Chợ hải sản họp trái phép giữa đêm: Dùng thẻ "luồng xanh" trái quy định có thể bị phạt tù tới 12 năm

Trước đó, ngày 3/9, Báo PNVN có đăng tải bài viết phản ánh về thực trạng "Hàng trăm người họp chợ trái phép giữa đêm, dẹp chỗ này lan 'thần tốc' sang chỗ khác" bất chấp quy định về phòng chống dịch bệnh Covid-19.

Tại những khu vực họp chợ, có hàng chục xe tải từ nhiều tỉnh thành khác nhau, cùng với hàng chục, hàng trăm tiểu thương ở nhiều nơi trên địa bàn thành phố Hà Nội tới giao dịch, mua bán. Với tính chất phức tạp như vậy, những nơi này tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh rất lớn trong cộng đồng, không chỉ trong phạm vi TP Hà Nội mà còn ra nhiều tỉnh, thành phố khác.

Nguy cơ lây lan dịch bệnh từ việc sử dụng "luồng xanh" sai quy định là rất cao

Chia sẻ về vụ việc này, Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) bày tỏ quan điểm, đối tượng được cấp  thẻ nhận diện phương tiện (để ưu tiên chạy trên 'luồng xanh') nhưng đi sai luồng tuyến so với đăng ký tại Sở Giao thông - Vận tải (GT-VT) được xác định là hành vi không tuân thủ quy định về phòng chống dịch bệnh. Theo quy định tại Khoản 2, Điều 14, Nghị định số 117/2020/NĐ-CP, hành vi này sẽ bị xử phạt từ 5-10 triệu đồng.

Bên cạnh đó, căn cứ vào Công văn số 4977/TCĐBVN-VT của Tổng cục Đường bộ, các cá nhân, doanh nghiệp vi phạm luồng tuyến như vậy sẽ bị hủy bỏ mã QR Code, hủy bỏ thẻ nhận diện phương tiện. Phương tiện này sau đó sẽ không được phép tham gia giao thông trừ khi đăng ký lại và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép.

Trường hợp hành vi vi phạm này dẫn đến làm lây lan dịch bệnh trong cộng đồng, người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 240, Bộ luật Hình sự 2015 về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người với mức xử phạt từ 50-200 triệu đồng. Nếu làm lây lan dịch bệnh cho nhiều người, mức phạt tù từ 1-5 năm. Nếu gây hậu quả nghiêm trọng đến mức phải công bố dịch bệnh, mức xử phạt lên tới 12 năm tù.

Trường hợp chưa làm lây lan dịch bệnh cho cộng đồng nhưng làm phát sinh chi phí chống dịch từ 100 triệu đòng trở lên, đối tượng vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 295, Bộ luật Hình sự 2015 về tội vi phạm quy định về an toàn ở nơi đông người. Nội dung này đã được hướng dẫn trong Công văn số 45/TANDTC-PC, ngày 30/3/2020 của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao.

"Những trường hợp nhiễm bệnh thời gian vừa qua rất nhiều trường hợp là thuộc lái xe ở trong các tuyến 'luồng xanh'. Điều này chúng tỏ ý thức chấp hành pháp luật về phòng chống dịch bệnh của một số lái xe chưa tốt. Bởi vậy, nếu không siết chặt công tác quản lý đối với các hoạt động vận tải ở 'luồng xanh', rõ ràng nguy cơ lây lan dịch bệnh từ nhóm đối tượng này vẫn thường trực", Luật sư cho hay.

Từ góc độ chuyên môn, Bác sỹ Chuyên khoa II Lê Hữu Nghị, Phó Giám đốc Bệnh viện Xây dựng bày tỏ, thực trạng trên là điều hết sức lo ngại. Dịch Covid-19 biến chủng Delta có tốc độ lây lan cao gấp 1,6 lần so với chủng gốc. Việc nhiều người tụ tập, tổ chức họp chợ là vi phạm Chỉ thị 16 của Thủ tướng chính phủ, Chỉ thị 17 của UBND TP Hà Nội. Nguy cơ bùng phát dịch tại Thủ đô từ những hành vi tụ tập buôn bán, từ những trường hợp lái xe vi phạm 'luồng xanh' rất nghiêm trọng.

