pnvnonline@phunuvietnam.vn
Cảm giác nóng rát và chảy nước ở một bên mắt do đâu?
Nhiều bệnh về mắt có xu hướng ảnh hưởng đến cả 2 mắt cùng một lúc, nhưng một số bệnh chỉ gây chảy nước mắt hoặc đỏ ở 1 mắt tại một thời điểm. Dưới đây là 15 nguyên nhân gây nóng rát mắt và chảy nước mắt một bên.
1. Vật lạ rơi vào mắt
Khi mắt bạn bị một vật thể lạ như cát, bụi bay vào mắt, bạn có thể gặp các triệu chứng như ngứa, khó chịu, nóng rát như có cái gì đó cào ở mắt, đỏ, đau và chớp mắt liên tục.
Nếu có dị vật nhỏ trong mắt, bạn có thể rửa mắt bằng dung dịch muối hoặc nước mắt nhân tạo. Bạn nên giữ bình tĩnh, hạn chế chuyển động mắt ở mức tối thiểu và đảm bảo rửa tay trước khi chạm vào mắt. Đừng gây áp lực lên mắt nếu có vật gì đó mắc kẹt trong đó, tránh dụi mạnh vì khiến mắt càng dễ tổn thương hơn.
Nếu các vật lạ là kim loại, gỗ hoặc thủy tinh, bạn nên đến bệnh viện ngay để được bác sĩ sơ cứu và xử lý kịp thời.
Để phòng ngừa vật lạ rơi vào mắt, bạn nên đeo kính mắt khi làm việc với các vật liệu có khả năng xâm nhập vào mắt bạn, chẳng hạn như gỗ, kim loại, thủy tinh hoặc hóa chất.
2. Bỏng mắt do hóa chất
Chấn thương mắt do tiếp xúc với hóa chất là một nguyên nhân khác có thể gây nóng rát và chảy nước mắt ở một mắt. Những loại chấn thương mắt này có thể xảy ra tại nơi làm việc, đặc biệt là trong các ngành sử dụng hóa chất hoặc tại nhà do tiếp xúc với các sản phẩm gia dụng thông thường.
Nếu mắt bạn đã tiếp xúc với hóa chất, điều đầu tiên bạn nên làm là rửa mắt thật sạch với dung dịch muối hoặc nước lạnh và nước ấm dưới vòi sen (lưu ý là nước đã được lọc sạch từ máy).
Nếu các chất hóa học là chất độc hại nguy hiểm, bạn nên đến bệnh viện ngay sau đó để được bác sĩ tư vấn và xử lý (nếu cần).
Một số hóa chất phổ biến có thể gây các vấn đề cho mắt mà bạn nên lưu ý
- Kiềm: Các hóa chất có hàm lượng kiềm cao có thể xâm nhập vào bề mặt của mắt và gây tổn thương cho các bộ phận bên trong và bên ngoài của mắt. Hóa chất này có thể được tìm thấy trong các sản phẩm tẩy rửa gia dụng dùng cho nhà vệ sinh, cống thoát nước bị tắc và lò nướng.
- Axit: Không nguy hiểm bằng kiềm nhưng hóa chất này vẫn có thể gây tổn thương mắt. Những hóa chất này có thể được tìm thấy trong các sản phẩm gia dụng như nước tẩy sơn móng tay và pin ô tô.
- Chất kích thích: Loại hóa chất này có độ pH trung tính và có xu hướng gây kích ứng mắt hơn là làm hỏng mắt. Ví dụ như bình xịt hơi cay và chất tẩy rửa gia dụng có độ pH trung tính.
3. Đeo kính áp tròng
Đeo kính áp tròng trong thời gian dài, đặc biệt đeo cả khi đi ngủ có thể gây đỏ và kích ứng mắt với cảm giác ngứa, nóng hoặc chảy nước mắt. Kính áp tròng đôi khi còn có thể gây rách mắt của bạn. Nguy hiểm hơn, nếu lạm dụng việc đeo kính áp tròng còn có thể gây nhiễm trùng mắt.
