Những kinh nghiệm đưa tin về bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái

Tham dự buổi tọa đàm có ông Ngô Minh Hiển, Phó Tổng Giám đốc VOV, ông Christian Manhart, Trưởng đại diện UNESCO Việt Nam cùng với gần 30 nhà báo đại diện cho các cơ quan báo chí truyền thông Việt Nam.

Tọa đàm nhằm nâng cao nhận thức và hiểu biết về "Bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái (VAWG)" thông qua các phương tiện truyền thông; hướng dẫn cách báo cáo các vấn đề về VAWG; tìm cách thúc đẩy bình đẳng giới thông qua các phương tiện truyền thông bằng cách thu hút sự tham gia của các cơ quan chính phủ và các cơ quan truyền thông quốc gia quan trọng nhất của Việt Nam như VOV, VTV và TTXVN.

Phát biểu khai mạc, ông Ngô Minh Hiển cho biết, những năm gần đây, VOV đã nhiều lần phối hợp với UNESCO tại Việt Nam tổ chức thành công các buổi hội thảo, tọa đàm, các khóa đào tạo truyền thông, nhưng đây là lần đầu tiên đài tổ chức tọa đàm và một cuộc thi trực tuyến về chủ đề chống bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái. Ông tin tưởng đây sẽ là cơ hội giúp các phóng viên thu nhận được những kỹ năng, kinh nghiệm quý báu để hạn chế những sai sót xảy ra trong quá trình tác nghiệp về các chủ đề nhạy cảm như: xâm hại tình dục, bình đẳng giới, bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em, bảo vệ người yếu thế trong xã hội...

Đồng thời, buổi tọa đàm này cũng là cơ hội để đội ngũ phóng viên, biên tập viên trao đổi kinh nghiệm làm nghề, những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tác nghiệp thực tế, giúp nâng cao kỹ năng đưa tin, viết bài về các chủ đề trên.

Ông Christian Manhart khẳng định, bình đẳng giới và cuộc chiến với mọi hình thức bạo lực với phụ nữ nằm trong những mục tiêu ưu tiên của UNESCO. Truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức và giáo dục về vấn đề này, cũng như góp phần thay đổi thái độ và hành vi trong cộng đồng.

TS. Đỗ Anh Đức, Viện Đào tạo Báo chí và Truyền thông, Trường Đại học KHXH&NV Hà Nội, cho rằng, hiện nay, khi đưa tin về bạo hành phụ nữ và trẻ em vẫn còn có những sai sót khi một số bài viết đổ lỗi cho nạn nhân khiến người tiếp nhận thông tin hiểu sai vấn đề, đưa quá nhiều chi tiết bạo hành, vô tình khiến danh tính của nạn nhân bị tiết lộ, khai thác, thu thập thông tin từ một phía; đưa tin theo hướng đổ lỗi cho hoàn cảnh; sử dụng nhiều hình ảnh, lời nói ẩn dụ, ví von khiến sự việc có thể sai lệch…

Nhà báo Phạm Trung Tuyến, Phó Giám đốc Kênh VOV Giao thông, bằng kinh nghiệm thực tế từ những ngày thực hiện chương trình phát thanh "Bạn hãy nói với tôi", đã chia sẻ cách giúp các phóng viên có thêm kinh nghiệm phá vỡ "rào cản" của nạn nhân bị bạo lực để mở lòng và chia sẻ câu chuyện của mình.

"Rào cản của nạn nhân bị bạo lực giới là họ không muốn bị đánh giá, phán xét bởi người khác, nhất là những người thân quen. Hầu hết các nhân vật mà tôi đã từng tiếp xúc, họ bị trầm cảm nên có thói quen không muốn giao tiếp. Vì thế khi phóng viên muốn người bị hại có thể tự kể câu chuyện của chính họ thì hãy cố gắng tạo cho họ cảm giác sẽ không gặp lại chúng ta và không có mối liên hệ bên ngoài cuộc sống. Khi nói chuyện hãy để họ thấy rằng mình đang lắng nghe chứ không phải chất vấn họ", ông Tuyến nói.

Nhà báo Trung Tuyến cho rằng, để nạn nhân của bất cứ một vụ bạo hành nào nói lên được nỗi oan khuất của chính họ thì cũng cần tạo nên không gian "vô danh", nghĩa là nhân vật xuất hiện không bị nhận diện, để che danh tính của nhân vật, khiến họ dễ dàng mở lòng hơn.

Nhà báo Hoàng Như Hoa, Phó Trưởng ban Ban biên tập tin trong nước, TTXVN, chia sẻ kinh nghiệm trong cách xử lý tin bài cũng như định hướng phóng viên khi đi tác nghiệp liên quan đến vấn đề bạo lực giới. Theo bà Hoa, khi biên tập, hiệu đính, hiệu chỉnh thông tin liên quan đến vấn đề bạo hành phụ nữ và trẻ em gái cần tránh những thông tin khiến các nạn nhân bị tổn thương thêm một lần nữa; đảm bảo các thông tin cá nhân của người bị hại được ẩn danh; khi khai thác thông tin vụ việc tránh khai thác đi sâu chi tiết bất lợi cho nạn nhân để giật gân, câu view, không biến nạn nhân trở thành công cụ truy tìm của cộng đồng mạng; không chỉ phản ánh đơn thuần mà phải có chính kiến của tác giả về vụ việc đó, chỉ rõ đích danh các hành vi vi phạm pháp luật.

"Nhà báo làm nghề phải xuất phát từ tâm, không chỉ đưa thông tin ban đầu về vụ việc, mà cần phải làm rõ những hành vi vi phạm. Cải thiện tình hình cuộc sống của nạn nhân, chứ không phải vì tính chất thương mại hay bất cứ động cơ nào khác", bà Hoa nói.