"Ngày phát hiện ung thư, mẹ tôi không được như thế này đâu, da bà xấu lắm, cơ thể mệt mỏi và đau nhiều”, chị Nguyễn Thị Thanh Hương, con dâu bà Thắm, chia sẻ. Vì luôn bên mẹ nên chị Hương nhớ như in cái ngày bà Thắm được chẩn đoán bị ung thư. Đó là vào một ngày đầu năm 2018.
Khi kết quả sinh thiết khẳng định bà Thắm bị ung thư gan, với 2 khối u, ngoài ra còn nhiều nốt nhỏ khác, cả nhà như ngồi trên đống lửa. Lí do là bà Thắm không thể mổ cũng như đốt sóng cao tần hay nút mạch vì bệnh đã lan rộng và bà bị tiểu đường đã 15 năm, mỗi ngày phải tiêm 4 mũi Insulin và bị cao huyết áp.
Đang rối bời thì gia đình bà nhận được thông tin từ Bệnh viện K Trung ương là bà Thắm có thể được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch. Ưu điểm của biện pháp này là dùng thuốc theo đường truyền tĩnh mạch không nhiều tác dụng phụ. Sau 11 lần truyền, đầu tháng 12/2018, kết quả chụp cắt lớp cho thấy, khối u của bà Thắm từ gần 60mm giảm xuống còn 2,3mm, còn khối u gần 58mm giảm còn 1,7mm, các nốt nhỏ đã không còn. Điều khiến các bác sĩ và gia đình bà Thắm đều vui mừng là khối u to nhất không những kích thước giảm mà chỉ còn dịch.
“Nếu không được điều trị bằng phương pháp này thì không biết mẹ tôi sẽ thế nào. Vì nếu không mổ mà dùng hóa trị, xạ trị thì chắc sức khỏe của mẹ tôi sẽ không chịu được. Cũng là điều trị ung thư nhưng tóc mẹ vẫn còn nguyên như trước”, chị Hương vừa nói, vừa bóp tay cho mẹ chồng.
Trao đổi về trường hợp bà Thắm, TS.BS Đào Văn Tú, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng, Phó Trưởng khoa Điều trị theo yêu cầu, Bệnh viện K Trung ương, người trực tiếp điều trị cho bệnh nhân, cho biết, kết quả điều trị rất tốt, khối u giảm hẳn kích thước. Các triệu chứng đau cũng không còn. Bệnh nhân vẫn tiếp tục được điều trị và mang lại thêm hy vọng cho người bệnh và gia đình.
Khi biết thông tin này, chị Hương và gia đình rất vui. Chị nói nhỏ với tôi như không muốn mẹ nghe thấy: “Ung thư gan thường chỉ sống được vài tháng nhưng trộm vía mẹ tôi trông khỏe ra so với trước. Khỏi bệnh thì không dám nói nhưng sự sống của mẹ được nối dài. Xuân này và chắc hẳn còn nhiều xuân nữa, chúng tôi vẫn sẽ được bên mẹ”.
“Vũ khí” ngăn chặn ung thư
Theo TS.BS Đào Văn Tú, hiện nay phương pháp điều trị ức chế điểm điều hòa miễn dịch đã được chứng minh có hiệu quả đối với nhiều loại bệnh khác nhau từ kết quả của nhiều nghiên cứu trên thế giới. Thuốc miễn dịch cũng có hiệu quả đối với bệnh lý ung thư tế bào gan.
Ở Việt Nam chưa có số liệu lớn để khẳng định một lần nữa về hiệu quả của phương pháp này. Tuy nhiên, trong những bệnh nhân sử dụng liệu pháp miễn dịch ở Bệnh viện K, không ít bệnh nhân có kết quả điều trị tốt, khối u giảm về kích thước. Tình trạng bệnh được cải thiện, bệnh nhân không còn triệu chứng lâm sàng và thời gian sống được kéo dài.