Nếu kính áp tròng gây kích ứng và đỏ ở một mắt, bạn hãy cẩn thận tháo kính áp tròng ra. Rửa mắt bằng nước muối hoặc nước mắt nhân tạo. Đừng đeo kính áp tròng mới vào mắt bạn ngay lập tức. Hãy cho mắt bạn nghỉ ngơi khỏi tròng kính bằng cách đeo kính.
Để tránh kích ứng mắt do kính áp tròng, bạn chỉ nên đeo kính khi cần thiết, tháo kính khi đi ngủ, sau đó vệ sinh mắt và áp tròng sạch sẽ.
4. Kích ứng clo
Mắt đỏ hoặc khó chịu là tình trạng phổ biến khi bạn bơi ở hồ bơi có chứa clo. Các chất ô nhiễm, như nước tiểu và mồ hôi, có thể kết hợp với clo để tạo ra chloramines, gây khó chịu cho mắt.
Nếu bạn nhận thấy mắt bị đỏ hoặc rát sau khi tiếp xúc với clo, hãy rửa mắt bằng nước sạch, mát. Dùng nước muối sinh lý hoặc nước mắt nhân tạo để rửa sạch clo ra khỏi mắt. Thông thường các triệu chứng mẩn đỏ sẽ biến mất trong vòng 30 phút sau khi bơi.
Ngoài ra, có một lưu ý, để tránh nhiễm trùng mắt nghiêm trọng, bạn không nên đeo kính áp tròng khi bơi và đeo kính bảo hộ để bảo vệ mắt.
5. Khô mắt
Hội chứng khô mắt là tình trạng mắt bạn không sản xuất đủ nước mắt để giữ cho chúng được bôi trơn hoàn toàn suốt cả ngày. Triệu chứng khô mắt chỉ có thể xảy ra ở một mắt.
Các triệu chứng khô mắt bao gồm đỏ, đau, mờ mắt, cảm giác như có sạn hoặc cát dính vào mắt bạn, đôi khi có thể nóng rát mắt khi bạn dụi quá nhiều.
Khô mắt có thể được cải thiện nhanh chóng bằng cách nhỏ nước mắt nhân tạo, giữ không khí có độ ẩm phù hợp, tránh gió và hạn chế thời gian nhìn máy tính hoặc điện thoại. Nếu cần thiết sử dụng máy tính bạn nên rời mắt khỏi màn hình sau mỗi 20 phút. Và nhắc nhở bản thân chớp mắt thường xuyên để bôi trơn mắt.
6. Mộng thịt và mộng mỡ mắt
Mộng thịt là một khối u hình tam giác, thịt, nhô lên bắt đầu ở góc mắt của bạn. Tiếp xúc lâu dài với tia UV là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.
Mộng thịt có thể không gây ra triệu chứng, nhưng đôi khi, nó có thể gây kích ứng mắt, đỏ và nếu nó phát triển quá nhiều, nó có thể ảnh hưởng đến thị lực của bạn.
Mộng mỡ mắt tương tự như mộng thịt, là một nguyên nhân tiềm ẩn khác có thể gây nóng rát và chảy nước ở một mắt. Những khối u lành tính này phát triển trên kết mạc, lớp mô mỏng bao phủ phần trắng của mắt bạn.
Mộng thịt có thể không cần điều trị nếu không gây ra triệu chứng. Nếu màng mộng gây kích ứng mắt, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ tra mắt không kê đơn (OTC) hoặc một liệu trình ngắn nhỏ thuốc steroid vào mắt để điều trị các triệu chứng nghiêm trọng.
Mộng mỡ mắt cũng không cần điều trị nếu các triệu chứng không gây khó chịu cho mắt. Nếu tình trạng này gây khó chịu, bác sĩ chăm sóc mắt của bạn có thể:
- Khuyến khích dùng thuốc mỡ tra mắt không kê đơn hoặc thuốc nhỏ mắt theo toa có tác dụng bôi trơn (làm ướt) hoặc nước mắt nhân tạo.
- Kê đơn thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc mỡ tra mắt có chứa steroid trong thời gian ngắn để giảm đỏ và sưng mắt.
