Vẻ đẹp hoang sơ của công viên địa chất toàn cầu Cao Bằng

Sở dĩ gọi là CVĐC là nó vì có ý nghĩa giá trị trong lịch sử phát triển địa chất phức tạp hình thành vỏ trái đất trên 500 triệu năm, từ các hoạt động địa chất và kiến tạo địa tầng đã hình thành một vùng đất đặc sắc riêng biệt về đa dạng địa hình địa chất, cảnh quan, sinh học, thảm thực vật. Đó là những dãy núi đá vôi trùng điệp, thung lũng, hang động, những dòng sông, hồ nước xanh ngát, các hóa thạch, trầm tích biển, đá núi lửa, khoáng sản...

Chính vì vậy CVĐC chứa đựng nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể trở thành báu vật của quốc gia. Thật tự hào khi UNESCO đã chính thức công nhận Công viên địa chất Non nước Cao Bằng là Công viên địa chất toàn cầu vào ngày 12/4/2018.

Đến CVĐC toàn cầu non nước Cao Bằng là đến với những triền núi bạt ngàn sắc xanh của cây rừng và sự tươi đẹp của những thửa ruộng bậc thang vây quanh sườn núi, hoặc chạy dài tít tắp dưới thung lũng như dải lụa dài vô tận, tiếng thác nước đổ ầm ầm từ trên cao xuống của dòng sông Quây Sơn, tung bọt trắng xóa tạo nên một thác Bản Giốc đẹp choáng ngợp.

Thác Bản Giốc, xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh, là một trong 4 thác nước lớn nhất thế giới.

Những hồ nước giữa bốn bề là núi, những dòng sông, con suối nước trong xanh uốn lượn chảy miệt mài, róc rách như lời tâm tình giữa đại ngàn, thỉnh thoảng đâu đây một chiếc cọn nước đang quay miệt mài bên bờ sông, bờ suối như một bánh xe thời gian trong chuyện cổ tích ghi lại những khoảnh khắc đẹp đẽ của nước non Cao Bằng.

Như hồ Nặm Chá tại xã Cao Chương, huyện Trùng Khánh là hồ nước với vẻ đẹp thiên nhiên đến kỳ lạ! Nằm trong hệ thống hồ Thang Hen, gồm 36 hồ thông nhau dưới tầng ngầm sâu dưới lòng đất. Vào mùa mưa, du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp diễm lệ của Mắt Thần Núi nằm ở giữa hồ soi bóng xuống mặt nước xanh biếc. Mùa khô, khi nước rút đi hồ Nặm Chá lại mang một gương mặt mới, lòng hồ là bãi cỏ xanh mướt trên những gò đất nhấp nhô trải dài phía trước rặng núi mờ xa ẩn hiện dưới trời mây.

Hang, động cũng là một cảnh quan rất đẹp được tạo ra từ kiến tạo địa chất như động Ngườm Ngao ẩn sâu dưới ngọn núi hùng vĩ, hình thành cách đây khoảng 3 triệu năm, được coi là kiệt tác thiên nhiên ban tặng cho vùng đất Cao Bằng. Bên trong động thời tiết lúc nào cũng mát lạnh, không khí trong lành, dọc trong hang động một hệ thống nhũ thạch sáng lấp lánh đẹp lung linh, các nhũ đá tạo thành các hình thù độc đáo cho trí óc tưởng tượng phong phú của mỗi người, cùng với tiếng nước chảy róc rách càng tăng thêm sự kỳ bí của hang động.

Hình ảnh cột nhũ đá tự nhiên được ví như con tàu, rặng san hô trên bãi biển bên trong động Ngườm Ngao tại bản Gun, xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh.

Nơi đây không những nhiều danh lam, thắng cảnh, mà còn có những di tích lịch sử gắn liền với công cuộc cách mạng giải phóng dân tộc và đất nước, đó là khu di tích quốc gia Pác Bó (nước đầu nguồn) nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh trở về nước năm 1941 để lãnh đạo phong trào cách mạng, cùng suối Lê-nin, núi Các Mác...

