Chuyên gia tâm lý chỉ ra tác động của phim ảnh đến sự phát triển của trẻ

Sự phát triển của trẻ em và con người được chia thành các lĩnh vực khác nhau, bao gồm: cơ thể, trí tuệ, cảm xúc, xã hội. Tuổi dậy thì là một chặng trong quá trình phát triển và dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau.

Hiện nay, mọi người vẫn đang lan truyền những kiến thức chưa được kiểm chứng về dậy thì sớm. Trong đó, có thông tin cho rằng trẻ tiếp cận với phim ảnh lãng mạn là một trong những nguyên nhân gây ra dậy thì sớm.

Trước vấn đề này, Thạc sỹ, chuyên gia Tâm lý Phương Hoài Nga đã lên tiếng đưa ra quan điểm của mình. Chị Hoài Nga hiện là chuyên gia độc lập về Tâm lý học trẻ em và vị thành niên, đồng thời cũng là dịch giả các cuốn sách về tâm lý/trẻ em và gia đình: "How Psychology Works - Hiểu Hết Về Tâm Lý Học", "Con tôi khác biệt", tác giả cuốn sách "Làm cha mẹ Hoàn Hảo" (Hoàn Hảo gạch ngang).

Thạc sỹ, chuyên gia Tâm lý Phương Hoài Nga. Ảnh: NVCC

Dậy thì đánh dấu giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ của toàn bộ các lĩnh vực ở trẻ. Nhìn chung các bạn trong độ tuổi này có đặc điểm là nhạy cảm đối với các tác động bên ngoài. Nhờ đó, các con có tiềm năng học hỏi rất lớn, tăng trưởng nhanh về lượng và chất trên mọi lĩnh vực.

Vì vậy khi tiếp xúc với bất kỳ một con người, ấn phẩm, tác phẩm, phim, nhạc,... trẻ đều có khả năng chịu ảnh hưởng cao hơn so với các giai đoạn tuổi khác. Tương tự, phim lãng mạn có thể trở thành yếu tố tạo ảnh hưởng. Những tác động ở đây bao gồm cả tiêu cực lần tích cực.

Phim tình cảm ảnh hưởng đến trẻ như thế nào?

Nói về ảnh hưởng của phim ảnh, chúng ta không thể phủ nhận được rất nhiều bộ phim được sản xuất công phu, lời thoại chau chuốt, hình ảnh đẹp và mang lại những thông điệp ý nghĩa. Trẻ có thể học được nhiều điều về tình cảm nam nữ, tình thân, và tình bằng hữu, đồng đội…

Không thể phủ nhận, trẻ em có thể tiếp cận dễ dàng với phim ảnh và nhiều hình thức giải trí khác nhau. Thạc sỹ Hoài Nga cho biết: "Tôi nghĩ rằng phim lãng mạn cũng như các dạng ấn phẩm chính thống khác đều được kiểm duyệt theo từng độ tuổi xem phù hợp. Các bậc phụ huynh có thể yên tâm lựa chọn cho các con. Nếu cha mẹ có thể kiểm soát nội dung, thể loại và thời lượng thì phim ảnh thực sự là nguồn tri thức dồi dào".

Tuy vậy, chúng ta cũng cần ý thức về các ảnh hưởng tiêu cực có thể xảy ra. Không chỉ với phim lãng mạn, các nghiên cứu liên quan đến ấn phẩm truyền thông - giải trí đều khuyến cáo cha mẹ nên hạn chế để các con xem những nội dung liên quan đến bạo lực, tình dục, khủng bố, quấy rối, tự tử… Thông thường, đây được coi là những hình ảnh nhạy cảm và các bộ phim này sẽ được gắn mác 16 .

Cho đến nay, các chuyên gia đã thực hiện nhiều nghiên cứu về tác động của hình ảnh không phù hợp đối với sự phát triển của trẻ về nhận thức, cảm xúc xã hội và đạo đức… Thậm chí, những hình ảnh này còn ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định khi tham gia vào các mối quan hệ tình cảm của con sau này.