Chị Bùi Thu Hiền*, 33 tuổi, ở Thanh Xuân (Hà Nội), bị ung thư hạch từ năm 2013. Do chị không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị hóa chất, xạ trị nên được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch. Hiện chị đã truyền 10 lần thuốc miễn dịch và kết quả khả quan. Cũng như bệnh nhân Thắm và Hiền, có nhiều bệnh nhân ung thư phổi, ung thư hắc tố cũng có được những kết quả khả quan khi được điều trị bằng thuốc ức chế điểm điều hòa miễn dịch.
Theo PGS.TS Lê Văn Quảng, Phó Giám đốc Bệnh viện K Trung ương, phương pháp điều trị với thuốc ức chế miễn dịch hiện nay được chỉ định điều trị cho các bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối chứ không phải tất cả bệnh nhân ung thư. Việc chỉ định điều trị phải dựa vào bệnh cảnh, đặc điểm giai đoạn, sinh học của bệnh nhân. Thuốc được chỉ định nhiều nhất cho các bệnh gồm: Ung thư hắc tố, ung thư phổi, tiếp đến các ung thư đường niệu, thận, bàng quang, đầu cổ, ung thư gan.
Gần đây u lympho, ung thư đường tiêu hóa, ung thư buồng trứng, tử cung, ung thư biểu mô đường niệu cũng đang được mở rộng điều trị. Tuy nhiên, đây không phải loại thuốc có thể chữa khỏi được ung thư, mà là thuốc dùng điều trị ở giai đoạn di căn, chủ yếu để ngăn chặn phát triển khối u chứ không điều trị triệt để.
“Trước đây ung thư là án tử, ngày nay có thể kết hợp nhiều phương pháp điều trị, tình trạng bệnh nhân đã được cải thiện. Vì thế, bệnh nhân ung thư cần được khám, tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp nhất”, PGS.TS Quảng cho biết thêm.
Cũng theo TS Đào Văn Tú, điều trị ức chế điểm điều hòa miễn dịch là dùng thuốc kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể để tấn công, tiêu diệt tế bào ung thư. Các thuốc ức chế điểm điều hòa miễn dịch đang được nghiên cứu, mở rộng chỉ định điều trị đối với nhiều loại ung thư khác nhau, nhiều giai đoạn bệnh khác nhau, từ giai đoạn khu trú tại chỗ đến di căn... kỳ vọng mở ra nhiều cơ hội sống, thậm chí khỏi bệnh với người mắc ung thư.
*Tên một số nhân vật trong bài đã được thay đổi.
Ngày 1/10/2018, hai nhà khoa học James P.Allison (Mỹ) và Tasuku Honjo (Nhật Bản) đã giành giải Nobel Y học 2018 với “phát hiện phương pháp điều trị ung thư bằng cơ chế ức chế điều hòa miễn dịch âm tính”. Bệnh viện K Trung ương đã tham gia thử nghiệm đa lâm sàng quốc tế với 4 loại thuốc điều trị ung thư bằng phương pháp miễn dịch, từ nghiên cứu của 2 nhà khoa học trên. Trên thế giới, phương pháp này đã được đưa vào sử dụng và tại Việt Nam, từ cuối năm 2017, được sự cho phép của Bộ Y tế, Bệnh viện K và một số bệnh viện khác trong nước áp dụng phương pháp điều trị ung thư này, với loại thuốc Pembrolizumab. Các thuốc Atezolizumab, Durvalumab, Tremelimumab đã được cấp phép trong nghiên cứu lâm sàng. Đến nay, bệnh viện đã điều trị cho trên 50 bệnh nhân ung thư bằng phương pháp tiêm thuốc miễn dịch. Trên lâm sàng, có những bệnh nhân kết quả ngoạn mục, khối u có thể tan hoàn toàn, vừa giúp bệnh nhân hết triệu chứng vừa kéo dài thời gian sống. Chi phí điều trị bằng phương pháp kể trên khoảng 60 - 120 triệu đồng/chu kỳ. |