Theo tiến sĩ Võ Văn Chi, tác giả Từ điển Cây thuốc Việt Nam, Phù dung có tên khoa học là Hibiscus mutabilis, thuộc họ bông Malvaceae. Đây là loại cây bụi, cao 2-5m, các cành non có lông ngắn hình sao. Lá mọc so le, phiến lá có 5 thùy, rộng 15cm, gốc hình tim, gân lá hình chân vịt... Hoa lớn, đẹp, khi mới nở vào buổi sáng có màu trắng, đến chiều ngả sang màu hồng đỏ. Quả hình cầu, có lông màu vàng nhạt. Hạt hình trứng, có nếp nhăn nhỏ mang nhiều lông dài.

Phù dung chủ yếu được trồng phổ biến ở Việt Nam và nhiều nước khác ở châu Á. Đông y thường dùng Phù dung để trị mụn nhọt độc đang sưng mủ, đinh râu, viêm tuyến sữa, viêm mũi, viêm ruột thừa, bỏng...

Tiến sĩ Võ Văn Chi giới thiệu 4 bài thuốc từ hoa Phù dung:

1. Viêm tuyến vú

Dùng lượng tùy thích hoa hoặc lá Phù dung tươi, Tử hoa địa đinh, một ít rượu gạo. Đem số thuốc tươi đó rửa sạch, thêm rượu gạo vào giã nhuyễn, nấu. Buổi tối đem đắp vào đầu vú cho người bệnh, giúp sữa lưu thông chảy ra ngoài.

Ban ngày không thích hợp việc đắp thuốc, có thể dùng lược gỗ làm nóng và chải theo chiều thuận của tuyến sữa chảy, giúp kích thích lưu thông tuyến sữa.

2. Kinh nguyệt ra nhiều, băng huyết, rong huyết

Hoa Phù dung (loại mới nở), phơi hoặc sấy khô tán bột. Gương sen (loại lâu năm càng tốt), đốt tồn tính (đốt không cháy hoàn toàn mà chỉ cháy lớp ngoài cùng khoảng 70%), tán nhỏ.

Trộn đều hai thứ với lượng bằng nhau. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 8g với nước cơm.

Đông y sử dụng hoa Phù dung để điều trị nhiều loại bệnh. ẢNh: Wikimedia.

3. Rong kinh

Dùng 30g hoa Phù dung, 30g Gương sen. Đem tất cả số thuốc đi sấy khô, tán thành bột mịn. Uống với nước cháo mỗi ngày 2 lần, mỗi lần dùng 6g.

4. Viêm cổ tử cung

Dùng 90g lá Phù dung, 60g Bạch mao hạ khô thảo. Đem số thuốc này đi phơi khô, tán đến khi thành bột mịn. Ngày uống 1 lần, mỗi lần dùng lượng tùy thích.