'Bóc mẽ' yến giả, kém chất lượng bằng mắt thường

Yến nhà - yến biển

Yến sào chia thành nhiều loại như bạch yến, hoàng yến và huyết yến (có màu hồng hoặc đỏ như máu). Huyết yến là loại giàu dinh dưỡng và quý nhất. Để tăng lợi nhuận trong kinh doanh, một số cửa hàng không ngần ngại trộn lẫn yến thật (khoảng 40%) với những phụ gia như rau câu, bún tàu, mủ trôm, lòng trắng trứng gà, thêm chất tanh của cá và hải sản. Có nơi còn thêm nước đường để ăn gian cân nặng, hoặc dùng yến sào chất lượng kém có nhiều tạp chất, đã bị biến màu đem đi tẩy trắng rồi bán với giá cao như yến sào loại tốt.

Trên thị trường cũng tràn lan các loại yến sào Thái Lan, Malaysia với chất dinh dưỡng kém hơn nhiều so với yến sào Việt Nam, có giá chỉ khoảng 2 triệu/100gr. Anh Minh Đăng, chủ một cơ sở nuôi và chế biến tại Q.9 cho biết :"Một số cửa hàng lấy yến sào nhập giả danh là hàng Việt để nâng giá bán. Nếu yến sào được bán với giá 2 – 2,5 triệu/100gr thì chắc chắn đó là yến kém chất lượng đã bị pha trộn".

Huyết yến là loại tổ yến thượng hạng có giá cao nhất, từ 20 triệu trở lên cho 100gr

Khi chọn mua yến, nhiều khách hàng phân vân không biết nên chọn yến nuôi trong nhà hay yến sống ngoài thiên nhiên. Yến biển thô đến đã tinh chế sẽ có giá từ 4 – 4,5 tiệu đồng/100gr như  bạch yến có giá từ 9 – 15 triệu đồng, huyết yến sẽ từ 20 triệu dồng trở lên. Yến nhà rẻ hơn, trung bình từ 3,5 triệu/100gr, với bạch yến là 5,5 triệu. Theo kinh nghiệm của một số khách hàng và chủ nuôi yến lâu năm, mặc dù chất lượng sản phẩm của yến sống ngoài thiên nhiên có nhiều chất dinh dưỡng nhưng sản phẩm từ yến nuôi ăn dai và ngon hơn. Trước đây, yến sào đã qua tinh chế là lựa chọn hàng đầu của đông đảo khách hàng, song do gần đây tràn ngập sản phẩm kém chất lượng nên sản phẩm yến thô lại được ưa chuộng hơn.

Cách phân biệt

Yến tốt có thể để 3-4 năm, nếu mới chỉ một thời gian ngắn mà đã bị mốc là loại kém chất lượng. Riêng yến huyết sẽ có màu tự nhiên đỏ tươi, sợi gồ ghề chứ không phẳng lì, ngửi sẽ thấy mùi tanh tanh tự nhiên. Các loại yến huyết kém chất lượng thì ngược lại có màu đỏ thâm đen, tai yến phẳng. Yến sào chất lượng tốt nếu chỉ qua chưng cất thông thường hoặc nấu chín trong nước sôi vẫn giữ nguyên màu sắc, không thể tan thành nước mà còn nở ra hơn gấp đôi và mềm sợi hơn.

Có rất nhiều thông tin về cách phân biệt yến sào thật giả bằng dung dịch iốt hay ngâm nước, nhưng các cửa hàng bán yến thường không chịu cho khách hàng thử hình thức này. Theo cô Vân (Bình Trưng Đông, Q.2) có kinh nghiệm lâu năm trong nghề nuôi yến thì: "Cách duy nhất để nhận định một phần nào chất lượng của yến là nhìn, ngửi. Tổ yến tốt phảng phất mùi tanh nước biển, tổ chưa qua sơ chế vẫn còn vài đốm hơi sậm màu ở chân tổ do dính đá, nước biển và lông chim. Ngược lại, toàn thân tổ yến giả không có mùi hoặc nồng nặc mùi tanh như cá, mực, có khi mang mùi giống như nước hồ bơi khi bị “sạc” thuốc tẩy trắng".

Cô Vân cho biết thêm:"Tổ yến sào thô thật trông như xơ mướp, vành tổ mỏng nhưng chân tổ lại dày để có thể bám chặt vào vách đá. Kích thước mỗi tổ yến có chiều dài từ 8 - 10cm, ngang 5 - 6cm và cao từ 4 - 5cm với trọng lượng khoảng 10g. Tổ yến sào thật trong mờ và ánh sáng xuyên qua được trong khi tổ yến sào giả có dạng đục và ánh sáng bị phản chiếu".

Khi mua yến, nếu tinh ý nhìn và ngửi có thể phần nào biệt được yến thật, giả nhưng cách hiệu quả nhất vẫn là ngâm và chưng cất. Để chắc ăn khi mua yến nên tìm đến những địa chỉ uy tín, có thương hiệu trên thị trường, có thể mua hàng của một vài đơn vị để so sánh và thẩm định chất lượng.