Vì sao nhiều địa phương không nhận vaccine ngừa Covid-19?

Cả nước còn khoảng 26 triệu người cần tiêm vaccine

Cụ thể, 3 tỉnh, thành từ chối nhận và xin điều chuyển vaccine cho nơi khác là Hà Nội, Hải Dương, Thanh Hóa; các tỉnh, thành chưa tiếp nhận số vaccine được phân bổ là Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, An Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Đồng Tháp, Kiên Giang, Cà Mau, Hậu Giang.

Theo Bộ Y tế, hiện nay, tiến độ tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 đang chậm lại. Tỷ lệ tiêm mũi 3 toàn quốc tính đến nay chỉ đạt hơn 62%, với tốc độ tiêm trung bình là 100.000 mũi/ngày; tốc độ tiêm chủng cho trẻ em trung bình 94.000 mũi/ngày. Trong khi đó, theo ước tính của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, cả nước còn khoảng 26 triệu người cần tiêm mũi 3, khoảng 3-4 triệu trẻ trong diện tiêm nhưng rất khó khăn để tiêm chủng hết số lượng này trong tháng 6.

Đại diện Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cho rằng, vaccine vẫn là biện pháp quan trọng trong phòng, chống dịch Covid-19. Các nhà sản xuất, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Hoa Kỳ cho rằng, người đã tiêm chủng đủ các liều cơ bản vẫn cần tiêm nhắc lại. Nguyên nhân là bởi miễn dịch do vaccine tạo ra giảm theo thời gian. Mọi người vẫn có nguy cơ mắc bệnh hoặc tái nhiễm khi có biến chủng khác xuất hiện.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho rằng, tiêm chủng hiện nay là bắt buộc để phòng, chống dịch bệnh. Vì thế, Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành chưa nhận vaccine đã được phân bổ cần nhận ngay. Ngay sau đó, Bộ Y tế đã có công điện 708/CĐ-BYT gửi Bí thư Tỉnh uỷ, Thành ủy và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành về việc tiếp nhận và triển khai tiêm vaccine phòng Covid-19. Bộ Y tế đề nghị lãnh đạo các địa phương quan tâm chỉ đạo Sở Y tế và các đơn vị liên quan khẩn trương tiếp nhận và triển khai tiêm chủng đối với số lượng vaccine được phân bổ nhằm đảm bảo sử dụng vaccine hiệu quả. Bộ Y tế nhấn mạnh, địa phương nào không tiếp nhận đủ vaccine ngừa Covid-19 để tiêm mũi 3, mũi 4 cho người từ 18 tuổi trở lên, cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi và để xảy ra dịch sẽ phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Nhiều phụ huynh từ chối tiêm cho trẻ

Đến nay, Việt Nam đã cơ bản khống chế được dịch Covid-19. Một phần là nhờ tốc độ phủ vaccine ngừa Covid-19 nhanh chóng tại các địa phương. Nhưng vì sao nhiều tỉnh, thành lại từ chối hoặc chưa nhận vaccine ngừa Covid-19 được phân bổ?

Về vấn đề này, TS. Nguyễn Công Luật (Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương) cho rằng, nguyên nhân là nhiều người có tâm lý chủ quan, không tiêm vaccine phòng Covid-19 vì thấy tình hình dịch được kiểm soát. Qua khảo sát, nhiều địa phương phản ánh người dân không đồng ý tiêm vaccine liều bổ sung hay liều nhắc lại vì cho rằng họ đã có miễn dịch do đã mắc bệnh. Ngoài ra, tiến độ tiêm chủng còn bị tác động tiêu cực bởi thông tin chưa chính xác về tác dụng phụ, biến chứng khi tiêm mũi 3. "Những nguyên nhân này dẫn đến việc một số địa phương chưa tiếp nhận số vaccine được phân bổ ngày 19/5 do khó vận động người dân đi tiêm", TS. Nguyễn Công Luật nói.

Đồng quan điểm, lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Vĩnh Phúc cho rằng, do dịch Covid-19 đã được kiểm soát tốt. Vì vậy, tâm lý chung nhiều bậc phụ huynh từ chối tiêm vaccine cho trẻ. Hơn nữa, đây cũng là thời điểm nghỉ hè nên việc tiêm tập trung tại nhà trường không được thuận tiện. Dù vậy, trong tháng 6 và những tháng tiếp theo, tỉnh sẽ rà soát để triển khai tiêm vaccine cho trẻ đã khỏi bệnh được 3 tháng. Với trường hợp gia đình chưa đồng ý tiêm, sẽ tiếp tục vận động.

Lý giải những khó khăn trong công tác tiêm chủng, Sở Y tế Hà Nội cho biết, nhóm trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi trên địa bàn thành phố có khoảng 1 triệu trẻ. Tuy nhiên, hơn 28% gia đình, bố mẹ hoặc người giám hộ chưa đồng ý tiêm. Có khoảng 48,6% trẻ mắc Covid-19 vào tháng 3/2022, phải hết tháng 6/2022 tiếp tục được tiêm vaccine. "Nhiều cha mẹ, người giám hộ vẫn do dự không cho trẻ tiêm vaccine. Bên cạnh đó, thời gian tiêm sát với kỳ thi học kỳ, nên nhiều cha mẹ dù đăng ký cho con đi tiêm nhưng khi đến lịch tiêm lại không đưa trẻ đi tiêm", Sở Y tế Hà Nội báo cáo.

Đối với những người tiêm mũi 3, Sở Y tế Hà Nội cho biết, sau dịch thành phố ghi nhận tình trạng biến động dân cư lớn. Đặc biệt, trong đợt cao điểm tiêm chủng, nhiều công ty, tập đoàn có trụ sở tại Hà Nội nhưng cơ sở sản xuất kinh doanh lại đặt ở địa phương khác, nên việc tiêm mũi 3 lại chủ động thực hiện ở tỉnh khác. Đó là chưa kể nhiều lao động đã nghỉ việc, về quê nên ảnh hưởng đến công tác tiêm chủng mũi 3.

Để giải quyết vấn đề này, Sở Y tế Hà Nội đã tham mưu với UBND thành phố ban hành văn bản chỉ đạo gửi tới UBND tất cả các quận, huyện. Trong đó, gắn trách nhiệm của lãnh đạo các quận, huyện với kết quả tiêm chủng trên địa bàn, đặc biệt việc rà soát các đối tượng trong diện tiêm chủng. Sở Y tế thành phố cũng phối hợp với Sở GD&ĐT xây dựng kế hoạch liên ngành tăng cường công tác truyền thông để phụ huynh, người giám hộ đồng thuận cho trẻ tiêm chủng.