pnvnonline@phunuvietnam.vn
Bệnh về da mùa mưa: Nhiễm khuẩn da và bệnh da do ký sinh trùng
Hầu hết mùa mưa mọi người đều mắc bệnh về da nếu không được chăm sóc và bảo vệ đúng cách do điều kiện vệ sinh trong mùa mưa lũ vô cùng kém, điều này khiến nguồn nước ô nhiễm. Tìm hiểu bệnh về da vào mùa mưa để phòng tránh bệnh hiệu quả hơn:
1. Bệnh nhiễm khuẩn da vào mùa mưa
Bệnh về da mùa mưa là không thể tránh khỏi do điều kiện thời tiết, vệ sinh và nguồn nước kém. Hiểu rõ các bệnh nhiễm khuẩn về da mùa mưa để phòng tránh, điều trị bệnh hiệu quả hơn:
1.1. Chốc lở mùa mưa
Vì điều kiện vệ sinh kém, ăn uống không đủ chất dinh dưỡng, lao động và dọn dẹp vệ sinh sau lũ dễ gây ra tổn thương trên da. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn tấn công. Tổn thương xuất hiện trên da với những mụn nước, mụn mủ và tập trung ở vùng hở, tay chân.
Chốc lở trên da vào mùa mưa nếu dập và vỡ sẽ tạo ra các vết loét nông, ở trên có vảy màu vàng hoặc màu nâu bẩn, xung quanh có viền vảy hoặc quầng đỏ. Khi bị bệnh cần phải lau rửa bằng cồn sát khuẩn, bôi thuốc sát khuẩn. Đến khi tổn thương khô thì chuyển sang bôi thuốc mỡ kháng sinh và kèm uống thuốc kháng sinh để bệnh nhanh khỏi.
Vì nếu để lâu và không chữa trị kịp thời, chốc lở mùa mưa có thể gây ra biến chứng nguy hiểm như viêm cầu thận.
1.2. Viêm nang lông vào mùa mưa
Tình trạng viêm nang lông xuất hiện nhiều vào mùa mưa do thiếu nước sạch, tắm gội vi khuẩn phát triển ở những nang lông như đầu, lông nách hay lông sinh dục, lông mày có thể tạo thành mụn mủ nhỏ ở nang lông ngứa và khiến người bệnh gãi gây tình trạng chảy nước, dịch, ướt tóc còn gọi là viêm nang nông chàm hóa rất khó chữa.
Người bị bệnh viêm nang lông vào mùa mưa cần sát khuẩn bằng cồn 70 độ, betadin, bôi mỡ kháng sinh sau đó uống thêm thuốc kháng sinh tụ cầu như: oxaxylin, bristopen, cloxylan, hạn chế gãi, chải đầu nhẹ nhàng, không làm tổn thương da đầu.
1.3. Bệnh viêm kẽ do vi khuẩn (Erythrasma)
Đối với bệnh viêm kẽ do vi khuẩn thông thường xảy ra ở người béo phì, xuất hiện tại các vị trí như nách, bẹn, cổ và nếp lằn ở vú của phụ nữ. Tình trạng thiếu nước sạch để vệ sinh do trời mưa bẩn gây ra hiện tượng mồ hôi ứ đọng tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, tổn thương những đám da màu đỏ, đóng vảy mỏng, đa số đều không gây cảm giác ngứa trừ vị trí ở bẹn có thể xuất hiện cảm giác châm chích khó chịu.
Vi khuẩn gây bệnh viêm kẽ có tên gọi Corynebacterium minutissimum. Chúng được chẩn đoán phân biệt với bệnh nấm da bằng cách chiếu đèn huỳnh quang sẽ thấy xuất hiện màu đỏ san hô và có thể phân biệt với màu vàng huỳnh quang của nấm.
Bệnh viêm kẽ được điều trị bằng cách bôi dung dịch eryfluid và uống erythromycin 250mg 4 lần 1 ngày.
1.4. Tiêu sừng lõm lòng bàn chân (pitted keratolysis)
Loại bệnh này còn có tên là bàn chân rỗ hoặc bàn chân hà. Những tổn thương xuất hiện do những vết lõm với đường kính từ 1 đến 3mm và tập trung thành đám ở lòng bàn chân hay thấy ở gót trước và gót sau. Tuy nhiên, chúng không gây đau hay ngứa cho người bệnh.
Vi khuẩn gây nên bệnh tiêu sừng lõm lòng bàn chân có tên gọi là Micrococcus Sedentarius. Biện pháp chẩn đoán bệnh không khó, thông thường có thể nhìn bằng mắt thường với các hình ảnh bàn chân rỗ,
Điều trị bệnh bàn chân rỗ vào mùa mưa bằng cách ngâm rửa nước muối, lau khô sau đó bôi mỡ kháng sinh để điều trị bệnh. Có thể bôi mỡ kháng sinh erythromycin hoặc clindamycin và mỡ whitfeld xen kẽ, thực hiện điều trị đúng phương pháp bệnh sẽ khỏi hoàn toàn.
