Mách các tín đồ mua sắm cách tránh “bẫy” review giả trên mạng

Thương mại điện tử, mua sắm online đã trở thành lựa chọn hữu ích cho người tiêu dùng. Phương thức này mang lại nhiều lợi ích về thời gian mua sắm, đảm bảo an toàn trong thời kỳ dịch bệnh và sự đáp ứng về nhu cầu tiêu dùng.

Tại một số sàn thương mại điện tử, nhận xét của người tiêu dùng được tổng hợp và chuyển thành xếp hạng sao cho từng sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp. Theo đó, nhận xét tích cực càng nhiều thì xếp hạng sao cho sản phẩm/dịch vụ đó sẽ đạt 4-5 sao, ngược lại nếu nhiều nhận xét tiêu cực sẽ chỉ đạt 1-2 sao.

Với người tiêu dùng thường xuyên mua sắm trực tuyến, việc tìm kiếm và đọc nhận xét trước khi mua là thói quen khá phổ biến. Khi tìm hiểu về một doanh nghiệp, sản phẩm hay dịch vụ, người dùng internet có thể tìm kiếm trên mạng kèm theo chữ "nhận xét", "đánh giá", "review" là có thể tiếp cận được rất nhiều thông tin.

Nhận xét, review tích cực giúp củng cố niềm tin của người tiêu dùng; giúp doanh nghiệp tương tác với người tiêu dùng, phát huy mặt tích cực của sản phẩm/dịch vụ; tăng doanh thu, lợi nhuận.

Nhận xét, review tiêu cực về doanh nghiệp/sản phẩm/dịch vụ sẽ làm người tiêu dùng do dự khi giao dịch và có xu hướng thay đổi quyết định sau khi đọc.

Chính vì vậy, hiện nay, một số đơn vị đã sử dụng các nhận xét giả (fake reviews) để thuyết phục người tiêu dùng mua hàng. Nhận xét giả thường là những nhận xét tích cực về sản phẩm/dịch vụ mục tiêu hoặc tiêu cực về sản phẩm/dịch vụ cạnh tranh, dẫn đến tình trạng người tiêu dùng gặp khó khăn khi đưa ra quyết định mua sản phẩm/dịch vụ. Tình trạng này xuất hiện trên các sàn thương mại điện tử, blog và mạng xã hội.

Trong bối cảnh đó, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) đưa ra một số cách nhận biết và khuyến cáo đối với người tiêu dùng khi mua sắm trực tuyến.

Cách nhận biết review giả hoặc nhận xét không khách quan

- Nội dung nhận xét cho thấy người viết được nhận thù lao/tiền hoa hồng nếu người đọc nhấn vào link trong bài viết để mua hoặc nhập mã được cung cấp bởi người viết;

- Nhận xét có nội dung không hợp lý như: cho thấy sản phẩm/dịch vụ có giá rẻ nhưng chất lượng tương đương sản phẩm/dịch vụ cao cấp; nhận xét quá tiêu cực nhưng không đưa ra lý do;…

- Nhận xét quá tích cực và hay kèm các dấu cảm thán như "!", "!!!";

- Nhận xét quá tích cực và kèm theo nội dung "cầu xin" nhà sản xuất sản xuất thêm, sản xuất lại sản phẩm/dịch vụ…

- Nhận xét quá tích cực về sản phẩm/dịch vụ mới ra mắt kèm theo nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn, rầm rộ trong thời gian ngắn;

- Sản phẩm/dịch vụ được rất nhiều người nổi tiếng cùng nhận xét trên mạng xã hội;

- Nhận xét quá tiêu cực về sản phẩm để được hoàn lại tiền;

- Nhận xét có nội dung gần giống nhau đã xuất hiện ở nhiều hội/nhóm có liên quan trên mạng xã hội;

- Trang cá nhân của người viết nhận xét ở trạng thái công khai, có rất ít thông tin cá nhân, không có nhiều bài đăng,… (có dấu hiệu lập ra chỉ để viết nhận xét);

- Bài đăng có kèm ảnh minh họa chất lượng thấp hoặc ảnh đã qua chỉnh sửa (ví dụ: nhận xét về sản phẩm dưỡng da, trang điểm, đồ ăn,…);

Cách tránh "bẫy" review giả khi mua sắm trực tuyến

- Cảnh giác trước những nhận xét có dấu hiệu là giả/không khách quan như trên;

- Người tiêu dùng nên mua hàng từ những sàn thương mại điện tử chỉ cho phép người đã mua sản phẩm/dịch vụ nhận xét về sản phẩm/dịch vụ đó;

- Đọc thật nhiều nhận xét trên các nền tảng khác nhau như sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, blog,…

- Tìm hiểu về các doanh nghiệp/sản phẩm/dịch vụ tương tự trước khi đưa ra quyết định.