Bất đồng trong chủ nghĩa nữ quyền ở Pháp

Ở Pháp, bà Anne Hidalgo (61 tuổi), Thị trưởng Paris và bà Alice Coffin (42 tuổi), Ủy viên hội đồng thành phố, đều là những người mạnh mẽ, tài giỏi. Cả hai đều là thành viên trong liên minh cánh tả đang cầm quyền tại Paris. Cả hai đều là những người đấu tranh cho quyền lợi của phụ nữ. Những tưởng họ là đồng minh thân cận trong cuộc chiến bảo vệ nữ quyền nhưng vì khác biệt quan điểm cũng như cách đấu tranh, họ đã trở thành những người đối lập, khiến phong trào nữ quyền tại Pháp rẽ theo hai hướng.

Bà Anne Hidalgo, Thị trưởng Paris, thường được nhắc đến với tư cách là một ứng cử viên Tổng thống tương lai. Bà cũng là gương mặt tiêu biểu đấu tranh cho quyền phụ nữ theo khuôn khổ pháp luật của chủ nghĩa nữ quyền Pháp.

Còn bà Alice Coffin là nhà hoạt động nữ quyền lâu năm. Bà là một phần của làn sóng nữ quyền mới tại Pháp, đặt vấn đề bạo hành phụ nữ làm trọng tâm đấu tranh, bất chấp việc đối đầu với những người đàn ông quyền thế trong xã hội. Bà Coffin đã để lại nhiều dấu ấn tại Paris với tư cách là nhà đồng sáng lập của một hiệp hội dành cho các nhà báo LGBT và lãnh đạo hiệp hội nữ quyền La Barbe. Bà Coffin chia sẻ quan điểm rằng, phụ nữ Pháp chỉ có thể đòi hỏi những quyền lợi tốt hơn về mình thông qua một xu hướng nữ quyền mới, kêu gọi phụ nữ không ngại lên tiếng và mạnh dạn chỉ ra việc làm sai trái của nam giới.

Tranh cãi gần đây nhất của hai nhà hoạt động vì nữ quyền này là về Christophe Girard, cựu Phó thị trưởng phụ trách văn hóa của Paris. Ông Girard thể hiện sự ủng hộ lâu dài đối với Gabriel Matzneff, một nhà văn được giới thượng lưu Pháp ca ngợi dù ông công khai thừa nhận từng quan hệ tình dục với người vị thành niên. Bà Coffin và các nhà hoạt động nữ quyền khác đã thúc ép, khiến ông Girard từ chức vào tháng 7/2020. Đối với Coffin, việc loại bỏ những người như Girard khỏi bộ máy chính quyền là trọng tâm trong chiến lược đấu tranh hiện tại. Bà Coffin chia sẻ: "Chúng tôi đang nhắm vào những người đàn ông có chức có quyền ở Pháp. Đây là một bước tiến mới. Nó khác với những phong trào nữ quyền từng nổ ra trước đây".

Trong khi đó, bà Anne Hidalgo lại công khai bảo vệ ông Girard. Bà cũng chỉ trích bà Coffin trên mạng xã hội.

Đấu tranh nữ quyền cần có sự kế tục giữa các thế hệ

Một trong những nhà viết sử về chủ nghĩa nữ quyền được kính trọng nhất tại Pháp, bà Michelle Perrot, đã mô tả nữ quyền của bà Coffin là "sự đi quá giới hạn chỉ gây hại cho đại nghiệp của phụ nữ". Còn bà Élisabeth Badinter, một tiền bối trong chủ nghĩa nữ quyền của Pháp, đã chế nhạo bà Coffin và phong trào #MeToo (Tôi cũng vậy) là đại diện của xu hướng dẫn đến "một thế giới cực quyền". Bên cạnh đó, nhà văn và nhà hoạt động nữ quyền Belinda Cannone cho rằng, những nhà hoạt động nữ quyền trẻ hơn bị ám ảnh bởi tâm lý nạn nhân, trong khi chủ nghĩa nữ quyền phổ quát của thế hệ bà tập trung vào việc trao quyền cho phụ nữ. Bà Cannone nói thêm, dù bà Hidalgo không đặt chủ nghĩa nữ quyền làm trung tâm cho các hoạt động của mình, sự nghiệp chính trị thành công của bà đã khiến người khác phải nhìn nhận về phụ nữ và nữ quyền.

