Bí quyết của nam sinh Việt nhận học bổng thể thao du học Mỹ

Anh có thể cho biết, học bổng thể thao ở Hoa Kỳ khác với học bổng du học khác như thế nào?

- Nhiều người nghĩ rằng "học bổng thể thao" có nghĩa là sang Hoa Kỳ học theo chuyên ngành thể thao. Thực tế không phải như thế. Ở Hoa Kỳ, ngoài một số môn thể thao có giải đấu chuyên nghiệp (NBA là Giải bóng rổ Nhà nghề Mỹ, các giải quyền Anh nhà nghề WBC, WBO, WBA, IBF và IBO được thế giới công nhận…) thì những môn như môn bơi không phải là môn thể thao chuyên nghiệp. Vì vậy, các vận động viên chơi môn này cũng là các vận động viên nghiệp dư. Học bổng thể thao là học bổng của trường Đại học cấp cho một sinh viên nào đó để đến học tại trường và gia nhập đội thể thao của trường để đi thi đấu các giải đấu sinh viên và cả cấp cao hơn.

Anh Ngô Ngọc Phương

Như vậy, khi nhận được học bổng thể thao thì bạn sinh viên vẫn vào trường để học tập như bình thường? Bạn sinh viên đó còn có những khó khăn khác ngoài học tập?

- Đúng vậy. Chẳng hạn như bạn Ngọc Hiển đã xin học bổng của trường Bloomsburg (bang Pennsylvania) và được chấp nhận vào theo học ngành môi trường của trường. Như vậy bạn ấy sẽ vừa theo học, vừa phải luyện tập và thi đấu trong đội bơi của trường để giữ thành tích và từ đó, giữ được suất học bổng đó. Tính cạnh tranh là rất cao - vì ngay trong thư trả lời của Hội đồng nhà trường đã viết rất rõ: "Chúng tôi đánh giá rất cao nỗ lực chăm chỉ học tập và rèn luyện của bạn, do đó chúng tôi rất hân hạnh được cấp cho bạn mức học bổng cho 4 năm học, nhưng nó cũng có thể chỉ là một năm học thôi" - điều đó có nghĩa là sau ngay năm học đầu tiên, nếu kết quả học tập và cả thể thao không tốt, bạn sinh viên có thể mất học bổng cho các năm tiếp theo.

Tóm lại, bạn ấy sẽ được huấn luyện 6 ngày một tuần để nâng cao kỹ năng thể thao của mình. Nhưng công việc chính vẫn là tham gia các lớp học đại học trong lĩnh vực học tập mà bạn ấy đã chọn.

Học bổng thể thao ở Hoa Kỳ xin có khó không?

- Rất khó và cũng không hẳn là khó. Nói là khó, nhất là với điều kiện của phụ huynh và học sinh Việt Nam thì khả năng tiếp cận thông tin là vấn đề lớn nhất. Lý do gần như không có chút thông tin nào nên các phụ huynh không hình dung được, không định hướng được cho con mình là phải làm những gì để đạt được điều đó.

Như Ngọc Hiển, thành tích thể thao chỉ ở mức các giải đấu học sinh. Thậm chí, lần duy nhất được chọn đi thi đấu giải học sinh toàn quốc nhờ hai HCV nội dung bơi tự do Giải học sinh thành phố Hà Nội thì bị bùng dịch Covid nên giải toàn quốc bị hủy. Điều này nhắc chúng ta cần nhìn lại cách tiếp cận của Hoa Kỳ: Bơi là môn thể thao không chuyên nghiệp, và ngay cả ở cấp độ Olympic cũng là các vận động viên nghiệp dư- rất nhiều người là sinh viên và làm các nghề nghiệp khác.

Do vậy, họ không quá quan tâm đến việc một học sinh gửi hồ sơ xin học bổng hiện ở nước nhà đang thi đấu ở cấp độ nào. Vì thế, nói việc xin học bổng thể thao là khó thì rất khó, nhưng khi đã biết cách thì cũng không quá khó.

Anh có thể nói cụ thể hơn được ở vấn đề này được không?

