Trở lại câu chuyện về một thảm họa hầm mỏ diễn ra ở Monongah, tây Virginia (Mỹ) vào tháng 12/1907. Đây là tai nạn khai thác mỏ tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ. Vụ tai nạn đã khiến 362 người đàn ông thiệt mạng, nạn nhân hầu hết là người Ý di cư, trong đó có 250 người đã làm cha.
Cô Grace Golden Clayton, một người con mất cha trong tai nạn này, đã tổ chức một buổi lễ tưởng nhớ đến những người cha xấu số tại nhà thờ địa phương tây Virginia. Cô Clayton đã chọn ngày chủ nhật gần nhất với ngày sinh nhật người bố để tổ chức lễ. Đó là ngày 5/7/1908. Tuy nhiên, cô Clayton khá kín tiếng và ngày lễ cũng không được tổ chức lại vào những năm sau.
Hai năm sau, vào năm 1910, cũng là hai năm sau Ngày của Mẹ đầu tiên được tổ chức tại West Virginia, Mỹ, khi ngồi trong băng ghế nhà thờ tại Spokane, Washington dự lễ Mother’s Day, cô Sonora Smart Dodd nghe nhắc đến công ơn của người mẹ, chợt nhớ đến người cha thân yêu của mình. Sorona mồ côi mẹ nên ký ức của người cha trong lòng Sorona thật khó phai.
 |
| Ngày của Cha ra đời bắt nguồn từ câu chuyện cảm động có thật về người con dành tình cảm kính trọng cho cha mình. |
Cha cô là ông William Jackson Smart, từng là cựu chiến binh trong cuộc nội chiến nước Mỹ. Vợ ông chẳng may qua đời khi sinh người con út. Kể từ đó, trong cảnh gà trống nuôi con, ông kiên trì làm lụng vất vả trong một trang trại nhỏ thuộc miền Đông của tiểu bang Washington để nuôi 6 đứa con gồm 5 trai, 1 gái đến lúc trưởng thành.
Nhớ đến tình yêu thương vô bờ và sự hy sinh của cha giành cho gia đình, Sorona Smart Dodd chợt liên tưởng đến bao nhiêu người cha khác khắp nơi đã hy sinh cuộc đời cho con cái. Cô quyết định kêu gọi thành lập một ngày để tưởng nhớ công ơn người cha.
Đề nghị tổ chức ngày Father’s Day của Sonora Smart Dodd được hưởng ứng nhanh chóng. Những người ủng hộ mạnh mẽ nhất ý kiến này là các mục sư trong Mục sư Đoàn và Hiệp hội thanh niên Thiên chúa giáo (YMCA) tại Spokane.
Với sự giúp đỡ của 2 tổ chức này, Ngày của Cha lần đầu tiên đã được tổ chức vào năm 1910. Ban đầu, Sonora Smart Dodd đề nghị tổ chức Ngày của Cha vào ngày 5/6 năm đó để kỷ niệm sinh nhật cha bà – ông William Jackson Smart. Tuy nhiên, do thời gian chuẩn bị quá ngắn nên mục sư quản nhiệm tại Hội Thánh của bà Sonora Smart Dodd đề nghị dời thêm 2 tuần nữa, bởi các mục sư cần thời gian để chuẩn bị bài giảng cho một ngày lễ mới mẻ như vậy, đồng thời cần đảm bảo đủ thời giờ thông báo cho các Hội Thánh khác cùng tổ chức. Vì vậy, Ngày của Cha đầu tiên được tổ chức vào ngày 19/6/1910.
Trong thời gian ấy, dư âm việc vận động thành lập Ngày của Mẹ (1908) của bà Anna Jarvis vẫn còn nóng hổi. Thêm vào đó là ảnh hưởng từ buổi lễ tưởng niệm mà bà Grace Golden Clayton tổ chức vào ngày 5/7/1908 để tưởng nhớ những người cha đã qua đời trong tai nạn hầm mỏ than vài tháng trước đó. Vì vậy, báo chí toàn quốc khi nghe tin các hội thánh tại thành phố Spokane dự định tổ chức buổi lễ Ngày của cha đã đem tin tức được lan truyền khắp nơi. Thật không ngờ, khắp Hoa Kỳ từ Đông sang Tây, từ Bắc xuống Nam, dân chúng đồng lòng hưởng ứng.