Bà Cannone đặt vấn đề: "Liệu việc khiến Girard từ chức có quan trọng đến thế?". Đối với nhiều nhà nữ quyền thế hệ mới, họ sẵn sàng đấu tranh đến cùng vì với họ, việc lên án bạo lực đối với phụ nữ nhằm đảm bảo xã hội công bằng cũng như đánh giá lại sự mất cân bằng quyền lực trong nhiều mối quan hệ. Lấy cảm hứng từ phong trào #MeToo, các nhà nữ quyền trẻ hơn đã đưa ra cáo buộc chống lại ông Girard, người mà họ cho là đại diện cho một tầng lớp cũ tán thành (hoặc ít nhất là thờ ơ) với việc ngược đãi phụ nữ. Theo họ, các nhà nữ quyền truyền thống đôi khi cũng là đồng lõa. Trong năm qua, một thế hệ nữ quyền mới đã lên án kịch liệt những người đàn ông quyền thế bị nghi ngờ có hành vi tình dục sai trái, bao gồm hai đạo diễn Roman Polanski và Christophe Ruggia, tân Bộ trưởng Nội vụ Gérald Darmanin, người từng đứng đầu lực lượng cảnh sát quốc gia. Mới nhất là ông Christophe Girard.

Ngoài ra, ở Pháp, các nhà nữ quyền da màu và Hồi giáo đã có nhiều xung đột gay gắt với các nhà nữ quyền truyền thống, hầu hết là phụ nữ da trắng lớn tuổi, theo lý tưởng phổ quát của Pháp. Năm 2017, Thị trưởng Hidalgo đã đối đầu với một nhóm nữ quyền da màu có tên Mwasi. Nhóm này từng tổ chức một số hội thảo chỉ giới hạn cho phụ nữ da màu, mà theo mô tả của bà Hidalgo là "cấm người da trắng". Cho rằng hành động của nhóm này là một loại phân biệt sắc tộc, bà đã đe dọa cấm hội nghị của họ. Fania Noel, một lãnh đạo của Mwasi, cho biết cô không có bất kỳ điểm chung nào với tầm nhìn của Thị trưởng về nữ quyền. Tuy nhiên, Noel lại tìm thấy sự tương đồng với Coffin, người đã bày tỏ sự ngưỡng mộ của mình đối với các nhà nữ quyền da màu.

Bà Hélène Bidard, Phó Thị trưởng phụ trách vấn đề bình đẳng của Paris, cho biết, cách đấu tranh của Thị trưởng Hidalgo là đưa ra được hành động cụ thể nhằm giải quyết các vấn đề về chính sách công. Bà Bidard tiết lộ, các khoản hỗ trợ cho nạn nhân của bạo lực giới trong ngân sách của thành phố đã tăng lên đáng kể. Trong chiến dịch tái tranh cử vào đầu năm nay, bà Hidalgo đã hứa hẹn biến Paris thành "Thủ đô nữ quyền", mở rộng thêm dịch vụ cho phụ nữ và trẻ em gái, bao gồm hỗ trợ về giáo dục, y tế và giúp đỡ nạn nhân bị bạo lực gia đình.

Bà Christine Bard, một chuyên gia về lịch sử của nữ quyền, cho biết: "Không ai phủ nhận nữ quyền của Anne Hidalgo". Tuy nhiên, bà Bard đã làm rõ sự tương phản giữa "chủ nghĩa nữ quyền toàn cầu" của Hidalgo và Coffin, "sản phẩm thuần túy" của làn sóng nữ quyền mới. Theo nhiều chuyên gia giới, cần có sự trao đổi để thông hiểu và kế tục giữa các thế hệ đấu tranh nữ quyền theo từng giai đoạn lịch sử và xu thế mới.