Cá piranha có thực sự nguy hiểm như những lời đồn?

Vào một ngày tháng 2 của 47 năm trước, một chiếc cần cẩu lớn đã đổ ập xuống một chiếc phà ở Manaus, thủ phủ của Amazonas, Brazil, khiến một chiếc xe buýt chìm xuống nước. Khi các nhân viên tìm kiếm và cứu hộ đến để giải cứu, họ phát hiện ra một cảnh tượng kinh hoàng: 38 hành khách trên xe đã bị một loài động vật nào đó cắn, tất cả họ lúc đó chỉ còn là những bộ xương.

Chính quyền địa phương khi đó đã ngay lập tức thành lập một nhóm điều tra để phân tích nguyên nhân của vụ tai nạn và thảm kịch này. Theo manh mối và lời kể của những người sống sót, mặt đất trơn trượt do mưa lớn vào ngày xảy ra tai nạn, nhiều người đã bị rơi xuống nước và cố gắng bơi vào bờ.

Tuy nhiên, trong quá trình bơi, phần chân của họ lại bị thương do một số loại thú dữ cắn, nhiều người đã cố gắng chịu đau để bơi vào bờ thoát nạn. Còn những hành khách khác lại không kịp nhảy ra ngoài và bị chết đuối trong xe buýt.

Các nhà sinh vật học đã đưa ra câu trả lời cuối cùng: dưới sông, loài vật có thể cắn người và khiến cho những nạn nhân chỉ còn lại là bộ xương chỉ có thể là loài cá hổ - cá piranha.

Có hơn 30 loại cá piranha sinh sống ở lưu vực sông Amazon. Hầu hết cá piranha là đều được coi là "ác quỷ" dưới nước khát máu. Tuy chỉ có chiều dài khoảng 20cm nhưng chúng có bộ răng nanh sắc nhọn như răng cưa, lực cắn mạnh và đặc tính sống theo bầy đàn. Chính những điều này đã khiến chúng trở thành một trong những kẻ săn mồi hàng đầu ở lưu vực sông Amazon.

Cá piranha có thể dễ dàng cắn thủng hộp nhôm 5 lớp và có thể để lại dấu răng trên xương bò siêu cứng, nơi nào có đàn cá piranha là nơi đó có bầu không khí đáng sợ.

Ở vùng lân cận lưu vực sông Amazon, có rất nhiều loài động vật hung dữ khiến nhiều người cảm thấy lo sợ như: lươn điện, cá sấu, rái cá khổng lồ, trăn anacondas, cá piranha... và cá piranha là loài khiến cho nhiều người cảm thấy sợ hãi nhất. 

Hàm dưới của cá piranha với những chiếc răng sắc nhọn như dao nhô ra phía trước, ăn khớp với hàm trên tạo thành hình máy chém, khi cắn, hàm răng này có thể nhanh chóng cắt đứt tất cả cơ bắp của con mồi.

Một số loài cá piranha có 2 hàng răng song song ở hàm trên và chỉ có sáu chiếc răng lớn nhô ra bên ngoài nhưng có 7 chiếc răng nanh ẩn bên trong.

Giống như hầu hết các loài cá, cá piranha không nhai, và có thể cắn đứt một miếng thịt vuông ba centimet trong 1 lần cắn. Với khả năng nuốt nhanh của mình, cá piranha có thể dễ dàng ăn thịt con mồi lớn hơn chúng hàng chục hoặc hàng trăm lần. Chỉ mất khoảng hơn 10 phút, một đàn có hổ có thể biến con mồi của mình trở thành một bộ xương trắng.

Cá piranha có lưng dày, nhìn từ một bên đầu trông giống như một ngọn núi dựng đứng với lớp vảy siêu cứng. Lớp vảy sừng cứng này có thể đóng vai trò bảo vệ rất tốt khỏi ma sát và tác động bên ngoài, đồng thời lớp vảy này cũng có khả năng tái tạo mạnh mẽ.

Hai bên thân cá piranha có các đường bên, đây là cấu trúc quan trọng để chúng cảm nhận được áp suất nước và tần số rung động, một đầu của đường bên là lỗ mở bên ngoài của dây dẫn hệ thần kinh trong cơ thể cá, đầu kia là các tế bào cảm giác nhạy cảm, vì vậy đây cũng là một trong những vũ khí săn mồi quan trọng nhất của cá piranha.

Cá piranha rất nhạy cảm với máu, mùi tanh và mùi ôi thiu, bởi vì phía trên miệng cá có lỗ mũi cấu tạo từ mô màng nhầy. Vì vậy, khi có máu hoặc xác thối trong nước, cá piranha sẽ luôn là loài đầu tiên chú ý.

Trong thời kỳ sinh sản, màu sắc cơ thể của cá piranha sẽ thay đổi. Một số loài cá piranha ban đầu có màu đỏ sẽ tự biến cơ thể thành màu sắc giống như cầu vồng trong thời kỳ sinh sản. 

Cá piranha cái sẽ đẩy cây thủy sinh sang một bên để làm sạch bùn, sau đó đẻ khoảng 500 quả trứng cá vào đó, cá đực sẽ bơi lên phía trên của quả trứng cá để thụ tinh, trứng được thụ tinh có thể nở trong vòng hai ngày. Và vài ngày sau, những con cá con đã có có thể ăn, kích thước của cá piranha con chỉ khoảng 1cm và lúc này chúng sẽ ăn côn trùng, động vật có vỏ, cá nhỏ và tôm.

Một số loài cá piranha tỏ ra rất tinh ranh và tỏ ra không quan tâm đến con mồi, khi con mồi lơi lỏng cảnh giác, chúng sẽ nhanh chóng tấn công. Đôi khi cá piranha cũng sử dụng thực vật thủy sinh để ẩn mình và tấn công con mồi.

Tuy nhiên có một thực tế là hầu hết các loài cá piranha sẽ không khát máu như truyền thuyết nói, thậm chí có một số loài cá piranha chỉ ăn chay, chúng hứng thú hơn với những quả dại chín mọng nổi trên mặt nước. Hàm răng sắc nhọn còn có thể nghiền nát các loại hạt quả, đồng thời cá piranha cũng là loài ăn xác thối, có vai trò rất lớn trong việc dọn dẹp xác của các loại động vật dưới sông.

Ngày nay, nhiều người vẫn nuôi cá piranha như một loài cá cảnh, nhưng vì lý do an toàn, việc nuôi cá piranha trong bể cá vẫn được coi là vô cùng nguy hiểm, không nên thử và cá piranha là loài ngoại lai, dễ gây sát thương cho con người và gây hại với các hệ sinh thái bản địa.

Cá piranha mặc dù có cái tên kinh khủng nhưng chúng cũng có mặt tích cực, chúng có thể giúp dọn xác động vật chết trên sông và làm sạch nước, một số cá piranha chỉ ăn trái cây, có thể mang hạt đến khu vực khác, bén rễ và nảy mầm, và thúc đẩy đa dạng loài.

Ngoài ra, thịt của cá piranha cũng ăn rất ngon, ngon hơn hầu hết các loại cá, do đó người dân địa phương thích bắt chúng về để làm bữa tối, thổ dân còn dùng răng cá piranha để làm cung tên, dao, thậm chí là dụng cụ cắt tóc.