Để phòng tránh hai tình trạng này, mọi người nên tránh để mắt tiếp xúc với tia UV và điều trị khô mắt bằng thuốc nhỏ mắt.
7. Viêm bờ mi
Viêm bờ mi là tình trạng viêm mí mắt, xảy ra khi tuyến dầu trên mí mắt bị tắc. Viêm bờ mi cũng có thể do sự phát triển quá mức của vi khuẩn hoặc ve (demodex) trên mí mắt.
Các triệu chứng của viêm bờ mi bao gồm đau, cảm giác nóng rát mắt. Viêm bờ mi cũng có thể bị nhiễm trùng, dẫn đến các triệu chứng khác, chẳng hạn như dịch tiết màu và lẹo mắt.
Các cách điều trị viêm bờ mi bao gồm:
- Sử dụng một miếng gạc sạch, ấm để giảm viêm và làm thông tắc nghẽn tuyến dầu. Rửa mí mắt bằng sản phẩm dành cho tình trạng viêm bờ mi.
- Sử dụng thuốc steroid hoặc thuốc mỡ để ngăn ngừa nhiễm trùng. Tuy nhiên, đây là thuốc kê đơn nên cần chỉ định từ bác sĩ.
- Ngoài ra còn có các quy trình điều trị viêm bờ mi tại phòng khám, chẳng hạn như tẩy da chết vi mô và rung nhiệt.
8. Viêm kết mạc
Các triệu chứng viêm kết mạc (đau mắt đỏ) thường bắt đầu ở một mắt, nhưng tình trạng này có thể lan rộng và ảnh hưởng đến cả hai mắt cùng một lúc.
Các triệu chứng đau mắt đỏ bao gồm: nóng rát, tổn thương ở mắt, cảm giác khó chịu, chảy nước mắt và ngứa mắt.
Việc điều trị viêm kết mạc phụ thuộc vào việc bạn mắc các dạng bệnh do vi khuẩn, virus hay dị ứng. Nếu viêm kết mạc do dị ứng, bạn có thể thuốc nhỏ kháng histamine và chườm mát. Viêm kết mạc do virus bạn có thể chườm mắt, làm sạch mắt. Viêm kết mạc do vi khuẩn thường cần được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt kháng sinh theo toa.
9. Viêm giác mạc do herpes zoster và herpes simplex
Herpes zoster và herpes simplex type 1 là những loại virus có thể gây đau và đỏ chỉ ở một mắt.
Herpes zoster là loại virus gây bệnh thủy đậu hoặc bệnh zona. Khi vi-rút này ảnh hưởng đến mắt, nó được gọi là bệnh mụn rộp mắt.
Herpes simplex 1 thường gây ra vết loét lạnh và mụn nước sốt trên môi và mặt. Khi vi-rút này ảnh hưởng đến mắt, nó được gọi là viêm giác mạc do herpes simplex. Herpes simplex 2 cũng có khả năng gây viêm giác mạc do herpes simplex, mặc dù nó ít phổ biến hơn.
Nhiễm herpes ở mắt được gọi là bệnh Herpetic về mắt.
Để điều trị tình trạng nhiễm trùng mắt do virus herpes, bạn nên đến bệnh viện để được thăm khám và kê đơn. Điều trị mụn rộp ở mắt thường bao gồm thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc kháng vi-rút. Thuốc nhỏ corticosteroid có thể được khuyên dùng trong một số trường hợp nhất định nếu nhiễm trùng ảnh hưởng đến giác mạc.
10. Mắt bị cháy nắng
Cũng giống như làn da, đôi mắt của bạn có thể bị tổn thương bởi tia UV của mặt trời. Tia UV của mặt trời có thể ảnh hưởng đến cả hai mắt của bạn hoặc chỉ ảnh hưởng đến một mắt.
Bạn có thể nhận thấy các triệu chứng như: đỏ, nóng rát và tổn thương ở mắt.
Bạn có thể nghỉ ngơi và chườm mát để giúp làm dịu mắt. Nếu cách đó không hiệu quả, hãy thử dùng thuốc giảm đau không kê đơn.
