Vụ chồng cũ khởi kiện giành quyền nuôi con: Luật sư nói gì về nơi cư trú và lưu trú?

Ngày 22/9, sau khi Báo PNVN online đăng bài viết: "Bất ngờ từ đơn khởi kiện giành quyền nuôi con của chồng cũ" đã nhận được những ý kiến khác nhau của độc giả. Có ý kiến cho rằng, việc TAND quận Tân Bình (TPHCM) thụ lý hồ sơ vụ án dân sự "Tranh chấp về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn" mà Báo PNVN đề cập là không đúng thẩm quyền.

Để rộng đường dư luận, PV xin trích đăng nguyên văn việc xác nhận "nơi cư trú" bị đơn để làm căn cứ thụ lý vụ kiện dân sự của TAND quận Tân Bình như đã nói trên.

Theo đó, ngày 8/9/2020, TAND quận Tân Bình nhận được đơn khiếu nại đề nghị của bà L.T.D. (thường trú phường Tân Hưng Thuận, quận 12, TPHCM); địa chỉ ngoài bì thư gửi đến tòa án: căn hộ chung cư Sài Gòn Airpot, số 01 Bạch Đằng, phường 2, quận Tân Bình, TPHCM (đơn gửi qua đường dịch vụ bưu chính), là bị đơn trong vụ án "Tranh chấp thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn", về việc cho rằng TAND quận Tân Bình thụ lý vụ án không đúng thẩm quyền và đề nghị chuyển vụ án về TAND quận 12 - nơi bà D. có hộ khẩu thường trú và cư trú.

Sau khi xem xét nội dung đơn, hồ sơ vụ án, các quy định của pháp luật và báo cáo của Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án. Nhận thấy, theo đơn khởi kiện của ông H. xác định địa chỉ cư trú của bà D. tại căn hộ chung cư Airpot, số 01 Bạch Đằng, phường 2, quận Tân Bình, TPHCM.

Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án triệu tập bà D. theo địa chỉ tại chung cư Sài Gòn Airpot, số 01 Bạch Đằng, phường 2, quận Tân Bình và bà D. đều có mặt, các tài liệu có trong hồ sơ, gồm: Bản tự khai ngày 17/12/2019, bản tường trình và cung cấp chứng cứ ngày 19/5/2020, Đơn xin sao y tài liệu ngày 27/4/2020, Bản tự thuật ngày 19/4/2020, Văn bản xác nhận về việc tự nguyện chăm sóc cháu của ông bà L. và T. (là cha mẹ ruột của bà D.) xác nhận ông bà cùng sống chung với bà D. và 2 cháu… do bà D. khai và cung cấp cho Tòa án đều thể hiện bà D. tạm trú tại căn hộ chung cư Sài Gòn Airpot, số 02 Bạch Đằng, phường 2, quận Tân Bình, TPHCM.

Biên bản tống đạt các ngày 27/3/2020, 19/6/2020 và 4/9/2020 đều tống đạt trực tiếp cho bà D. tại địa chỉ căn hộ Airpot, số 01 Bạch Đằng, phường 2, quận Tân Bình, TPHCM. Biên bản hòa giải tại Tòa án ngày 11/8/2020 có chữ ký của bà D. và công văn xác minh mâu thuẫn do UBND phường 2, quận Tân Bình cung cấp cũng thể hiện bà D. đang cư trú tại căn hộ chung cư Airpot, số 01 Bạch Đằng, phường 2, quận Tân Bình, TPHCM.

TAND quận Tân Bình xác định, như vậy căn cứ các tài liệu có trong hồ sơ như đã liệt kê nêu trên thì tại thời điểm tòa án thụ lý vụ kiện nơi cư trú của bà D. là tại căn hộ chung cư Sài Gòn Airpot, số 01 Bạch Đằng, phường 2, quận Tân Bình, TPHCM. Do đó, TAND quận Tân Bình thụ lý và giải quyết vụ án là đúng thẩm quyền theo quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự. Vậy nên việc bà D. cho rằng TAND quận Tân Bình thụ lý vụ án không đúng thẩm quyền và đề nghị chuyển vụ án về TAND quận 12 là không có cơ sở chấp nhận.

Lưu trú chỉ là địa chỉ để liên lạc

Luật sư Hồ Nguyên Lễ - Công ty Luật Tín Nghĩa - phân tích, theo quy định của Luật Cư trú thì cư trú là việc công dân sinh sống tại một địa điểm thuộc xã, phường, thị trấn dưới hình thức thường trú hoặc tạm trú.

Việc đăng ký tạm trú là công dân đăng ký nơi tạm trú của mình với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được cơ quan này làm thủ tục đăng ký tạm trú, cấp sổ tạm trú cho họ. Nếu chưa đăng ký tạm trú thì được xem là lưu trú như quy định tại các Điều 1, 18, 30, 31 của Luật này.

Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sư 2015 quy định: Thẩm quyền giải quyết vụ án dân sự của Tòa án theo lãnh thổ được xác định như sau: Tòa án nơi bị đơn cư trú.

Tại quyết định giải quyết khiếu nại của TAND quận Tân Bình xác định địa chỉ của bị đơn là do nguyên đơn cung cấp, tại các bản tự khai và hoà giải của bị đơn cũng xác định nơi ở hiện tại của bị đơn để xác định thẩm giải quyết vụ án thuộc nơi đang ở của bị đơn là chưa chuẩn.

Luật sư Lễ đưa ra nhận định, cần xác định nơi cư trú là nơi công dân thường trú hoặc tạm trú. Nếu không thuộc hai trường hợp trên là lưu trú thì không phải thuộc thẩm quyền xét xử của Toà án nơi bị đơn lưu trú. Lưu trú chỉ là địa chỉ để liên lạc.