Vùng đất này còn là nơi sinh sống của 9 dân tộc anh em, như Tày, Nùng, Mông, Kinh, Dao, Sán Cháy... có nền văn hóa truyền thống mang đậm nét bản sắc dân tộc, đó là ngôi làng cổ, là những lễ hội dân gian, làng nghề truyền thống, đặc sản quê hương như:

Làng đá cổ Khuổi Ky có niên đại trên 400 năm ẩn mình dưới những ngọn núi xanh biếc, cao sừng sững. Những ngôi nhà sàn được xây bằng đá tự nhiên rất kiên cố, mang vẻ đẹp cổ kính của núi rừng Đông Bắc.

Làng đá cổ Khuổi Ky có niên đại trên 400 năm, xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh

Đồn điền chè Kolia tại xóm Phja Đén, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình, nằm ở độ cao 1300 m so với mực nước biển, khí hậu ở đây quanh năm mát mẻ, trong lành, thổ nhưỡng phù hợp cho cây chè, nên chè ở đây có hương vị đặc biệt thơm ngon. Đến đây du khách có thể trải nghiệm tự mình hái và chế biến trà từ làm héo, vò, sao chè... làm ra những búp chè móc câu xoăn tít, hương thơm ngào ngạt và thưởng thức chén trà do mình làm ra.

Hay như những vườn dẻ được trồng ở huyện Trùng Khánh. Hạt dẻ ở đây to, vàng óng, hương vị vừa bùi vừa thơm ngon nức tiếng, không đâu sánh bằng.

Đặc sản hạt dẻ, xã Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh

Cùng với cây đàn tính, hát then đã được UNESCO vinh danh là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, khẳng định bản sắc văn hóa phong phú của dân tộc Việt Nam.

Đến Cao Bằng mùa nào cũng đẹp, nhưng có lẽ lôi cuốn nhất vẫn là vào mùa thu và mùa đông, khi sắc màu cây cỏ chuyển mình thay hương sắc màu lá. Từ tháng 9, tháng 10 những cánh đồng lúa chín vàng dưới thung lũng trải dài tít tắp như những tấm thảm vàng óng, cực kỳ khơi gợi óc sáng tạo nghệ thuật. Nhất là thời điểm giao mùa cuối thu, đầu đông, từ tháng 12 những cánh rừng cây Sâu Sâu (tên khoa học còn gọi là cây Phong Hương) bắt đầu đổi màu thay lá, khoác lên mình chiếc áo đa sắc màu, vàng, cam, đỏ, làm rực rỡ cả một triền núi, ẩn hiện lãng đãng trong làn sương mờ, tạo nên một cảnh sắc vô cùng quyến rũ, đẹp đẽ, siêu thực khiến du khách tưởng như lạc vào chốn tiên cảnh.

Núi Phja Oắc thuộc vườn quốc gia Phja Oắc - Phja Đén, được mệnh danh là nóc nhà thứ hai của Cao Bằng, cao 1.931 m so với mực nước biển, với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp đạt đến độ "sơn kỳ thủy tú", khí hậu mát mẻ quanh năm mây mù bao phủ, tạo ra một hệ sinh thái vô cùng đa dạng phong phú. Đây từng là khu nghỉ dưỡng được tìm ra và xây dựng bởi người Pháp từ thế kỷ 20, để hưởng thụ các tài nguyên khí hậu và sinh vật độc đáo của miền đất này.

Ngắm mây trên đỉnh núi Phja Oắc, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình.

Mùa đông đến trên đỉnh núi Phja Oắc những ngày giá lạnh, băng tuyết phủ kín một màu trắng. Những bông tuyết rơi trắng xóa trên ngọn cây, bờ cỏ. Phong cảnh đẹp đến tinh khôi, diễm lệ, ngỡ như đang lạc giữa trời Âu ngay tại Cao Bằng.

Khi xuân về cảnh sắc núi Phja Oắc lại bừng lên một sức sống mãnh liệt mới, trên triền núi các loài hoa đua nhau khoe hương sắc với trời đất tràn đầy sắc xuân.

Thiên nhiên đã ban tặng cho Cao Bằng một miền đất không chỉ có giá trị về lịch sử kiến tạo địa chất, mà còn ban tặng cho khung cảnh sơn - thủy hữu tình. Với những ngọn núi kỳ vĩ, sông, suối, hồ nước, cây cối cảnh quan thiên nhiên, hoang sơ đẹp đẽ đã tạo ra một công viên địa chất toàn cầu UNESCO non nước Cao Bằng, vừa hùng vĩ vừa đẹp quyến rũ, đốn tim bao người.