Vĩnh biệt đạo diễn "Thời xa vắng"

Đạo diễn Hồ Quang Minh sinh năm 1949, là người Thụy Sĩ gốc Việt. Từ năm 1981, Hồ Quang Minh trở về Việt Nam và bắt đầu làm phim. Trong sự nghiệp của mình, Hồ Quang Minh đã làm đạo diễn cho nhiều bộ phim như: Phường tôi (Phim tài liệu video - 1982); Con thú tật nguyền (Phim nhựa - 1985), Trang giấy trắng (Phim nhựa - 1991), Bụi hồng (Phim nhựa - 1996)... Nhưng tiêu biểu nhất phải kể đến Thời Xa Vắng. Tác phẩm không chỉ gây tiếng vang trong dư luận khi ra mắt mà còn được giới chuyên môn đánh giá rất cao về tay nghề. 

Thời Xa Vắng lấy bối cảnh nông thôn Việt Nam trong những năm 1960. Với nội dung đầy chân thực về cuộc sống của những người dân trong cuộc sống mới, bộ phim trở thành bức tranh nghệ thuật và là khúc hoài niệm về một thời đã xa vắng dần.

Nhân vật trung tâm của câu chuyện là người nông dân Giang Minh Sài (Ngô Thế Quân): học giỏi, hiền lành và là tự hào của cả gia đình, dòng họ. Tuy nhiên, chính điều đó đã đặt lên vai anh một trách nhiệm, một áp lực vô hình khi luôn phải làm theo khuôn phép và những thứ người khác cho là “tốt nhất”.

12 tuổi, Giang Minh Sài bị bố mẹ gả ép cho cô vợ tên Tuyết, 18 tuổi. Sau này, anh đã quyết tâm ly dị dù họ đã có chung với nhau một cô con gái.

Hồ Quang Minh chọn phần đầu tiểu thuyết cùng tên, kết hợp một phần truyện ngắn Bến sông của nhà văn Lê Lựu để chuyển thể thành kịch bản phim. Vị đạo diễn tài hoa từng kể rằng, khi đọc tiểu thuyết Thời Xa Vắng năm 1988, ông đã liên lạc với nhà văn Lê Lựu, đăng ký chuyển thể thành phim.

Tới năm 1996, Hồ Quang Minh hoàn thành kịch bản. Tuy nhiên, ông vẫn phải chỉnh sửa nhiều lần do không ưng ý và cuối cùng tới năm 2003, ông mới chính thức bắt tay vào thực hiện bộ phim. 

Thời Xa Vắng giành giải Cánh diều bạc 2004 (năm đó không có Cánh diều vàng) của Hội điện ảnh Việt Nam. Sau đó, phim tham dự nhiều Liên hoan phim quốc tế như Thượng Hải, Munich, Liên hoan phim châu Á vào năm 2005, thậm chí đoạt giải Kim tước dành cho nhạc phim hay nhất tại Liên hoan phim Thượng Hải.

Đặc biệt cũng qua Thời Xa Vắng, Hồ Quang Minh đã giới thiệu được nhiều gương mặt mới cho showbiz Việt như diễn viên Ngô Thế Quân, diễn viên Hồ Phương Dung và đặc biệt là Nguyễn Thị Huyền (sau này trở thành Hoa hậu Việt Nam 2004)...

Nguyễn Thị Huyền tham gia Thời Xa Vắng khi đang là sinh viên năm thứ nhất của Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Trong phim, cô vào vai Hương - cô gái yêu Sài hết mực. Biết Sài không hạnh phúc với cuộc hôn nhân sắp đặt bên người vợ lớn tuổi hơn, Hương chủ động đến với Sài. Cô muốn giúp Sài thoát khỏi bi kịch nhưng cuối cùng, chính bản thân cũng không vượt qua được những dị nghị của người đời. 

Vai Hương của Nguyễn Thị Huyền là một cô gái quê hiền lành nhưng dám sống, dám yêu giữa những lề thói khắc nghiệt của làng xã, quan niệm xã hội. Tuy nhận đóng phim khi không có chút kinh nghiệm nào, nàng Hậu vẫn được đánh giá khá cao về mặt diễn xuất.

Sau này, Nguyễn Thị Huyền còn đảm nhận vai diễn cô gái bị câm, điếc trong bộ phim Lâu đài tình ái. Song người đẹp không mấy mặn mà với phim ảnh mà thường có những hoạt động nghệ thuật khác và dành thời gian cho gia đình.