Xã miền núi tiên phong hạn chế rác thải nhựa, xây dựng cảnh quan môi trường nông thôn sạch, đẹp

Thay đổi nhận thức

Để thực hiện có hiệu quả mô hình thu gom, xử lý rác thải gắn với Chương trình Mục tiêu Quốc gia về Xây dựng Nông thôn mới (NTM), các hội viên tham gia mô hình đã được cán bộ Hội LHPN xã Thanh Liên và LHPN huyện hướng dẫn cách phân loại và xử lý rác thải. Theo đó, rác thải không phân hủy sẽ được đem đi đốt, rác thải rắn dùng để tái chế và rác thải phân hủy được dùng chế phẩm sinh học ủ làm phân vi sinh.

Trước đây, tại xã Thanh Liên có nhiều bãi rác tự phát gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường và sức khỏe của người dân. Nhận thức được nguy cơ gây ô nhiễm môi trường từ rác thải, từ năm 2014, xã bắt đầu triển khai chủ trương mỗi gia đình, khu dân cư phải xây dựng 1 hố rác để thu gom, tập kết và xử lý.

Bắt đầu từ thói quen, chị Nguyễn Thị Hà, ở xóm Liên Châu, xã Thanh Liên sử dụng lá chuối để gói thức ăn thay vì túi nilon như trước đây. Chị Hà cho biết: "Trước đây, tôi cũng giống như nhiều hộ dân khác thường có thói quen sử dụng túi nilon để gói bọc thức ăn bỏ vào tủ lạnh, sau khi tham gia các lớp tập huấn của hội LHPN xã và huyện, chúng tôi đã nhận thức ra tác hại của túi nilon nên đã bắt đầu thay thế bằng lá chuối".

Không chỉ riêng gia đình chị Hà, nhiều hộ dân khác cũng thay đổi dần thói quen, thực hiện theo cách làm này. Không những đảm bảo vệ sinh mà việc sử dụng lá chuối để gói, bọc còn tiết kiệm được chi phí, không gây tác hại đến môi trường.

"Ban đầu, khi mới triển khai phong trào chống rác thải nhựa, chúng tôi cũng gặp phải khó khăn là làm sao để thay đổi thói quen sử dụng túi nilon của mọi người. Trong các buổi sinh hoạt, các chi hội đã lồng ghép, đồng thời phân tích, chia sẻ cho hội viên hiểu tác hại của rác thải nhựa tới sức khỏe, môi trường", bà Nguyễn Thị Hợi, Chủ tịch Hội LHPN xã Thanh Liên cho biết.

Từ việc thay đổi nhận thức của từng hội viên, các cấp Hội Phụ nữ đã vận động các hộ gia đình tự bỏ kinh phí mua thùng đựng rác và chế phẩm sinh học để ủ rác làm phân bón, đồng thời hướng dẫn chị em tận dụng các thùng nhựa để đựng các loại rác thải ướt phân hủy; còn đối với loại rác thải khô có thể đựng bằng thùng các ton. Bên cạnh đó, mỗi gia đình được xã hỗ trợ 500 nghìn đồng để xây 1 hố rác, rộng 2m2. Các cán bộ, đảng viên và hội viên phụ nữ, Hội Nông dân tiên phong thực hiện.

Ngoài ra, xã còn đẩy mạnh các hình thức tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh chung, bằng các hình thức: Treo băng rôn, pano, áp phích trên đường; tuyên truyền lồng ghép trong các hội nghị; qua hệ thống phát thanh về các tiêu chí phân loại rác để hộ dân nhận biết cách thức thu gom, phân loại.

Xây dựng vùng quê đáng sống

Nhờ những hoạt động trên, đến nay, toàn xã đã xây được 1.330 hố rác tại gia. Không chỉ trong các khu dân cư, trên tất cả trục đường giao thông nội đồng, nhiều hố rác được xây để bà con vứt bỏ các chai lọ, bao bì thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình sản xuất, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Hiên xã đang hoàn thiện các thủ tục xây dựng thêm 1 bãi rác tập trung của xã có quy mô 2.000 m2, dự kiến cuối năm nay đưa vào sử dụng.

Bà Nguyễn Thị Hòa là một trong những hộ đầu tiên của xã triển khai xây dựng hố rác tại gia đình chia sẻ: "Từ khi thực hiện mô hình xử lý rác thải tại nguồn, tất cả rác thải sinh hoạt trong gia đình đều được thu gom, phân loại, xử lý, còn rác khó tiêu hủy được đưa ra bãi rác tập trung của xã. Có những hộ ngõ gần nhau thì 2 - 3 gia đình sử dụng chung một hố. Chính vì vậy, xóm làng đã hạn chế được lượng rác thải phát sinh ra môi trường".

Sau thí điểm mô hình phân loại, xử lý rác thải tại hộ gia đình ở xã Thanh Liên, đến nay chủ trương xây dựng hố rác tại gia cũng được triển khai, đồng loạt trên toàn huyện Thanh Chương, trong đó có nhiều địa phương làm tốt với tỷ lệ xây dựng hố rác đạt gần 50% tổng số hộ toàn xã. Hiện nay, toàn huyện đã xây dựng 20.000 hố rác, bà con đã có ý thức hơn trong việc giữ gìn vệ sinh, ăn, ở sạch sẽ, không vứt rác bừa bãi xuống suối, sông, bìa rừng như trước đây.