Đồng bào Cơ Tu tái hiện lễ cúng thần núi tại huyện A Lưới

Già làng Hồ Văn Sáp (83 tuổi, trú tại thôn A So, xã Lâm Đớt, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế) cùng nhiều nam thanh nữ tú đồng bào Cơ Tu đã có mặt đông đủ rất sớm tại Gươl làng (biểu tượng văn hóa của dân tộc Cơ Tu) ở quảng trường trung tâm huyện để chuẩn bị tham gia tái hiện Lễ Tậc Ka Coong (còn được gọi là lễ cúng thần núi).

Già làng Hồ Văn Sáp, cho biết, Lễ hội là dịp người Cơ Tu cúng tạ ơn thần núi, rừng, sông, suối trong phạm vi làng cai quản, đã ban tặng cho con, cháu của làng bản người Cơ Tu có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, sung túc đủ đầy, mùa màng bội thu, sức khỏe bình an.

Chương trình tái hiện trích đoạn cúng thần núi của dân tộc Cơ Tu huyện A Lưới do các già làng, nghệ nhân xã Hồng Hạ, Lâm Đớt và đội nghệ thuật quần chúng huyện A Lưới trình diễn, với 3 phần: vũ hội Cơ Tu; trình diễn trích đoạn Lễ hội; múa mừng ngày hội cúng thần núi.

Trước khi diễn ra lễ hội, người dân làng phải trải qua 6 bước chuẩn bị gồm: họp bàn lần thứ nhất; lễ tẩy rửa; lễ cúng sạch (già làng cùng trưởng các dòng họ dâng mâm cỗ sạch cho thần linh thưởng thức); họp bàn lần 2; làm cột nêu và lễ xin đất (xin thần làng cho phép sử dụng khoảng đất tại sân chung của làng để chôn cây nêu, chuẩn bị cho lễ hội).

Lễ hội cúng thần núi các bước chính gồm: chôn cây nêu; lễ buộc trâu; đâm trâu và cúng Lễ hội cúng thần núi. Tuy nhiên, lễ buộc trâu và đâm trâu đã được lược bỏ vì không còn phù hợp với đời sống văn hóa hiện nay.

Tại lễ chôn cây nêu, các vị già làng cùng các trưởng họ, tộc cùng chôn cây nêu và cùng ước nguyện. Cây nêu là biểu tượng sức mạnh khối đại đoàn kết của người dân trong làng, là biểu tượng của lễ hội, cầu nối giữa làng, bản và các vị thần linh; cũng là thông điệp cho khách qua đường đến với lễ hội; cầu mong cây nêu luôn vững chãi, không nghiêng ngả, gãy đổ khi buộc trâu, cho lễ hội được thành công tốt đẹp.

Sau khi chôn cây nêu là nghi thức dâng mâm cỗ cúng cho các vị thần linh. Các vị già làng tuyển chọn những cô gái, chàng trai Cơ Tu đẹp người, có tâm hồn thánh thiện, trong sáng để tiến hành nghi thức dâng mâm. Các món ăn được chế biến từ những phần ngon nhất của các vật tế, trâu, bò, dê, heo, gà... các món bánh được làm từ những hạt nếp nương dẻo thơm.

Sau đó, già làng và người dân tiến hành nghi thức cúng mời thần núi, thần rừng, thần sông, suối đến thưởng thức các món ăn thức uống, thơm ngon đặc biệt. Dân làng tạ ơn các vị thần đã ban cho người Cơ Tu cuộc sống bình yên, no đủ; cầu xin các vị thần tiếp tục bảo vệ che chở và ban cho sức khỏe, may mắn, thịnh vượng, an lành, hạnh phúc.

Sau các nghi lễ, già làng với con cháu làng bản cùng hòa theo tiếng chiêng, nhịp trống, vũ điệu Tân tung da dã nhịp nhàng, uyển chuyển, cất lên lời ca nha nhim, ba boch, chúc tụng nhau, gửi trao nhau những ánh mắt nụ cười thân thương gắn bó.