Hiện tượng không bình thường
Vụ thảm sát 4 người ở Cao Bằng đang khiến dư luận bàng hoàng, phẫn nộ. Nghi can của vụ án là đối tượng Lý Đình Khánh (sinh năm 1987, trú tại xã Quang Trọng, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng).
Theo kết quả đấu tranh khai thác ban đầu, nguyên nhân của vụ việc được cho là do Khánh muốn cưỡng hiếp chị Triệu Thị Phương (sinh năm 1983) nhưng bị chống cự nên đối tượng đã ra tay sát hại chị Phương và 3 người vô tội khác, trong đó có 2 cháu nhỏ.
Dưới góc độ nghiên cứu về tội phạm, Đại tá – PGS.TS Đỗ Cảnh Thìn cho biết, hành vi của đối tượng không chỉ thể hiện tính côn đồ, mất hết tính người mà còn phản ánh một hiện tượng không bình thường trong đời sống xã hội hiện nay.
Đây là hệ quả của sự tác động từ nhiều yếu tố tiêu cực, từ tâm lý, nhận thức, giáo dục, môi trường xã hội… Một bộ phận người trẻ lâm vào tình trạng sống ảo, nhận thức lệch lạc về giá trị cuộc sống, bị lôi cuốn bởi những hình ảnh bạo lực, đồi trụy... hàng ngày, hàng giờ tác động, "thẩm thấu" vào nhận thức, lối sống, hành vi.
Hậu quả của tình trạng trên là một bộ phận người trẻ có tư tưởng coi thường pháp luật cũng như mạng sống của người khác và của chính mình. Họ sẵn sàng làm mọi việc để có thể thỏa mãn các nhu cầu của bản thân, bất chấp nhu cầu đó có chính đáng hay không, việc làm của mình có phạm pháp hay không.
Bên cạnh đó, kỹ năng sống của họ còn nhiều hạn chế. Họ không làm chủ được hành vi của mình nên khi gặp tình huống bất lợi thường không có kỹ năng phản ứng mà sử dụng bản năng, theo sự thúc đẩy từ nội tâm bên trong bằng những yêu cầu tự thân hơn là sự chi phối của nhận thức.
Một trong những nguyên nhân không thể không nhắc tới là sự suy thoái về đạo đức, sự vô cảm trong lối sống, lỗ hổng từ nền tảng giáo dục gia đình, môi trường sống phức tạp tạo ra...
Theo Đại tá Đỗ Cảnh Thìn, diễn biến trong vụ án cho thấy, đối tượng rất liều lĩnh, manh động và có tính toán; thể hiện sự lạnh lùng, chai sạn, quyết tâm thực hiện phạm tội đến cùng, thể hiện ở chỗ sau khi gây tội ác với nhiều người, nghi can quay lại tìm 2 con của nạn nhân để tìm cách sát hại để bịt đầu mối.
Không tìm thấy các cháu nhỏ, đối tượng còn thực hiện hành vi che giấu việc phạm tội của mình bằng cách phòng hỏa đốt chăn, màn, quần áo và đốt nhà của nạn nhân rồi bỏ trốn.
“Hành vi của đối tượng không chỉ vi phạm đạo đức truyền thống, văn hóa xã hội, mà còn vi phạm pháp luật đặc biệt nghiêm trọng, cần phải lên án một cách mạnh mẽ, đồng thời phải xử lý kịp thời, nghiêm minh nhằm răn đe, trấn áp tội phạm”, ông Đỗ Cảnh Thìn nêu quan điểm.
Nghi can có thể đối diện mức án cao nhất
Cùng quan điểm này, luật sư Nguyễn Minh Long (Công ty Luật TNHH Dragon) cho biết, hành vi của đối tượng đã cấu thành tội “Giết người” có tính chất côn đồ (điểm n, khoản 1, Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015). Là trường hợp khi giết người, người phạm tội đã coi thường những quy tắc trong cuộc sống, có những hành vi ngang ngược, giết người vô cớ (không có nguyên cớ) hoặc cố tình sử dụng những nguyên cớ nhỏ nhặt để giết người.
Ở đây, Lý Đình Khánh vì lý do vô cớ, khi chọc ghẹo chị Phương không được liền lấy con dao, chạy đuổi theo nạn nhân. Chị Phương vừa chạy đến nhà em dâu để cầu cứu liền bị đối tượng chém chết. Không dừng lại ở đó, Lý Đình Khánh còn sát hại thêm 2 cháu bé và 1 người lớn…
Theo luật sư Nguyễn Minh Long, nghi can Lý Đình Khánh có thể sẽ phải đối mặt với khung hình phạt được áp dụng theo khoản 1 Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015, tội “giết người” có tính chất côn đồ, phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.