Mới đây, clip một cô giáo hướng dẫn sử dụng bao cao su ở Hải Phòng đã được chia sẻ rộng rãi trên mạng. Chưa kịp vui mừng, tôi đã choáng váng trước một số nhận xét thô tục và ý kiến phản đối của người xem clip, cho rằng việc giáo dục này ‘không phù hợp với văn hóa Việt Nam’.
 |
| Một cô giáo hướng dẫn học sinh cách sử dụng bao cao su ở Hải Phòng gây xôn xao. Ảnh cắt ra từ clip |
Tôi vô cùng kinh ngạc khi được biết cô giáo trong clip đã bị kiểm điểm vì ‘sử dụng dụng cụ trực quan quá sinh động’. Dạy kĩ năng không dùng trực quan sinh động thì dậy làm sao? Trực quan ít sinh động hay nói suông thì tốt hơn ư?
Có lẽ vì còn nhiều nhà giáo dục theo quan điểm này nên một nghiên cứu do Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số thực hiện tại Hà Nội với học sinh phổ thông trung học cho thấy trong khi có đến trên 90% số học sinh được hỏi biết về bao cao su, chỉ có hơn 40% trả lời đúng các câu hỏi về bao cao su. Học sinh đều nhận ra ngay hộp bao cao su khi đưa ra nhưng hầu hết cho biết chưa bao giờ thực sự nhìn thấy hay sờ vào bao cao không có vỏ.
Có học sinh chia sẻ về tiết học dậy sử dụng bao cao su thế này: “Thầy giáo kể về chuyện một người nông dân được hướng dẫn sử dụng bao cao su để tránh thai. Cán bộ y tế đã đeo bao cao su vào ngón tay để minh họa. Người đó về nhà làm theo và kết quả vẫn sinh rất nhiều con. Tiết học đó vui lắm, chúng em cười từ đầu đến cuối. Chúng em biết là không được đeo bao cao su vào ngón tay nhưng thực tế đeo như thế nào thì cũng không rõ”.
 |
| Hãy cùng ‘vẽ’ những ‘con đường’ đúng để ‘hươu’ chạy đúng |
Điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên và các nghiên cứu nhỏ hơn cho thấy chỉ chưa đến 30% số thanh thiếu niên sử dụng bao cao su trong lần quan hệ đầu tiên. Mới đây, báo chí còn đưa tin trường hợp sinh viên ở Hà Nội sử dụng túi nilon để quan hệ tình dục. Việt Nam là một trong những nước có tỉ lệ nạo phá thai cao nhất thế giới trong đó vị thành niên và thanh niên đóng góp một tỉ lệ không nhỏ. Những ai còn ngần ngại, còn muốn giữ ‘văn hóa’ bằng cách giáo dục giới tính suông hãy nhìn vào những con số này.
Không chỉ là sử dụng bao cao su và tình dục an toàn, các trường hợp xâm hại tình dục trẻ em mới đây cho thấy giáo dục giới tính không chỉ là vấn đề cần thiết mà là cấp thiết. Trẻ em không chỉ có nguy cơ trở thành nạn nhân của xâm hại mà còn có thể trở thành người gây hại và phải đối mặt với xử lí của pháp luật.
Thật buồn khi vẫn còn nhiều nhà giáo dục và cha mẹ sẵn sàng trả tiền và dành thời gian để đưa con đi đến rất nhiều lớp học thêm và luyện thi khác nhau nhưng lại phản đối, thậm chí ngăn cấm trẻ tham gia vào các lớp giáo dục giới tính với quan điểm ‘biết là cần, nhưng trẻ em còn phải học nhiều vấn đề cần thiết hơn’.
Có thể trẻ em Việt Nam làm toán rất nhanh, tư duy rất giỏi và tiếp tục đứng ở vị thế cao trong các cuộc tranh tài toán, lí, hóa trên thế giới nhưng ai sẽ trả lời câu hỏi về chất lượng cuộc sống của các em và nhất là khi các em có thể mất tương lai do hậu quả của quan hệ tình dục không an toàn hay của bạo lực và xâm hại tình dục.
Mới đây, giáo dục giới tính đã được đưa vào Luật trẻ em và chỉ số của Chiến lược quốc gia về thanh niên 2017-2021. Tuy nhiên, không ai có thể khẳng định từ luật và chính sách tới thực tế sẽ như thế nào và làm sao có thể chắc chắn những người triển khai luật thực sự coi đây là nội dung ‘phải’ học chứ không phải tiếp tục chỉ là ‘cần’ hay ‘làm được thì tốt’.
Một nhóm vị thành niên và thanh niên mà tôi làm việc cùng đã tâm sự ‘Đừng để chúng con quan hệ tình dục rồi mới nói cho chúng con về tình dục và khoái cảm; đừng để chúng con mang bầu hay nhiễm HIV rồi mới nói cho chúng con về các cách phòng tránh và đừng để chúng con bị xâm hại rồi mới nói cho chúng con cách thức tự bảo vệ mình’.
Nếu nhà trường - nơi con các bạn đang học - chưa thực hiện việc giáo dục giới tính cho các con thì cha mẹ hãy lên tiếng, hãy yêu cầu nhà trường thực hiện quyền này cho con của các bạn. Hãy cùng ‘vẽ’ những ‘con đường’ đúng để ‘hươu’ chạy đúng.