Vụ phóng viên bị đánh nhập viện khi đang tác nghiệp: Liệu có thể khởi tố vụ án hình sự?

Hành vi của 2 đối tượng có tính chất côn đồ

Liên quan đến vụ phóng viên của Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội bị hành hung khi đang tác nghiệp, Công an quận Đống Đa (Hà Nội) đã tạm giữ hình sự 2 đối tượng Phạm Văn Phương (SN 1981, chủ cửa hàng quạt Khánh Phương) và Lê Văn Hưng (SN 1984, nhân viên cửa hàng quạt ở phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội) để điều tra hành vi Cố ý gây thương tích.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng Văn phòng luật sư Chính pháp – Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng, hành vi của 2 đối tượng hành hung phóng viên có tính chất côn đồ nên việc cơ quan điều tra tạm giữ hình sự với 2 người này là có căn cứ. 

Pháp luật Việt Nam ghi nhận, phóng viên nhà báo thì có quyền tác nghiệp theo luật báo chí, mọi tổ chức cá nhân đều có trách nhiệm phải tôn trọng hoạt động báo chí, có nghĩa vụ cung cấp thông tin cho báo chí theo quy định pháp luật. 

Các hành vi cản trở phóng viên, nhà báo tác nghiệp là hành vi vi phạm pháp luật, hành vi hành hung phóng viên nhà báo thì đó là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng không những xâm phạm quyền tự do báo chí, xâm phạm thân thể công dân mà còn thể hiện thái độ coi thường pháp luật, bởi vậy những hành vi hành hung nhà báo phóng viên đang tác nghiệp thường sẽ bị xử lý nghiêm minh, trong đó không loại trừ sẽ xử lý bằng chế tài hình sự. 

Luật sư Cường trích dẫn Khoản 12, điều 9, Luật Báo chí quy định hành vi bị cấm trong hoạt động báo chí như sau: "Đe dọa, uy hiếp tính mạng, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên; phá hủy, thu giữ phương tiện, tài liệu, cản trở nhà báo, phóng viên hoạt động nghề nghiệp đúng pháp luật". 

Luật sư Cường nhận định, hành vi của 2 người đàn ông hành hung phóng viên là vi phạm pháp luật, xâm phạm đến quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận và nghiêm trọng hơn là xâm phạm đến thân thể của công dân, hành vi này là cố ý gây thương tích và gây rối trật tự công cộng. 

Sự việc gây bức xúc trong dư luận

Theo quy định tại điều 155 bộ luật tố tụng hình sự thì đối với hành vi cố ý gây thương tích đòi hỏi phải có yêu cầu của người bị hại, bởi vậy trong trường hợp người bị hại có yêu cầu xử lý hình sự mà có tỷ lệ phần trăm thương tích dưới 11 % cơ quan điều tra vẫn có thể khởi tố hình sự để xử lý trong trường hợp xác định là có tính chất côn đồ. 

Trong trường hợp nạn nhân có yêu cầu xử lý hình sự và kết quả giám định thương tích cho thấy nạn nhân có tỷ lệ thương tích dưới 11 %, cơ quan điều tra vẫn có thể khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can để xử lý đối với 2 người đàn ông này về tội cố ý gây thương tích theo quy định tại khoản 1, điều 134 Bộ luật Hình sự với chế tài là phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. 

Cụ thể, Bộ luật Hình sự quy định về tội cố ý gây thương tích như sau: 

"Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác

1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;

b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;

c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;

d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình;

đ) Có tổ chức;

e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

g) Trong thời gian đang bị giữ, tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành án phạt tù, đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc đang chấp hành biện pháp xử lý vi phạm hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;

h) Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do được thuê;

i) Có tính chất côn đồ;

k) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân..."

Trường hợp nạn nhân không yêu cầu xử lý hình sự nhưng sự việc được xác định là gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự, an toàn xã hội thì cơ quan điều tra cũng có thể sẽ vẫn khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can để xử lý với hai người đàn ông này về tội gây rối trật tự công cộng theo quy định tại Điều 318 Bộ luật Hình sự với chế tài là phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.

Cụ thể tội danh và hình phạt được quy định như sau:

"Điều 318. Tội gây rối trật tự công cộng

1. Người nào gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Dùng vũ khí, hung khí hoặc có hành vi phá phách;

c) Gây cản trở giao thông nghiêm trọng hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng;

d) Xúi giục người khác gây rối;

đ) Hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng;

e) Tái phạm nguy hiểm."

Ông Cường nhận định, đây là hành vi cản trở hoạt động báo chí, xâm phạm đến thân thể của phóng viên nhà báo, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Bởi vậy cơ quan điều tra sẽ sớm làm rõ nguyên nhân sự việc, làm rõ diễn biến hành vi của các bên liên quan, xác định hậu quả đã gây ra để xử lý theo quy định của pháp luật, rất có thể cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự để xử lý đối với hai người đàn ông này về tội cố ý gây thương tích hoặc tội gây rối trật tự công cộng theo quy định của pháp luật.