Một trong những người mạnh mẽ ủng hộ ý kiến của bà Sonora Smart Dodd về việc quốc gia nên dành một ngày để tưởng nhớ công ơn người cha là chính trị gia William Jenning Bryan. Ông cũng là người đã ủng hộ việc thành lập ngày Ngày của Mẹ. William Jenning Bryan đã viết thư cho bà Sonora Smart Dodd nói rằng: “Tình cha con thật sâu đậm, nồng nàn không nên để lãng quên.”
 |
| Ngày của Cha đầu tiên được tổ chức vào ngày 19/6/1910 ở nước Mỹ. |
Kể từ đó, Ngày của Cha được vận động để trở thành quốc lễ của Mỹ. Tuy vậy, việc này lại gặp nhiều khó khăn và nhiêu khê hơn so với việc thành lập Ngày của mẹ. Lý do thật đơn giản: Tất cả thành viên tại Lưỡng viện Quốc hội Hoa Kỳ khi ấy đều là nam giới; do đó, các đại biểu nghĩ rằng thông qua một đạo luật để tri ân phái nam thì hóa ra tự mình tâng bốc mình. Vì thế, dẫu cho Mother’s Day được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua và Tổng thống Woodrow Wilson ký duyệt vào năm 1914, nhưng lúc này, dự luật về ngày Father’s Day không được thông qua. Có lẽ Quốc hội Hoa Kỳ dè dặt khi nhớ lại câu chỉ trích của đại biểu Simon Legree khi tranh luận về ngày Mother’s Day: “Không chừng rồi đây sẽ có ngày Father’s Day, Mother-in-Law’s Day hoặc Uncle’s Day nữa.” Dù Quốc Hội không thông qua, khắp nơi tại Hoa Kỳ, người dân vẫn tưởng niệm ngày Father’s Day.
Năm 1916, Tổng thống Woodrow Wilson chính thức tham dự Father’s Day. Năm 1924, Tổng thống Calvin Coolidge gợi ý rằng nếu ngành lập pháp Hoa Kỳ muốn dành một ngày để tri ân người cha, Tổng thống sẽ thông qua. Tổng Thống Calvin Coolidge đã viết thư cho Thống đốc các tiểu bang như sau: “Việc tưởng niệm rộng rãi ngày lễ này trong những năm qua đã chứng minh cho tình cảm mật thiết giữa cha và con. Ý nghĩa ngày lễ thật tốt đẹp vì nó cũng là dịp nhắc nhở người cha bổn phận của mình đối với con cái.” Dẫu đã có những gợi ý tích cực từ phía hành pháp, giới lập pháp Hoa Kỳ vẫn phớt lờ đề nghị trên.
Trong suốt nửa thế kỷ tiếp theo, nhiều người đã ráng hết sức để vận động cho Father’s Day trở thành quốc lễ. Một trong những người có nỗ lực đáng kể là nữ Thượng nghị sĩ Margaret Chase Smith. Năm 1957, bà đã viết cho những đồng viện của mình rằng: “Hoặc là chúng ta tri ân cả hai bậc sinh thành: cha và mẹ, hoặc chúng ta chấm dứt đãi ngộ có một bên. Chỉ tri ân một trong hai bậc sinh thành của chúng ta và bỏ quên người kia là một điều sỉ nhục không tưởng tượng nổi”. Mặc dù đã có phụ nữ can thiệp và bằng những lời mạnh mẽ như vậy nhưng Quốc hội Hoa Kỳ vẫn không lay chuyển.
 |
| Trải qua một quá trình đấu tranh lâu dài, năm 1972, Ngày của Cha mới được công nhận là quốc lễ của nước Mỹ. Ngày này được xác định là ngày chủ nhật thứ 3 của tháng 6 hàng năm. |
Năm 1966, dự luật về Father’s Day một lần nữa được đề nghị. Mãi 6 năm sau, Quốc hội Hoa Kỳ mới chịu thông qua. Năm 1972, Tổng thống Richard Nixon đã ký duyệt đạo luật công bố Ngày của cha - Father’s Day trở thành quốc lễ của nước này và được tưởng niệm vào chủ nhật thứ ba của tháng 6 mỗi năm.
Năm nay, Ngày của Cha rơi vào ngày chủ nhật 18/6/2017.