11. Bệnh rosacea mắt
Rosacea có thể ảnh hưởng đến mắt cũng như làn da. Bệnh hồng ban mắt là một tình trạng viêm mắt có thể ảnh hưởng đến cả hai mắt cùng một lúc hoặc chỉ một mắt. Các triệu chứng bao gồm: đỏ, ngứa, tổn thương, kích thích mắt.
Một số biện pháp tại nhà có thể giúp giảm triệu chứng bệnh hồng ban mắt như rửa mí mắt, nhỏ nước mắt nhân tạo, chườm ấm. Tránh dùng thuốc nhỏ mắt không kê đơn dành để điều trị các triệu chứng mắt đỏ vì chúng sẽ không có tác dụng đối với bệnh trứng cá đỏ ở mắt.
12. Loét giác mạc
Loét giác mạc là vết loét hình thành trên giác mạc, lớp mô trong suốt bao phủ mắt. Nguyên nhân thường là do nhiễm trùng do vết xước nhỏ hoặc vết thương ở mắt. Ngoài ra, những người đeo kính áp tròng có nguy cơ cao nhất mắc loại loét mắt này - đặc biệt nếu họ đeo kính khi ngủ.
Các triệu chứng có thể xảy ra chỉ ở một mắt và có thể tương tự như nhiễm trùng mắt: đỏ, đau, sưng mí mắt, ghèn mắt, nhạy cảm với ánh sáng, mờ mắt.
Loét giác mạc rất nghiêm trọng và cần được điều trị ngay lập tức. Do vậy, nếu nghi ngờ mình bị loét giác mạc bạn nên đến bệnh viện ngay để được điều trị.
13. Viêm màng cứng
Viêm màng cứng là tình trạng viêm màng cứng, là lớp trong suốt phía trên phần lòng trắng của mắt bạn.
Các triệu chứng của tình trạng viêm này bao gồm: đỏ, kích thích, tổn thương, nhạy cảm với ánh sáng, cảm giác khó chịu trong mắt. Viêm màng cứng có thể bị nhầm lẫn với đau mắt đỏ.
Bệnh có thể tự khỏi. Tuy nhiên, nếu mắt bạn rất đau và tầm nhìn bị mờ, bạn nên đến bệnh viện ngay lập tức. Bạn có thể mắc một bệnh về mắt gọi là viêm củng mạc, có thể dẫn đến tổn thương mắt nếu không được điều trị.
14. Viêm màng bồ đào trước
Viêm màng bồ đào trước là tình trạng viêm lớp giữa của mắt. Tình trạng này thường được gọi là "viêm mống mắt" vì nó ảnh hưởng đến mống mắt hoặc phần màu của mắt.
Các triệu chứng bao gồm: đỏ và đau nhức, mờ mắt, nhạy cảm với ánh sáng, đồng tử nhỏ, hình dạng không đều.
Viêm màng bồ đào trước thường được điều trị bằng thuốc nhỏ mắt để giảm đau và thuốc nhỏ steroid để giảm kích ứng và viêm. Nếu được điều trị, viêm màng bồ đào trước thường sẽ khỏi trong vòng vài ngày.
15. Viêm khớp dạng thấp
Viêm khớp dạng thấp (RA) là một tình trạng tự miễn dịch trong đó hệ thống miễn dịch của bạn tấn công các mô khỏe mạnh trong khớp. Tình trạng này cũng có thể gây ra các triệu chứng đỏ và chảy nước mắt ở mắt.
Bản thân RA không phát triển ở mắt hoặc khiến chúng chảy nước. Nhưng bị RA làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt, như viêm màng bồ đào trước hoặc viêm màng cứng. Và những tình trạng này có thể gây nóng rát hoặc chảy nước mắt.
Chườm mát có thể giúp bạn tạm thời giảm đau và đỏ do RA gây ra. Bạn cần nói chuyện với bác sĩ về các triệu chứng RA ảnh hưởng đến một hoặc cả hai mắt của bạn để tránh tổn thương lâu dài cho mắt.