Theo nhiều chuyên gia y tế, người cao tuổi do mạch máu dần dần bị xơ hóa làm cho niêm mạc dạ dày không được cung cấp đủ máu sẽ teo lại. Tế bào tuyến trong niêm mạc dạ dày giảm hoặc thoái hóa, dẫn tới giảm tiết dịch vị và acid dạ dày.
Mặt khác, dạ dày tiết men pepsin cũng giảm dần làm cho acid dạ dày sẽ thấp hoặc bị thiếu. Khi thiếu acid thì muối canxi (trong thức ăn) khó phân giải thành ion canxi để hấp thu. Vì thế, sự hấp thu canxi từ thức ăn ở người cao tuổi sẽ bị giảm đi so với người trưởng thành.
Khi canxi hấp thu từ thức ăn vào máu bị giảm sút, theo phản xạ tự nhiên, hormone parathiroid tăng, làm cho muối canxi trong xương phân hủy thành ion canxi, phóng thích vào máu để lập lại cân bằng canxi máu nhằm đảm bảo cho các hoạt động sinh lý của cơ thể có liên quan đến canxi máu.
Mặt khác, quá trình dịch chuyển canxi từ xương vào máu cũng làm cho cancitonin tiết ra nhiều, thúc đẩy muối canxi lắng đọng trên bề mặt khớp gần xương, làm sự bài tiết canxi qua đường niệu tăng. Trong khi đó, thận của người cao tuổi giảm chức năng điều tiết cân bằng kiềm toan, việc tái hấp thu canxi ở ống thận lại giảm, từ đó canxi bị thải ra ngoài nhiều.
Hơn nữa, theo tuổi tác, hormone sinh dục nữ (estrogen) và hormone sinh dục nam (testosteron) giảm dần. Trong khi các hormone này có vai trò quan trọng trong việc kích thích sự phát triển, kéo dài tuổi thọ của tế bào tạo xương, cản trở quá trình sinh sản tế bào hủy xương, đồng thời tác động lên ruột làm tăng sự hấp thu canxi, tăng vận chuyển canxi từ máu vào xương, tăng sự vững chắc cho xương.
Do các hormone trên giảm ở người có tuổi nên quá trình tạo xương giảm, ngược lại quá trình hủy xương gia tăng. Đó là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu canxi ở người cao tuổi.
Thiếu canxi có thể dẫn đến tử vong
Theo nghiên cứu của BV Lão khoa Trung ương, trung bình một người già sống tại cộng đồng mắc 3 bệnh mạn tính. Trong khi đó, không ít bệnh mạn tính, một phần do thiếu canxi gây ra. Thiếu canxi dẫn đến bệnh loãng xương, dễ dẫn đến gẫy xương, khiến chất lượng cuộc sống người cao tuổi bị giảm sút, có khi bị tàn phế suốt phần đời còn lại, thậm chí tử vong.
Canxi tham gia vào việc điều tiết tính thẩm thấu thành mạch và tính hưng phấn dẫn truyền thần kinh. Thiếu canxi, tính thẩm thấu thành mạch, tính hưng phấn tăng làm cho cơ địa dễ cảm ứng trước dị nguyên, bị dị ứng. Người cao tuổi vì thiếu canxi nên các bệnh có nguồn gốc dị ứng như hen suyễn thường có tần suất tăng và nặng lên...
Bí quyết bổ sung canxi nhưng không lo táo bón
Để bổ sung canxi cho cơ thể, theo ThS Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tốt nhất, người cao tuổi nên ăn thức ăn giàu canxi và dễ hấp thu như sữa bò, đậu nành, vừng, tôm, cá, cua, sò, rong biển, mộc nhĩ đen...
Trong chế biến thức ăn cần thêm một chút dấm hỗ trợ cho sự phân tiết acid dạ dày. Bổ sung hợp lý thức ăn giàu vitamin D như lòng đỏ trứng, gan động vật, cá hồi (với lượng chất béo thích hợp), ra nắng nhiều (nắng buổi sớm). Ngoài ra, cần ăn vừa đủ protein giúp cho hấp thu canxi tốt hơn và ăn vừa đủ muối.
Do quá trình hấp thu ở người cao tuổi giảm trong khi bài tiết canxi lại tăng lên, bên cạnh bổ sung các thực phầm giàu canxi trên, người cao tuổi nên sử dụng sản phẩm, thuốc chứa canxi hợp lý, thường xuyên. Tuy nhiên, người có tuổi hay bị táo bón, trong khi bổ sung canxi, có thể khiến tình trạng táo bón nặng nề hơn. Vì thế, cần xem xét kỹ nguồn gốc canxi bổ sung vào cơ thể.
Nếu sử dụng canxi vô cơ (canxi carbonat) thì dễ bị táo bón, lắng cặn tạo sỏi, tăng nguy cơ xơ cứng mạch, rất nguy hiểm cho người có tiền sử bệnh tim mạch, huyết áp.
Được biết, hiện nhiều người có xu hướng bổ sung canxi tự nhiên, an toàn, dễ hấp thu, không gây lắng cặn tạo sỏi, không gây táo bón. Trong đó có sản phẩm được sản xuất theo phát minh mới Aquamin F từ tảo đỏ thiên nhiên dạng viên dễ uống, dễ hấp thu, không gây táo bón. Sản phẩm này phù hợp với nhiều độ tuổi, trong đó có người cao tuổi.