"Có thể thấy rằng những điều mà các con nhìn thấy ở khung cảnh phim đã được thay đổi một phần và có điểm khác với thực tế. Có rất nhiều thứ liên quan đến đời sống người lớn cần có trách nhiệm cùng con tìm hiểu, làm rõ để có hiểu biết thực hướng đến khả năng tự bảo vệ an toàn cho mình", thạc sỹ Hoài Nga khẳng định.

Hình minh họa. Ảnh: Mom

Tiếp xúc với phim ảnh có phải nguyên nhân dậy thì sớm hay không?

Chuyên gia cho biết: "Dậy thì sớm liên quan đến nhiều khía cạnh khác nhau. Bản thân dấu mốc của tuổi dậy thì gắn với sự tăng trưởng về cơ thể. Bởi vậy, yếu tố sinh học đối với dậy thì sớm luôn được xem xét hàng đầu như biến đổi hoocmon, chế độ dinh dưỡng hoặc di truyền. Trong khi đó, phim ảnh cũng như các yếu tố môi trường chi phối chủ yếu đến nhận thức, cảm xúc xã hội, đạo đức... Vì thế tôi chưa biết đến một trường hợp cụ thể nào bị dậy thì sớm do phim ảnh".

Tuy nhiên trong quá trình làm trị liệu dành cho các bạn nhỏ, thạc sĩ Phương Hoài Nga đã gặp khá nhiều trường hợp trẻ bị ảnh hưởng bởi các cảnh phim đã xem. Một bé mới 11 tuổi chia sẻ rằng bản thân bị ám ảnh rất nhiều từ một cảnh quấy rối trong phim. Từ đó, bạn xuất hiện tình trạng sợ người đàn ông trưởng thành khác giới, sợ đi một mình, khó ngủ, thậm chí sợ mình lớn lên…

Hình minh họa. Ảnh: The Jakarta Post

Chuyên gia tâm lý Phương Hoài Nga nhận định: "Có thể nói trẻ có khả năng bị ảnh hưởng tiêu cực bởi các cái hình ảnh lãng mạn. Tuy nhiên không thể khẳng định trẻ có bị dậy thì sớm do phim ảnh hay không. Khi trả lời câu hỏi "Con anh chị đã dậy thì chưa?",  cha mẹ sẽ dựa vào thời điểm con đã có kinh nguyệt hoặc mộng tinh để trả lời có hoặc chưa. Tuy nhiên dậy thì là một quá trình thường được chia thành 4 giai đoạn được "ủ" trong 4-5 năm trước đó.

Các con trong giai đoạn này và sau đó có thể học theo biểu cảm, trang phục, trang điểm của người ở lứa tuổi lớn hơn, hay có cảm xúc với bạn khác hoặc đồng giới đều là dấu hiệu để cha mẹ lưu tâm. Tuy nhiên, cũng cần khẳng định lại, để chẩn đoán con có dậy thì sớm hay không, chúng ta cần cho con thực hiện các xét nghiệm y khoa và có thể cần các can thiệp y khoa tương ứng".

Nếu các con đang được lớn lên trong môi trường có giám sát tốt, tiếp xúc với các bộ phim đúng lứa tuổi thì phim ảnh sẽ thường mang lại tác động tích cực nhiều hơn so với tiêu cực. Tuy nhiên, thực tế không diễn ra như vậy. Hiện nay, trẻ em xem phim trên các thiết bị thông minh nhiều hơn trên TV, việc kiểm soát nội dung cũng khó khăn hơn. Nói cách khác, dù muốn hay không, những video không phù hợp vẫn có thể sẽ xuất hiện trên màn hình của các con.

Vì vậy, các bậc phụ huynh cần đồng hành bên cạnh con để có thể hướng dẫn, giám sát và trò chuyện thường xuyên với trẻ về các nội dung con đang tiếp cận.