Đồng Nai: Chờ bản án phúc thẩm lần 4 của "kỳ án" kéo dài 21 năm

Ba bản án phúc thẩm bất lợi cho bị đơn

Năm 1991, vợ chồng bà Trần Thị Lan nhận chuyển nhượng từ ông Nguyễn Thanh Quang, cán bộ địa chính xã Long Tân (huyện Long Thành, Đồng Nai) 2 ha đất vốn là bãi xử lý bom mìn để cải tạo trồng cao su. Hợp đồng được chính quyền chứng thực và sau đó vợ chồng bà Lan được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, canh tác liên tục từ đó đến nay.

Năm 1992, bà Lê Thị Mỹ đòi tiền ông Nguyễn Thanh Quang vì đã từng đưa cho ông Quang 2 chỉ vàng để nhận chuyển nhượng 2 ha đất này, dù giấy chuyển nhượng không ghi địa chỉ, không có xác nhận của chính quyền. 

Tại VKSND huyện Long Thành, hai bên đối trừ công nợ, làm biên bản hòa giải. Ông Quang nhận trả bà Mỹ cả vốn lẫn lãi là 5,5 chỉ vàng. Đến hẹn, ông Quang không trả nợ theo thỏa thuận, số vàng được tăng lên, ông Quang cũng ký, nhưng cuối cùng do khó khăn, ông Quang không thanh toán khoản nợ. Ngày 10/8/1999 bà Mỹ chuyển sang khởi kiện vợ chồng bà Lan.

Vợ chồng bà Lan ra tòa nói: Chúng tôi không vay mượn, không mua bán gì với bà Mỹ, nên yêu cầu của bà Mỹ là vô lý. Mặc dù vậy, bản án dân sự sơ thẩm của TAND huyện Nhơn Trạch và bản án phúc thẩm số 152/DSPT ngày 28/11/2002 của TAND tỉnh Đồng Nai đã chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn, buộc vợ chồng ông Phong trả cho bà Mỹ 900 triệu đồng.

Hai bản án khiến vợ chồng bà Lan khiếu kiện quyết liệt. Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai cũng có nhiều công văn gửi đến Ủy ban Tư pháp Quốc hội, Chánh án TANDTC, Viện trưởng VKSNDTC đề nghị kháng nghị, để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của vợ chồng bà Lan.

Sau chẵn 10 năm, Chánh án TANDTC kháng nghị tái thẩm và ngày 26/12/2012, Tòa Dân sự TANDTC ra Quyết định số 10/2012/DS-TT, chấp nhận kháng nghị, tuyên hủy cả hai bản án để xét xử lại.

Bản án sơ thẩm (lần 2) số 35/DS-ST ngày 11/7/2014 của TAND huyện Nhơn Trạch đã bác yêu cầu của nguyên đơn, dành cho bà Mỹ quyền khởi kiện đối với ông Nguyễn Thanh Quang.

Tuy nhiên, bản án phúc thẩm (lần 2) số 247/2015/DS-PT của TAND tỉnh Đồng Nai lại chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn, như bản án đã bị TANDTC hủy bỏ trước đó. Vì vậy, ngày 12/7/2017, Chánh án TANDTC lại ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm. Ủy ban Thẩm phán TANDCC tại TPHCM đã chấp nhận kháng nghị, hủy bản án phúc thẩm; giao hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Đồng Nai xét xử phúc thẩm lại.

Lần này quyết định giám đốc thẩm chỉ hủy bản án phúc thẩm, nghĩa là bản án sơ thẩm xử đúng pháp luật. Do đó, đương sự tin rằng khi xét xử phúc thẩm lần 3, TAND tỉnh Đồng Nai sẽ giữ nguyên bản án sơ thẩm để khép lại vụ kiện. Thế nhưng, bản án phúc thẩm số 186/2018/DS-PT ngày 9/11/2018 của TAND tỉnh Đồng Nai lại hủy bản án sơ thẩm, giao hồ sơ vụ án về cho TAND huyện Nhơn Trạch xử sơ thẩm (lần 3) với lý do bị đơn đã thế chấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tại Ngân hàng TMCP Á Châu, cần đưa Ngân hàng tham gia phiên tòa sơ thẩm với tư cách người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.

Như vậy là cả ba bản án phúc thẩm đều bất lợi cho bị đơn, trong đó hai bản án đã bị cấp giám đốc thẩm hủy vì không đúng pháp luật.

Bản án sơ thẩm lần 3

Nhìn lại hành trình 20 năm của vụ án thì thấy, bản án sơ thẩm lần 1 (năm 2002) Tòa án huyện Nhơn Trạch xử chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn, được Toà án tỉnh chấp nhận thì bị TANDTC hủy bỏ vì trái pháp luật; bản án sơ thẩm lần 2 xử đúng pháp luật thì Tòa án tỉnh không chấp nhận và bị hủy án.

Tại phiên tòa sơ thẩm lần thứ ba, Thẩm phán đã để các bên liên quan trình bày đầy đủ, các ý kiến tranh tụng được lắng nghe. Đại diện VKSND huyện Nhơn Trạch nêu quan điểm: Việc thỏa thuận của ông Quang với bà Mỹ tại VKSND huyện Long Thành về việc "trả lại vàng cho bà Mỹ là tự nguyện, phù hợp quy định của pháp luật. Việc ông Phong, bà Lan nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của ông Quang được UBND xã Vĩnh Thanh xác nhận, sử dụng ổn định không tranh chấp, đã được cấp giấy chứng nhận quyển sử dụng đất… Do đó, yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn Lê Thị Mỹ không có cơ sở, nên đề nghị không chấp nhận".

HĐXX cũng nhận định, việc bà Mỹ khởi kiện yêu cầu hủy hợp đồng chuyển nhượng đất giữa ông Quang và ông Phong, bà Lan và yêu cầu ông Phong, bà Lan trả lại 2 ha đất… là không có căn cứ, không phù hợp với Điều 100, Điều 166 Luật Đất đai 2013.

HĐXX đã tuyên không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về tranh chấp quyền sử dụng đất đối với ông Phong, bà Lan. HĐXX cũng quyết định về án phí, chi phí thẩm định giá tài sản tranh chấp.

Như vậy, bản án sơ thẩm lần thứ ba đã xét xử khách quan, đúng pháp luật, theo đúng tinh thần hai quyết định kháng nghị giám đốc thẩm của Chánh án TANDTC.

Tòa án tỉnh Đồng Nai cho biết, nguyên đơn, bà Lê Thị Mỹ đã kháng cáo, như vậy sẽ có bản án phúc thẩm thứ tư trong kỳ án kéo dài đã 20 năm này.

Chúng tôi nhận thấy, nội dung vụ án không phức tạp, hai lần Chánh án TANDTC kháng nghị đã nêu rõ quan điểm xử lý, nên việc kéo dài, xử đi xử lại là không đúng tinh thần cải cách tư pháp, làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của người dân. 

Báo PNVN sẽ tiếp tục thông tin về phiên tòa phúc thẩm lần thứ tư của Tòa án tỉnh Đồng Nai trong thời gian tới.