1 trong 3 chủ nhân của giải Nobel Y sinh 2025 là nữ
Chân dung ký họa của Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi (từ trái qua)
Nhà khoa học nữ Mary E. Brunkow là 1 trong 3 người được vinh danh tại giải Nobel Y sinh 2025 với những khám phá liên quan hệ miễn dịch.
Lễ công bố giải Nobel 2025 bắt đầu lúc 11h30 giờ địa phương (tức 16h30 giờ Hà Nội) tại thủ đô Stockholm của Thụy Điển, mở đầu bằng giải thưởng Y sinh.
Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã quyết định trao giải Nobel Y sinh năm 2025 cho 3 nhà khoa học Mary E. Brunkow (Mỹ), Fred Ramsdell (Mỹ) và Shimon Sakaguchi (Nhật Bản) vì "những khám phá liên quan đến khả năng dung nạp miễn dịch ngoại biên".
Trong đó, có 1 người là nữ - bà Brunkow, 64 tuổi, quản lý chương trình cấp cao tại Viện Sinh học Hệ thống ở Seattle. Hai người còn lại là Ramsdell, 65 tuổi, cố vấn khoa học tại Sonoma Biotherapeutics ở San Francisco, công ty mà ông đồng sáng lập; Sakaguchi, 74 tuổi, giáo sư tại Đại học Osaka ở Nhật Bản.
3 nhà khoa học giành giải Nobel Y sinh 2025
Theo cơ quan trao giải, 3 nhà khoa học đã có công xác định các tế bào T điều hòa – những tế bào bảo vệ hệ miễn dịch. Thành tựu này đặt nền móng cho một lĩnh vực nghiên cứu mới, đồng thời mở ra triển vọng phát triển nhiều phương pháp điều trị y tế. Hiện nay, các ứng dụng từ công trình này đang được thử nghiệm lâm sàng, với kỳ vọng chữa khỏi bệnh tự miễn, nâng cao hiệu quả điều trị ung thư và giảm biến chứng sau ghép tế bào gốc.
Trong lịch sử, nhiều công trình y học vĩ đại đã được vinh danh với giải Nobel Y sinh, chẳng hạn như phát hiện penicillin của Alexander Fleming hay gần đây là các nghiên cứu mở ra hướng phát triển vaccine Covid-19. Năm ngoái, giải thưởng được trao cho Victor Ambros và Gary Ruvkun nhờ phát hiện microRNA và vai trò của nó trong điều hòa gen sau phiên mã.
Từ năm 1901 đến nay, Giải Nobel Y sinh đã được trao 116 lần, với 232 cá nhân được vinh danh, trong đó có 14 phụ nữ. Đáng chú ý, Barbara McClintock là nữ khoa học gia duy nhất nhận giải thưởng một mình, vào năm 1983, với công trình nghiên cứu về yếu tố và quy luật di truyền.
Mỗi cá nhân đoạt giải sẽ nhận huy chương vàng, bằng khen và khoản tiền thưởng từ Quỹ Nobel. Giải thưởng trị giá 11 triệu kronor Thụy Điển (tương đương 1,2 triệu USD). Lễ trao giải chính thức sẽ diễn ra vào ngày 10/12 - ngày mất của Alfred Nobel.
Sau khi công bố giải Y sinh, Tuần lễ Nobel 2025 sẽ tiếp tục với giải Nobel Vật lý (7/10), Nobel Hóa học (8/10), Nobel Văn học (9/10), Nobel Hòa bình (10/10), Nobel Kinh tế (13/10).
