Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) uốn ván là bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Clostridium tetani gây ra. Bệnh uốn ván là một trong những nguyên nhân quan trọng gây tử vong ở nhiều nước đang phát triển thuộc Châu Á, Châu Phi và Nam Mỹ, đặc biệt ở những vùng nông thôn và vùng nhiệt đới. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong những năm cuối của thể kỷ 20, mỗi năm có khoảng 500.000 trẻ bị chết vì uốn ván sơ sinh ở các nước đang phát triển. Tỷ lệ chết/mắc của uốn ván sơ sinh rất cao, có thể tới trên 80%, nhất là ở trường hợp có thời gian ủ bệnh ngắn. Tỷ lệ chết/mắc của uốn ván từ 10 - 90%, tỷ lệ chết cao nhất ở trẻ nhỏ và người có tuổi.
Khi bị uốn ván, bệnh nhân có các biểu hiện là những cơn co cứng cơ kèm theo đau, trước tiên là các cơ nhai, cơ mặt, cơ gáy và sau đó là cơ thân. Bệnh uốn ván xảy ra tản phát đối với những người chưa được miễn dịch đầy đủ do ngẫu nhiên bị nhiễm nha bào uốn ván. Đây là bệnh nhiễm khuẩn không lây truyền trực tiếp từ người này sang người khác.
Trẻ sơ sinh bị uốn ván sơ sinh do nha bào uốn ván xâm nhập qua dây rốn trong khi sinh đẻ vì cắt rốn bằng dụng cụ bẩn hoặc sau khi sinh, trẻ không được chăm sóc rốn sạch sẽ và băng đầu rốn bị cắt không vô khuẩn nên đã bị nhiễm nha bào uốn ván. Bệnh thường xảy ra ở trẻ bị đẻ rơi, đẻ tại nhà do “bà đỡ vườn” theo phong tục tập quán còn lạc hậu, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.
Để phòng bệnh uốn ván sơ sinh, tất cả phụ nữ mang thai cần phải được tiêm phòng vaccine để phòng bệnh uốn ván cho cả mẹ và bé.
Theo WHO, tất cả phụ nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ (có thai hoặc không có thai) đều cần được tiêm phòng uốn ván. Việc tiêm phòng vaccine sẽ tạo ra kháng thể giúp cả mẹ và trẻ sơ sinh được bảo vệ trong trường hợp không may bị vi khuẩn uốn ván xâm nhập. Theo đó, phụ nữ mang thai sẽ được tiêm phòng 2 mũi cơ bản. Mũi 1, tiêm sớm nhất khi có thai lần đầu hoặc phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Mũi 2, cách mũi 1 ít nhất 1 tháng và tiêm trước khi sinh ít nhất 1 tháng.
Khi tiêm phòng vaccine uốn ván, các trường hợp dị ứng nặng (phản vệ) sau mũi tiêm trước hoặc với bất cứ thành phần nào của vaccine thì không nên tiêm. Chị em có thể hoãn tiêm với các trường hợp trước đây từng bị phản ứng hay rối loạn thần kinh sau khi tiêm vaccine đang bị sốt, nhiễm trùng cấp tính hay đang có đợt tiến triển của bệnh mạn tính.
Sau khi tiêm vùng tiêm có thể bị đau, sưng, nóng tại chỗ tiêm, chóng mặt, sốt nhẹ, các mẹ không nên quá lo lắng đây là phản ứng thông thường và thường hết sau 1 đến 2 ngày.
Trong một số trường hợp, các mẹ bầu cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tiêm phòng như bản thân bị các bệnh khớp, thận, cúm, mang đa thai hoặc có nguy cơ sinh non,…