pnvnonline@phunuvietnam.vn
4 thói quen khi ăn cực kỳ hại gan và 2 việc nên làm để giảm gánh nặng cho gan
Gan là cơ quan thiết yếu điều hòa các chất hóa học trong máu, sản xuất mật, chuyển hóa thức ăn, dự trữ glycogen, vitamin và khoáng chất, xử lý và bài tiết các loại thuốc. Đây chỉ là một số chức năng chính của gan.
Nếu không có lá gan khỏe mạnh, bất cứ chức năng nào cũng có thể bị ảnh hưởng. So với các cơ quan khác, gan có khả năng tự tái tạo sau tổn thương rất lớn. Mặc dù đó là một điều may mắn nhưng không gì tốt hơn nếu bạn luôn ý thức nuôi dưỡng gan khỏe mạnh.
Thói quen ăn uống có thể tác động mạnh mẽ đến chức năng gan của bạn cả về mặt tích cực lẫn tiêu cực. Vì vậy, điều quan trọng là phải đưa ra các lựa chọn vì lợi ích tốt nhất cho gan và cơ thể bạn nói chung.
4 thói quen ăn uống cực kỳ hại gan
1. Ăn quá nhiều đường
Theo Harvard Health, ăn quá nhiều đường có thể làm tăng huyết áp, tăng viêm mãn tính và dẫn đến tăng cân, tiểu đường, gan nhiễm mỡ. Tất cả đều làm gia tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Không phải tất cả các loại đường đều như vậy. Điều quan trọng là bạn phải phân biệt đường tự nhiên có trong trái cây và rau quả. Loại đường này không làm suy giảm chức năng gan, khác hẳn với đường bổ sung được sử dụng trong nhiều thực phẩm và đồ uống chế biến sẵn.
Mẹo hay: Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, để giảm bớt gánh nặng cho gan cũng như các cơ quan và mô khác trong cơ thể, hãy cố gắng hạn chế lượng đường nạp vào cơ thể ở mức 25g mỗi ngày đối với phụ nữ và 36g đối với đàn ông.
2. Ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn
Các loại thịt đã qua chế biến như xúc xích, pepperoni, thịt nguội và các loại thực phẩm thông thường khác như bánh mì trắng, bánh ngọt... nếu ăn quá nhiều sẽ gây hại gan.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến nhanh có liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Nghiên cứu ghi nhận lượng natri cao, một chất dinh dưỡng thường thấy trong thực phẩm chế biến, cũng có liên quan đến tăng nguy cơ NAFLD và xơ hóa gan.
Mẹo hay: Nên chọn thực phẩm không bổ sung thêm đường, có hàm lượng natri thấp và ở dạng nguyên bản nhiều hơn. Sử dụng các loại thảo mộc, giấm, nước sốt, gia vị ít natri và ít đường. Chọn thực phẩm toàn phần. Ví dụ, chọn bánh mì ngũ cốc nguyên hạt vì có nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu hơn so với bánh mì trắng.
3. Ăn đồ chiên rán quá thường xuyên
Những món chiên rán nhưng khoai tây chiên, bánh ngọt có hàm lượng chất béo dồi dào buộc lá gan phải làm việc thêm giờ. Thực phẩm chiên rán thường được chế biến với các nguồn chất béo chất lượng thấp, chứa nhiều chất béo omega-6. Đây là nguyên nhân làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể khi tiêu thụ quá nhiều và mất cân bằng với omega- 3.
Thực phẩm chiên rán cũng thường chứa nhiều natri, một yếu tố nguy cơ khác gây rối loạn chức năng gan. Nó thường có nhiều trong nước sốt, lớp phủ và nước chấm có chứa thêm đường.
Mẹo hay: Tốt nhất là bạn nên hạn chế ăn đồ chiên rán. Nếu muốn ăn hãy tự làm tại nhà với loại dầu ăn đảm bảo chất lượng. Dầu đậu phộng và bơ là tốt nhất để chiên vì chúng có điểm bốc khói cao hơn các loại dầu thông thường khác.
4. Bỏ qua việc ăn trái cây và rau củ
Trái cây, rau củ quả chứa rất nhiều chất dinh dưỡng như chất chống oxy hóa, chất xơ. Thêm vào đó, một số loại trái cây và rau quả còn chứa các hợp chất bảo vệ gan, tăng cường chức năng giải độc của gan. Ví dụ, các loại rau thuộc họ cải như cải Brussels được phát hiện có tác dụng tăng hoạt động của các enzym giải độc trong gan.
Mẹo hay: Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), người lớn nên ăn ít nhất 1,5-2 cốc trái cây, 2-3 cốc rau xanh mỗi ngày. Mặc dù các khuyến nghị có thể thay đổi một chút tùy thuộc vào độ tuổi và giới tính nhưng đây là một mục tiêu tuyệt vời cho hầu hết người trưởng thành.
2 việc không nên làm để gan khỏe mạnh
1. Không nên ăn quá no
Ăn quá no không chỉ làm tổn hại đến bộ máy tiêu hóa mà còn ảnh hưởng xấu đến hoạt động của gan, khiến cơ quan nội tạng phải làm việc hết công suất.
Đáng tiếc, nhiều người Việt lại có thói quen này trong chế độ ăn hàng ngày, làm tăng gánh nặng cho gan.
2. Không giảm cân đột ngột
Đừng vội mừng nếu giảm được một lượng cân ngoài sức mong đợi trong quá trình giảm cân hoặc ăn kiêng bởi đó là cách giảm cân phản khoa học. Thậm chí sẽ gây nên những hệ lụy xấu đến sức khỏe.
Ngoài ra, nên dành 30 phút để tập aerobic mỗi ngày sẽ có thể cải thiện được tình hình. Nếu có điều kiện, khoảng thời gian luyện tập có thể tăng lên đến 1 tiếng thì càng tốt.