Xu hướng thời tiết đầu năm 2022 thế nào?

Năm 2021, nhiều nước trên thế giới cũng như Việt Nam khốn đốn với dịch Covid-19. Người dân háo hức chào đón năm 2022 với những hy vọng mới, niềm tin mới. Nhiều người dân rất quan tâm đến thời tiết năm 2022, gần nhất là những tháng đầu năm 2022 để có kế hoạch sản xuất, kinh doanh phù hợp.

Về vấn đề trên, ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cho biết, năm 2021 thời tiết có nhiều điểm đặc biệt. Đó là nắng nóng ít hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN). Mưa bão, áp thấp nhiệt đới cũng ít xảy ra, mùa đông đến sớm hơn… Nguyên nhân là do ảnh hưởng của hiện tượng ENSO (bao gồm 2 hiện tượng El Nino và La Nina). Cũng theo ông Lâm, thời tiết những tháng cuối năm 2021, đầu năm 2022 có nhiều điểm cần chú ý. Theo đó, nhiệt độ trung bình trên phạm vi toàn quốc có xu hướng cao hơn TBNN. Tuy nhiên, trong các tháng của mùa Đông năm 2021-2022 nhiệt độ có xu hướng từ xấp xỉ đến thấp hơn so với TBNN.

Trong 6 tháng đầu năm 2022, nhiệt độ ở Việt Nam và các vùng lân cận có xu hướng ở mức xấp xỉ TBNN (từ tháng 1 đến tháng 3/2022) và có khả năng ở mức xấp xỉ trên trong thời kỳ từ tháng 4 đến tháng 6/2022.

Về lượng mưa: Theo dự báo, từ tháng 1 đến tháng 3/2022, lượng mưa khu vực Việt Nam và các vùng lân cận có xu hướng xấp xỉ TBNN. Tuy nhiên, từ tháng 4 đến tháng 6/2022 lượng mưa có xu hướng ở ngưỡng thấp hơn TBNN. Ngoài ra, hoạt động của xoáy thuận nhiệt đới trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương và khu vực Biển Đông có xu hướng tương đương so với TBNN cùng thời kỳ này.

"Trong các tháng của mùa Đông năm 2021-2022, nhiệt độ có xu hướng từ xấp xỉ đến thấp hơn so với TBNN. Trong 6 tháng đầu năm 2022 lượng mưa có xu hướng xấp xỉ đến cao hơn TBNN. Đặc biệt, trong giai đoạn các tháng mùa khô đầu năm 2022 tại khu vực Tây Nguyên và Nam bộ có thể xuất hiện các đợt mưa trái mùa", ông Lâm nói.

Duy trì trạng thái ENSO

Ông Lâm cũng cho biết, hiện tượng ENSO ở trạng thái La Nina kéo dài từ cuối năm 2021 sẽ tiếp tục được duy trì trong những tháng đầu năm 2022. Đến khoảng các tháng đầu mùa hè năm 2022, SSTA (chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển) có xu hướng tăng dần, nhưng vẫn duy trì trong trạng thái trung tính của hiện tượng này.

Theo ông Lâm, ENSO là chữ viết tắt của các từ ghép El Nino Southern Oscillation để chỉ cả 2 hai hiện tượng El Nino và La Nina và có liên quan với dao động của khí áp giữa 2 bờ phía Đông Thái Bình Dương với phía Tây Thái Bình Dương - Đông Ấn Độ Dương.

La Nina là hiện tượng nhiệt độ bề mặt đại dương giảm ở quy mô lớn ở vùng gần xích đạo, trung tâm và phía đông Thái Bình Dương, cùng với những thay đổi trong hoàn lưu khí quyển nhiệt đới, cụ thể là gió, áp suất và lượng mưa. La Nina thường xuất hiện khi nhiệt độ mặt nước biển thấp hơn nhiệt độ chuẩn (25 độ C) khoảng 0,5 độ C. Nếu nhiệt độ mặt nước biển thấp hơn nhiệt độ chuẩn trong phạm vi từ 0 độ C - 0,5 độ C thì đó là trạng thái trung gian. Ngược lại, nếu nhiệt độ mặt nước biển cao hơn nhiệt độ chuẩn thì đó là hiện tượng El Nino. Hiện tượng La Nina thường bắt đầu hình thành từ tháng 3 đến tháng 6 hằng năm và gây ảnh hưởng mạnh nhất vào cuối năm cho tới tháng 2 năm sau. Thông thường, sau một chu kỳ El Nino là đến chu kỳ trung gian hoặc La Nina.

Theo ông Lâm, La Nina gây ra hàng loạt các hiện tượng thời tiết cực đoan trên toàn cầu. Trong khi đó, Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, có địa hình và thời tiết rất phức tạp nên chịu nhiều ảnh hưởng của thiên tai. Những năm gần đây, do tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, bão, lũ, úng ngập, hạn hán xảy ra ở nước ta ngày một nhiều hơn, thậm chí còn phá vỡ cả quy luật thời tiết. Dưới tác động của hiện tượng La Nina, thời tiết ở các khu vực ở nước ta sẽ có những diễn biến khá phức tạp. 

Thông thường, trong các năm La Nina, không khí lạnh có xu hướng hoạt động sớm, nhiệt độ trung bình ở mức xấp xỉ hoặc thấp hơn so với TBNN. Ngoài ra, bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông và ảnh hưởng đến đất liền nhiều hơn so với bình thường. Mưa có xu hướng gia tăng ở khu vực miền Trung và phía Nam. Trong đó, lưu ý khu vực Tây Nguyên và Nam bộ trong thời kỳ mùa khô khi chịu tác động của La Nina thường xuất hiện nhiều mưa trái mùa hơn.