- Nói không quá khó là vì một năm, các trường đại học và cao đẳng của Hoa Kỳ có thể cấp lên hàng nghìn suất học bổng thể thao chỉ riêng cho môn bơi ở các mức khác nhau và các cấp độ khác nhau. "Mức" ở đây là số tiền được cấp cho suất học bổng, phụ thuộc rất nhiều yếu tố nhưng chủ yếu là do trường đó có nhiều kinh phí hay không. Còn "cấp độ" thường căn cứ vào tầm cỡ của đội thể thao của trường đang thi đấu cho giải nào. Khi tôi bắt đầu tìm hiểu câu chuyện này, thấy trên mạng người ta liệt kê 3 nhóm trường cấp học bổng cho các tay bơi: Nhóm 3 là các trường mà đội bơi thi đấu cấp Tiểu bang, nhóm 2 cấp Liên bang và nhóm 1 là cấp chơi các giải quốc tế, Olympic. Ngọc Hiển xin học bổng của một trường nhóm 3- phù hợp với năng lực của bạn ấy, suất học bổng do vậy cũng khiêm tốn về số tiền được cấp.

Kết quả học tập của Ngọc Hiển hết sức bình thường như nhiều bạn khác, chỉ đơn giản là 12 năm đạt học sinh giỏi. May mắn, năm lớp 12, Ngọc Hiển được 8.0 IELTS. Ngoài ra, Ngọc Hiển có một blog viết bằng tiếng Anh với những trải nghiệm du lịch hoặc kể về những hoạt động xã hội: Sinh hoạt hướng đạo sinh, các lớp bơi dạy miễn phí cho các em nhỏ hoặc kể về những công việc hàng ngày bạn ấy vẫn làm ở nhà… 

Ngoài ra, bức thư tự viết để xin học bổng cũng đóng vai trò quan trọng, cùng với bức thư giới thiệu của huấn luyện viên bơi của bạn ấy - một thầy người Nhật Bản đang hướng dẫn một câu lạc bộ ở Hà Nội.

Anh cho biết, để xin được học bổng thể thao, quá trình đó kéo dài bao nhiêu lâu và cụ thể sẽ cần làm những gì?

Khi tôi tìm hiểu vấn đề này, Ngọc Hiển mới chỉ học lớp 5 và khi đó, tôi cần được tham vấn chuyên nghiệp. Đầu tiên, tôi tìm một chuyên gia nghiên cứu về khoa học thể thao người nước ngoài để hỏi ý kiến, ông này cho một số thông tin yêu cầu, từ đó tôi nhờ chuyên gia đo các chỉ số đó trên cơ thể của con. Các chỉ số sau khi được chuyển cho chuyên gia đó và ông ấy trả lời là "bạn này có thể có tiềm năng phát triển" thì mới dám đặt ước muốn cho con xin học bổng thể thao. Tuy vậy, nếu câu trả lời là "không nên!" thì gia đình vẫn cho con luyện tập, khi đó là vì sức khỏe chứ không phải vì mục tiêu nào khác.

Để bắt đầu đăng ký, bạn sẽ cần phải tập hợp các đoạn video quay cảnh bạn đang bơi, bao gồm tất cả các thời điểm diễn ra sự kiện tốt nhất của cá nhân bạn và bảng điểm trung học của bạn. Tìm hiểu kỹ hơn, tôi càng thấy mình được khích lệ vì mọi thứ nó cách quá xa với những tư duy thông thường của người Việt Nam vẫn đang có. Chẳng hạn, nếu chúng ta quay phim đều đều những đoạn "vận động viên cấp gia đình" luyện tập và thi đấu, sau đó đưa dần lên mạng (Youtube chẳng hạn, một công cụ rất tốt), với một quá trình lâu dài thì Hội đông chấm học bổng chắc chắn sẽ đánh giá cao quá trình lâu dài và kiên trì đó. Bên cạnh đó, bạn cũng cần tham gia các giải đấu để mang về thành tích cho mình.

- Xin cảm ơn anh!