Vụ pate Minh Chay nhiễm độc: Quá trình Cục An toàn thực phẩm phát hiện, xử lý như thế nào?

Theo Cục An toàn thực phẩm, 15h ngày 19/8/2020, Cục nhận được điện thoại của Trung tâm chống độc (BV Bạch Mai) thông báo có hai vợ chồng bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm ngày 18/8/2020 từ Viện Lão khoa TƯ. Hai bệnh nhân được Trung tâm chống độc chẩn đoán ban đầu (theo dõi ngộ độc thực phẩm nghi do độc tố Botulinum). Qua tìm hiểu của Trung tâm chống độc, cả hai bệnh nhân trên đều sử dụng sản phẩm Pate Minh Chay của Công ty TNHH Hai thành viên Lối Sống Mới (trụ sở ở Đông Anh, Hà Nội), lần sử dụng cuối cùng là cuối tháng 7/2020.

Ngay lập tức, cùng ngày 19/8/2020, Cục ATTP đã có Công văn hỏa tốc số 1907/ATTP-NĐTT, đề nghị Chi Cục An toàn vệ sinh thực phẩm TP Hà Nội phối hợp với các cơ quan chức năng của địa phương điều tra, xác minh thông tin.

Ngày 20/8/2020, thực hiện chỉ đạo của Cục ATTP, đoàn kiểm tra của Chi Cục An toàn vệ sinh thực phẩm TP Hà Nội tiến hành kiểm tra cơ sở sản xuất của  Công ty TNHH Hai Thành viên Lối sống mới tại thị trấn Đông Anh. Kết quả cho thấy, đây là cơ sở sản xuất do Sở NN&PTNT (Chi Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản Hà Nội) quản lý và cấp chứng nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm từ ngày 03/01/2020.

Tuy nhiên, tại thời điểm kiểm tra Công ty không duy trì điều kiện vệ sinh như: vệ sinh nhà xưởng, vệ sinh dụng cụ, cống rãnh thoát nước,… Đoàn kiểm tra đã giao phòng Y tế huyện Đông Anh đình chỉ hoạt động sản xuất của Công ty, yêu cầu khắc phục điều kiện vệ sinh, đồng thời đoàn kiểm tra lấy mẫu sản phẩm tại công ty gửi Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia xét nghiệm tìm vi khuẩn Clostridium Botulinum.

Cũng trong thời gian này, Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia nhận mẫu bệnh phẩm (phân bệnh nhân) và mẫu pate dùng dở dang của bệnh nhân đang điều trị tại Trung tâm chống độc để xét nghiệm.

Ngày 25/8/2020, Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia thông báo kết quả ban đầu mẫu bệnh phẩm của bệnh nhân và hộp pate dùng dở dương tính với vi khuẩn Clostridium Botulinum nhưng không điển hình.  Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia đề nghị thêm thời gian nuôi cấy để có kết quả chính xác.

Với kết quả ban đầu này cả các đơn vị kỹ thuật, điều trị và cơ quan quản lý đều khẳng định chưa đủ cơ sở để kết luận việc nhiễm vi khuẩn Clostridium Botulinum trong sản phẩm pate Minh Chay là do quá trình sản xuất hay quá trình sử dụng. Cục ATTP đã yêu cầu Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh Quốc gia khẩn trương tiến hành xét nghiệm và trả kết quả trong thời gian sớm nhất đối với sản phẩm pate Minh Chay nguyên hộp.

17h ngày 28/8/2020, Cục An toàn thực phẩm nhận được kết quả kiểm nghiệm của Viện Y tế Công cộng TP Hồ Chí Minh đã phát hiện vi khuẩn Clostridium Botulinum trong sản phẩm Pate Minh Chay. Đồng thời, vào lúc 18h cùng ngày, Cục An toàn thực phẩm cũng nhận được thông báo kết quả kiểm nghiệm sản phẩm pate Minh Chay nguyên hộp của Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia cũng phát hiện vi khuẩn Clostridium Botulinum.

Ngay lập tức, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm đã điện thoại cho đồng chí Giám đốc Sở Y tế Hà Nội đề nghị có cuộc họp gấp ngay trong đêm với Lãnh đạo Sở Y tế Hà Nội, Lãnh đạo Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội, Lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm.

Sau khi nghe báo cáo và phân tích kết quả xét nghiệm của 2 Viện, đại diện các đơn vị đã thống nhất khẳng định sản phẩm Pate Minh Chay bị nhiễm khuẩn trong quá trình sản xuất, lưu thông và là nguồn lây nhiễm vi khuẩn Clostridium Botulinum gây ngộ độc cho người bệnh.

Sáng ngày 29/8/2020 (thứ 7), Cục An toàn thự phẩm đã đăng thông tin cảnh báo trên website Cục (www.vfa.gov.vn) yêu cầu thu hồi khẩn cấp các sản phẩm của Công ty TNHH Hai thành viên Lối sống mới. Đồng thời, thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng về thông tin này.

Sáng ngày 29/8/2020, Cục ATTP đã ban hành Công văn số 1995/ATTP-NĐTT gửi Sở Y tế, Ban Quản lý An toàn thực phẩm, Chi Cục An toàn thực phẩm các tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ đề nghị rà soát, giám sát, thu hồi sản phẩm. Đồng thời, thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân không sử dụng sản phẩm của Công ty TNHH Hai thành viên Lối sống mới. Khuyến cáo người tiêu dùng nếu đã sử dụng sản phẩm mà có dấu hiệu bất thường về sức khỏe cần đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra.

Liên quan đến vụ việc này, ông Nguyễn Thanh Phong, Cục Trưởng Cục An toàn thực phẩm cho biết,  trong ngày 29/8/2020, Cục An toàn thực phẩm đã ban hành Công văn số 1996/ATTP-NĐTT gửi Sở NN&PTNT Hà Nội đề nghị tiếp tục kiểm tra, xác minh vi phạm của Công ty TNHH Hai thành viên Lối sống mới và chuyển Cơ quan cảnh sát điều tra khi có dấu hiệu hình sự theo quy định.

Như vậy, có thể khẳng định từ khi tiếp nhận thông tin vụ việc, với quan điểm sức khỏe của người dân là tối thượng, Cục đã hành động với tinh thần trách nhiệm cao, quyết liệt, kịp thời theo đúng quy định của pháp luật để xử lý vụ việc.

Theo Cục An toàn thực phẩm, hai ngày gần đây xuất hiện và phát tán thông tin cho rằng: "Ngày 20/8/2020 đã có kết quả kiểm nghiệm sản phẩm Pate Minh Chay nhiễm vi khuẩn Clostridium Botulinum. Tuy nhiên, đến ngày 29/8/2020 Cục mới phát đi cảnh báo thu hồi sản phẩm, hành động như vậy là quá chậm trễ. Giải thích về sự việc này, lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm cho rằng cần cân bằng giữa lợi ích của doanh nghiệp và sức khỏe người dân".  Cục ATTP khẳng định thông tin này là sai sự thật. Việc phát tán thông tin sai sự thật có thể ảnh hưởng xấu đến công tác cứu chữa người bệnh cũng như xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về an toàn vệ sinh thực phẩm. Cục đang phối hợp với các cơ quan chức năng để làm rõ động cơ của việc phát tán thông tin trên.