Hành trình khởi nghiệp xanh của người phụ nữ đam mê thảo dược lên men

"Cắm" sổ đỏ để thử nghiệm tỏi lên men

Thời gian gần đây, xu hướng dùng thảo dược lên men được người tiêu dùng quan tâm, nhờ hương vị tự nhiên và không chất bảo quản. Một trong những người tiên phong góp phần khẳng định giá trị của thảo dược lên men là chị Lê Thị Thu Hà, Giám đốc HTX Thảo dược Việt Nam.

Tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Công nghệ sinh học và Nuôi trồng thủy sản, năm 2012, chị Hà "đầu quân" cho một cơ quan Nhà nước. Nhưng ước mơ trở thành một nhà khoa học và niềm đam mê được làm ra những sản phẩm chế biến an toàn, không sử dụng chất bảo quản và có thành phần 100% từ tự nhiên đã luôn thôi thúc chị Hà. Một ngày, chị nộp đơn xin nghỉ việc để theo đuổi con đường nghiên cứu về chế biến thảo dược.

"Hồi nhỏ, thấy mẹ hay trồng các loại thảo dược để trị ho, cúm,… quanh nhà, đến khi lớn, tìm hiểu thêm, tôi nhận ra, đất nước mình có rất nhiều loại thảo dược quý hiếm. Năm 2015, tôi bắt đầu nghiên cứu về tỏi đen, tự thử nghiệm và mày mò về công nghệ này khoảng 1 năm. Sau đó, nhờ có ông xã làm trong mảng tự động hóa, nên được trợ giúp về phần máy móc và điều khiển tự động nên tôi có thể nâng công suất máy và thử nghiệm lên men nhiều loài thảo dược khác nhau", chị kể.

Càng đi sâu vào lĩnh vực chế biến nông sản, chị Hà càng nhận thấy, việc có thể chủ động và kiểm soát được chất lượng nguyên liệu là vô cùng cần thiết, vì liên quan đến các tiêu chuẩn an toàn trong nông nghiệp và chế biến thực phẩm. Tuy nhiên, do chưa có kinh nghiệm về trồng trọt nên rất nhiều dự án thử nghiệm trồng tỏi Hà bị thất bại. 

Chị chia sẻ: "Do chưa có kinh nghiệm, liên tiếp nhiều tháng, tôi phải đổ bỏ hàng tấn tỏi. Cạn vốn, tôi mượn sổ đỏ của nhà đi "cắm" ngân hàng để đầu tư nghiên cứu tiếp và cho ra đời thành công sản phẩm tỏi đen ở quy mô công nghiệp. Giai đoạn này tôi có đầu tư trồng tỏi sạch ở Lâm Đồng, nhà xưởng nhỏ để sản xuất. Nhưng sau đó, tôi lại trắng tay vì tỏi trồng không đạt, xưởng thì bị bão Damrey 2017 quét sạch. Bao nhiêu tiền vay vốn ngân hàng đổ sông đổ biển".

Thất bại liên tiếp ấy không khiến người phụ nữ này nản lòng mà càng hun thêm ý chí quyết tâm phải "giải bài toán khó". "Không ai tập đi mà không qua vài lần vấp ngã cả. Tôi luôn nghĩ như vậy. Nhưng may mắn là nhờ những lần thất bại đó mà tôi hiểu được bản chất của quy trình lên men tốt hơn. Tôi bắt đầu kiểm soát được môi trường lên men trong máy, rút ngắn được thời gian, tỏi cũng không còn bị hư hỏng như trước nữa", chị Hà tâm sự.

Vừa nghiên cứu vừa tiếp thị sản phẩm, hiện nay sản phẩm tỏi đen của chị đã bán chạy ở thị trường TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Hà Nội. Công ty của chị đã ký kết hợp đồng bao tiêu với Hợp tác xã sản xuất tỏi Vạn Hưng, cùng thực hiện dự án "Liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm tỏi VietGAP";

Đến bước ngoặt sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ

Đầu năm 2020, chị Hà có cơ duyên gặp một đồng nghiệp có kinh nghiệm về nông nghiệp hữu cơ. "Khi hai chị em gặp nhau, cùng trao đổi với nhau về đam mê và định hướng mảng thảo dược trong tương lai, tôi nhận ra, chúng tôi có thể ghép lại làm một chuỗi sản xuất rất hoàn hảo về thảo dược, người phụ trách vùng nguyên liệu, người phụ trách phần sản xuất. Vậy là tháng 03/2020, HTX Thảo dược Việt Nam ra đời, với định hướng phát triển dòng thảo dược lên men theo tiêu chuẩn hữu cơ".

Hiện tại, HTX Thảo dược Việt Nam có nhiều dòng sản phẩm lên men khác nhau như: hành, gừng, chanh, tắc, gừng… Ưu thế của sản phẩm này là sau khi lên men, đều có mùi vị thơm hơn rất nhiều lần so với nguyên liệu thô, vị cũng ngon hơn, thời gian bảo quản dài hơn. Thành phần vitamin C và các chất chống oxy hóa sau khi lên men tăng nhiều hơn so với nguyên liệu tươi, rất tốt cho sức khỏe. Dù mới ra thị trường ở quy mô nhỏ, nhưng đã đón nhận được nhiều phản hồi tích cực từ phía khách hàng, đặc biệt là các khách hàng từ nước ngoài như: Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore…

Chị Hà khoe, mới đây, chị đã xuất một số đơn hàng đi Đức, Mỹ và sắp tới là đơn hàng đi Áo sẽ xuất cảng vào đầu tháng 9. Điều này cho thấy, sản phẩm thảo dược lên men đều đạt các tiêu chuẩn để đi vào kênh chính ngạch của thị trường châu Âu. Đây là một bước ngoặt lớn trên con đường làm nông nghiệp hữu cơ của chị Hà.

Nói về kế hoạch sắp tới, chị Hà cho hay: "Nhờ có sự chuẩn bị về nguồn lực con người và công nghệ mà chúng tôi có thể mở rộng quy mô sản xuất, vừa giám sát để đảm bảo chất lượng, vừa truy xuất nguồn gốc rõ ràng. HTX Thảo dược Việt Nam sẽ tiếp tục tìm kiếm và triển khai những vùng trồng thảo dược theo tiêu chuẩn hữu cơ, đồng thời sẽ nghiên cứu công nghệ để tăng công suất lên men, nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe từ các sản phẩm hữu cơ ngày càng tăng".

"Khi bắt đầu, gặp nhiều khó khăn, chông gai nên có lúc, tôi không tránh khỏi cảm giác đơn độc. Nhưng tôi tin vào con đường xây dựng chuỗi liên kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ của HTX Thảo dược Việt Nam. Bởi trên hành trình ấy, dù khó khăn cỡ nào, tôi lại luôn may mắn được gặp những quý nhân, ví dụ như người thầy, những người bạn khởi nghiệp làm sản xuất rất hào sảng, rồi đến cơ duyên gặp các cộng sự hiện tại, dù mỗi người phụ trách một khâu, nhưng tất cả đều có chung mục tiêu và cùng nhau tiến về phía trước". Chị Lê Thị Thu Hà bày tỏ.