiệm và sử dụng trong thực tế.

Tuy nhiên, với số lượng dân nhập cư lớn, kéo theo sĩ số lớp học đông và trình độ học sinh không đồng đều, khiến giáo viên gặp khó khăn trong việc giảng dạy phù hợp với từng đối tượng.

Ngoài ra, phương pháp giảng dạy truyền thống vẫn chủ yếu tập trung vào việc chuẩn bị cho các kỳ thi, trong khi học sinh lại có ít cơ hội để thực hành và sử dụng tiếng Anh trong môi trường thực tế.

Học sinh cũng đối mặt với nhiều khó khăn như nhiều em gặp trở ngại trong kỹ năng nghe và nói, mức độ sẵn sàng không đồng đều khi tiếp cận nội dung học tập bằng tiếng Anh, dẫn đến khó khăn trong việc theo kịp chương trình học.

Học vì điểm số, học vì thi cử

Bà Trần Lâm Thảo, Giám đốc Trường Kỹ năng Ngoại khóa TiTBrain (Tân Phú TPHCM), nhận định: Tiếng Anh hiện nay đã trở thành một ngôn ngữ phổ biến, nhiều bậc phụ huynh cho con tiếp xúc với tiếng Anh từ sớm. Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng có điều kiện để cho con học ngoại ngữ ngay từ nhỏ. Khả năng học hỏi của trẻ là vô hạn, nhưng tốc độ tiếp thu lại khác nhau ở mỗi bé. Khi phải tiếp nhận nhiều luồng kiến thức, trẻ cần người thầy giúp trẻ phân bổ năng lượng và tư duy hợp lý.

"Khi trẻ phải học nhiều môn khác nhau, trong đó có các môn sử dụng tiếng Anh, thì tốc độ tiếp thu càng cần có thời gian để thích nghi. Tuy nhiên, tại nhiều trường công lập hiện nay, trình độ tiếng Anh của giáo viên vẫn còn là một thách thức. Số lượng giáo viên có thể giảng dạy chuyên môn bằng tiếng Anh còn hạn chế", bà Thảo cho biết.

Tương tự, chia sẻ về khó khăn trong dạy và học ngoại ngữ ở các trường học trên địa bàn quận Ba Đình, TS. Lê Đức Thuận - Trưởng phòng GD-ĐT quận Ba Đình (Hà Nội), cho biết: "Dù là quận trung tâm của Thủ đô nhưng giữa các địa bàn vẫn còn sự chênh lệch về trình độ của giáo viên giữa các trường, và trong một trường với nhau. Bên cạnh đó là sự thiếu hụt đội ngũ giáo viên giỏi chuyên môn, kinh nghiệm. Khó khăn của giáo dục Quận Ba Đình liên quan đến vấn đề về cơ sở vật chất, thiết bị dạy và học kể cả về hạ tầng và nền tảng số. Dù đã được Quận quan tâm đầu tư giai đoạn vừa qua (2.300 tỷ đồng cho giai đoạn 5 năm gần đây), tuy nhiên con số trên vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu rất cao của việc dạy học ngoại ngữ nói chung, dạy học tiếng Anh trong thời đại 4.0.

Chưa kể, mục tiêu chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã có, nhưng khi thực hiện thì có tình trạng thầy cô dạy để thi. Học sinh học để đi thi, phụ huynh cũng cho con học vì điểm số… Vì thế, mục tiêu của việc dạy học ngoại ngữ đã bị lệch đi. Học sinh có thể tự tin về đọc và viết, nhưng giao tiếp còn nhiều hạn chế".

Tuy còn nhiều khó khăn cần tháo gỡ, nhưng thực tế có nhiều giáo viên bằng lòng yêu nghề, sự sáng tạo đã kết hợp lý thuyết với hoạt động thực tế, tạo môi trường học tập gần gũi và thoải mái, giúp học sinh không ngại giao tiếp bằng tiếng Anh trong mỗi giờ học...

(Còn nữa)