"Đặc biệt hiện nay Hà Nội vẫn đang thực hiện CT 16, những trường hợp cố tình giấy tờ giả để vận chuyển, buôn bán hải sản gây lây lan dịch bệnh cần phải bị xử lý nghiêm khắc theo quy định của pháp luật. Hoan nghênh Công an và chính quyền quận/huyện đã kiên quyết xử lý những trường hợp tụ tập, tổ chức chợ mua bán hàng hóa, hải sản. Cần phải thần tốc tổ chức xét nghiệm ngay những người tham gia họp và lái xe", Bác sĩ Nghị chia sẻ.

Cần tính tới những hạn chế từ việc cấp thẻ "luồng xanh"

Theo Luật sư Cường, có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến những vi phạm trên. Trong đó có nguyên nhân từ việc chủ sở hữu phương tiện, chủ cơ sở kinh doanh không quán triệt đầy đủ quy định, ý thức chấp hành pháp luật đối với những lái xe. Dẫn tới việc người lái xe coi nhẹ ý thức chấp hành pháp luật, vi phạm quy định về phòng chống dịch bệnh.

Một nguyên nhân khác, các chủ doanh nghiệp sử dụng những lái xe chưa được tập huấn, chưa được quán triệt đầy đủ về các quy định pháp luật, hoặc là lái xe không có trong đăng ký với cơ quan chức năng.

Có một góc nhìn khác về vấn đề trên, Luật sư Lê Văn Hồi, Giám đốc Công ty Luật My Way chia sẻ quan điểm, về mặt pháp lý, trong bối cảnh phần lớn các tỉnh, thành phố đang phải căng mình ứng phó với làn sóng Covid-19 thứ 4, việc di chuyển của các chủ phương tiện không đúng luồng tuyến đã đăng ký, di chuyển khi không có dầy đủ giấy đi đường của các tổ chức, cá nhân là vi phạm các quy định về việc phòng, chống dịch bệnh.

 "Cũng cần nói thêm, như tôi được biết thì những phương tiện này (xe tải) đều có giấy đăng ký luồng xanh, lái xe đều được xét nghiệm Covid-19. Từ đó, có thể thấy họ cũng đã có cố gắng trong việc tuân thủ các yêu cầu cơ bản về việc chống dịch. Về pháp lý, những phương tiện này di chuyển không đúng lộ trình đã đăng ký là sai, tuy nhiên, ta cũng cần tính đến những hạn chế của việc cấp thẻ luồng xanh khi chỉ giới hạn trên những cung đường cố định sẵn. Do đó cũng gây ra những khó khăn nhất định cho các chủ phương tiện trong quá trình thực hiện cung ứng sản phẩm", Luật sư Hồi chia sẻ.

Cùng với đó, hiện nay việc cấp thẻ 'luồng xanh' chỉ cấp cho các phương tiện là xe vận tải, các phương tiện khác như xe máy không được cấp, Luật sư Hồi cho rằng đây là hạn chế mà các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần xem xét điều chỉnh cho phù hợp.

Để ngăn ngừa việc họp chợ trái phép diễn ra, Luật sư Hồi cho rằng, trước hết cần nâng cao trách nhiệm của UBND xã/phường nơi thường xuyên để xảy ra việc họp chợ trái phép. Cùng với đó, cần có những giải pháp phù hợp để lưu thông chuỗi cung ứng đối với mặt hàng là thực phẩm.

"Đặc thù của mặt hàng thực phẩm là có thời hạn sử dụng ngắn, việc áp dụng các biện pháp giãn cách có thể khiến việc cung ứng, vận chuyển, lưu thông gặp khó khăn khiến cho cả người tiêu dùng và bên cung ứng. Song song với các giải pháp chống dịch, cần thiết phải có cả các biện pháp đảm bảo lưu thông cho mặt hàng thực phẩm này, vì rõ ràng, nhu cầu tiêu thụ là rất lớn khiến cho những tiểu thương bất chấp lệnh cấm để tụ tập trái phép", Luật sư Hồi bảy tỏ.