Giải trình thêm cùng Bộ trưởng Xây dựng Phạm Hồng Hà tại phiên chất vấn trước Quốc hội sáng nay (5/6), Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã nêu ra một số tồn tại hạn chế của ngành xây dựng, trong đó có trách nhiệm của Chính phủ.
Theo ông, rất nhiều đại biểu quan tâm đến vấn đề quy hoạch tùy tiện ở đô thị hiện nay. Quy hoạch đô thị là một trong những hạng mục quan trọng của hoạt động quy hoạch, xuất phát từ nguyên nhân khách quan và chủ quan của chủ thể, do nhà nước yêu cầu hoặc do chất lượng kém cần được quy hoạch lại, do người dân yêu cầu vì quy hoạch không phù hợp hoặc do nhà đầu tư đề nghị.
“Các đại biểu, cử tri bức xúc về điều chỉnh tùy tiện quy hoạch, chạy theo nhà đầu tư, nâng tầm cao, nâng mật độ, giảm các công trình công cộng, tăng áp lực lên hạ tầng giao thông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và an toàn, do đó cần thiết phải có giải pháp khắc phục” – ông nhìn nhận.
Biện pháp được Phó Thủ tướng đưa ra trước Quốc hội là sẽ yêu cầu Bộ Xây dựng cùng các địa phương tiến hành thanh tra, kiểm tra, rà soát lại toàn bộ quy hoạch tùy tiện, quy hoạch treo gây bức xúc. Xử lý các vi phạm về tiêu chuẩn và quy chuẩn quy hoạch, cùng với đó là yêu cầu các quy hoạch đang thực hiện phải đáp ứng giải pháp hạ tầng cho nhu cầu tăng dân số. Trường hợp dự án nào không thực hiện quy chuẩn phải xử lý nghiêm, cần thiết sẽ cho dừng quy hoạch để điều chỉnh.
Về việc khắc phục dự án treo, đất bỏ hoang tại nhiều địa phương gây ảnh hưởng đến quyền lợi, cuộc sống của người dân trong vùng quy hoạch như việc đầu tư xây dựng, làm nhà, đầu tư đất sản xuất, theo ông Dũng, nếu chuyển người dân đi thì Nhà nước không có tiền bồi thường vì chưa thực hiện dự án ở nơi quy hoạch, từ đó gây lãng phí nguồn lực, gây bức xúc xã hội.
Gây ra hậu quả này, theo Phó Thủ tướng là có phần xuất phát từ việc dự báo kém, hoặc lựa chọn nhà đầu tư thiếu năng lực tài chính. Chính vì vậy, biện pháp khắc phục đầu tiên là đẩy mạnh công tác lập quy hoạch gắn với nâng cao chất lượng, phải có tiêu chí lựa chọn nhà quy hoạch có năng lực, kinh nghiệm.
Thứ hai, cần thường xuyên rà soát, cập nhật thông tin quy hoạch trên cơ sở lắng nghe ý kiến của người dân, cử tri. Sau khi có phê duyệt quy hoạch, địa phương cần chủ động lập kế hoạch, xác định lộ trình cân đối nguồn lực theo kế hoạch. “Thực tế cho thấy hầu hết các địa phương chưa làm tốt điều này, vì vậy cần lưu tâm để khắc phục” – ông nói.
Một giải pháp nữa, theo ông Trịnh Đình Dũng là việc quy hoạch cần gắn với xây dựng thực hiện chiến lược nhà ở quốc gia, trong đó chú trọng phát triển nhà ở xã hội, nhà cho người có công, đối tượng chính sách, nhà ở công nhân khu công nghiệp. Làm được điều này sẽ thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển ổn định, bền vững, đáp ứng nhà ở cho các đối tượng có khả năng thu nhập khác nhau.
Cuối cùng, cùng với đề ra cơ chế lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh sẽ có các biện pháp tăng cường để kiểm tra, kiểm soát quá trình thực hiện quy hoạch, xử lý các vi phạm kịp thời như thu hồi dự án chậm tiến độ, xử lý nghiêm cán bộ gây ách tắc dự án làm thiệt hại cho nhà nước.