2. Bệnh da do ký sinh trùng gây ra
Thời tiết mưa nhiều, các bệnh về da do ký sinh trùng phát triển mạnh. Để phòng tránh bệnh về da do ký sinh trùng gây ra có thể chẩn đoán bệnh dựa trên hình dạng đặc trưng và tổn thương trên da để xác định bệnh và nhận điều trị kịp thời.
2.1. Bệnh do ấu trùng xâm nhập vào da
Bệnh do ấu trùng xâm nhập vào da mùa mưa còn gọi là ấu trùng di trú trên da. Đây là căn bệnh ít xuất hiện ở Việt Nam. Tuy nhiên, cũng không nên chủ quan đối với căn bệnh này vì khả năng phát hiện bệnh còn hạn chế.
Trứng của giun sán tồn tại trong đất cát sẽ nở thành ấu trùng và xâm nhập vào da người, sau đó di trú trên da với tốc độ vài cm trong một ngày. Việc di chuyển của ấu trùng xâm nhập vào da ngay dưới lớp sừng tạo thành đường ngoằn nghèo hơi nổi cao và có chiều rộng từ 2 đến 3mm.
Đối với số lượng tổn thương trên da khi bị bệnh do ấu trùng xâm nhập vào da mùa mưa còn phụ thuộc vào số lượng ấu trùng xâm nhập.
Một số vị trí hay gặp như: tay, cẳng chân, mông hoặc xung quanh hậu môn.
Triệu chứng xuất hiện bệnh: Cảm giác ngứa, rất ngứa.
Các ấu trùng này có thể tồn tại trên da trung bình từ 2 đến 8 tuần. Rất hiếm có trường hợp ấu trùng gây bệnh xâm nhập vào da trên 2 năm.
Bệnh do ấu trùng xâm nhập vào da và bệnh về da vào mùa mưa. Do đó, muốn phòng bệnh cần tránh tiếp xúc trực tiếp với đất, cát chứa phân.
Khi mắc bệnh cần được điều trị tại chỗ bằng cách: Bôi thuốc mỡ kháng sinh trùng albendazole và uống thiabendazole 50mg/1kg cân nặng trong ngày, từ 2 đến 5 ngày để bệnh nhanh khỏi.
2.2. Bệnh ghẻ mùa mưa
Điều kiện vệ sinh kém, bệnh ghẻ sinh sôi vô cùng nảy nở, chúng có tính lây truyền rất nhanh. Do tiếp xúc giữa người bị ghẻ và người lành bệnh. Bệnh ghẻ xảy ra do ký sinh trùng Sarcoptes Scabies xâm nhập vào da. Những tổn thương trên da là mụn nước và rãnh ghẻ.
Vị trí xuất hiện ghẻ trên da: Kẽ ngón tay, nếp lằn chỉ cổ tay, cạp quần, vùng bụng, đùi non, mông bẹn,... Hiếm khi xuất hiện ghẻ ở lưng và mặt.
Các triệu chứng bệnh ghẻ gây ra: Ngứa, rất ngứa.
Nếu không kịp thời điều trị bệnh ghẻ có thể biến chứng nhiễm trùng thành mụn mủ eczema hóa rất khó chữa trị và lây lan ra cộng đồng rất nhanh.
Thực hiện điều trị ghẻ bằng cách vệ sinh cá nhân và bôi thuốc chữa ghẻ. Người bệnh có thể bôi một số loại thuốc sau: DEP, eurax, ascabiol. Điều trị cho cả gia đình khi thành viên trong gia đình xuất hiện các biểu hiện ngứa ghẻ.
2.3. Nước ăn chân
Bệnh về da mùa mưa do ký sinh trùng gây ra nước ăn chân do bị nhiễm nấm Candida và Blastomycet. Tổn thương hay gặp khi da bị nước ăn chân vào mùa mưa là do da tay chân bị ngâm nhiều trong nước, tế bào sừng bị chết và môi trường ẩm ướt tạo điều kiện cho nấm xâm nhập và phát triển.
Tổn thương hay gặp ở các kẽ ngón chân thứ 4, thứ 5 và kẽ ngón tay thứ 3, 4. Thời gian đầu xuất hiện các đám da chết mục màu trắng, có ngứa và gãi sẽ lột lên lớp da chết để lại nền da đỏ hồng ẩm ướt, ngứa và đau rát.
Khi không kịp điều trị, các vết lóe sâu và lan rộng, nhiễm trùng sưng đau và đi lại khó khăn. Một số đối tượng thường mắc bệnh nước ăn chân như công nhân vệ sinh, nội trợ, người làm nghề quét dọn,...
Nếu mắc bệnh nước ăn chân đặc biệt vào mua mưa, người bệnh cần hạn chế lội nước. Sau khi lội nước cần rửa sạch chân với nước sạch, lau khô trước khi đi giày dép và cần sử dụng thuốc chống anams như: castellani, calcream, nizoral, dezor. Hình thành thói quen rửa chân tay bằng xà phòng diệt nấm hoặc nước quả chanh để tránh tái nhiễm bệnh nước ăn chân.