Trào lưu thời trang Crinolinemania - tiền thân của váy Crinoline
Theo trang tin Thevintagenews.com (TVN), Crinolinemania là một trào lưu thời trang khá thịnh hành những năm đầu thế kỷ 19, đặc biệt là trong giới phụ nữ thượng lưu. Xu hướng thời trang này là những chiếc váy xòe bồng bềnh, với phần đuôi dài đến gần 6m, váy Crinoline (váy phồng lớn). Giới thời trang đánh giá, Crinolinemania không chỉ mang tính văn hóa, phong cách mà còn mang những nét rất đặc trưng của lịch sử.
Cũng nhờ trào lưu này ngày nay con người đã biến hóa và cho ra đời nhiều mốt mới, đa dạng và phong phú, giúp phụ nữ có thêm nhiều lựa chọn cho bản thân. Thời hoàng kim của trào lưu thời trang Crinolinemania là những năm 40 của thế kỷ 19. Thực chất những chiếc váy Crinoline được thợ “làng nghề” trong lĩnh vực thời trang tạo ra trong thế kỷ 17 và 18, sau đó tiếp tục được “tiến hóa” tạo ra một chiếc váy lớn hình vuông.
Để tạo được độ phồng cầu kỳ, người ta phải nhờ đến sự trợ giúp đặc biệt của tùng váy. Ban đầu, phụ kiện đặc biệt này được làm từ lông đuôi ngựa cùng với hàng chục lớp vải lót cotton. Tuy nhiên, người mặc sẽ cảm thấy nặng nề, bí bách, khó di chuyển bởi những chiếc tùng váy này. Đến năm 1850, một thợ làm váy đã chế tạo ra tùng váy làm từ thép định hình siêu nhẹ. Nó được xem là một phát minh đột phá của ngành thời trang lúc bấy giờ.
Tuy nhiên, theo một số nhà sử học về lĩnh vực thời trang, ngay từ cuối thế kỷ 15, những thợ lành nghề Tây Ban Nha là những người tiên phong của trào lưu thời trang Crinolinemania. Họ tạo ra những chiếc váy rộng, bồng bềnh được các quý bà Tây Ban Nha rất ưa chuộng. Nữ hoàng Joana của Bồ Đào Nha đã đề nghị dùng phong cách váy này cho hoàng gia.
Ngay lập tức nó được giới thượng lưu ca ngợi hết lời. Sau đó loại váy này đã được xuất ngoại sang châu Âu. Người đầu tiên mang trang phục này là Catherine, vợ đầu của Vua Henry VIII. Đây là một chiếc váy Tây Ban Nha được làm bằng vải lanh và nhiều vật liệu quý giá khác.
Tôn vẻ duyên dáng, giúp chị em tự tin trước đám đông
Theo thông tin trên tạp chí Punch số ra đầu thế kỷ 19, một trong những chiếc váy phồng nổi tiếng nhất thế giới được cấp bằng sáng chế năm 1856 của hãng R.C. Milliet ở Paris. Sau đó hãng này đã mang váy đến bán tại Anh. Khi vào Anh, váy Crinoline tiếp tục được cải tiến với kích thước lớn hơn, hình tròn tinh tế hơn. Các quý bà có cảm giác thoải mái khi mang váy này kèm theo quần áo nhiều lớp giúp họ trở nên quý phái, lịch lãm.
Ban đầu, Crinoline được làm từ vải lông đuôi ngựa, bông hoặc vải lanh. Sau lông đuôi ngựa được thay bằng một chiếc lồng. Loại lồng này được dựa trên khung thép có đường kính trong rộng từ 1 đến 4,5 mét. Giống như các loại thời trang khác, váy Crinoline ban đầu được giới thượng lưu dùng sau đó đến thường dân và ngày càng được cải tiến để giảm sự bất tiện như chu vi quá rộng, hay các lớp váy được giảm bớt để tăng tính tiện lợi. Ví dụ, khi ngồi do những vòng váy quá lớn có thể bật lên khiến lộ quần bên trong. Ngoài ra, chiều rộng của váy cũng là điều bất tiện mỗi khi di chuyển hoặc bước qua bậc cửa.
Tuy còn tồn tại nhiều nhược điểm nhưng nhiều phụ nữ cho rằng váy cũng vô cùng tiện lợi, mát mẻ, giúp họ mang được nhiều món đồ vặt bên trong, rất hợp với nhóm phụ nữ bầu bí, béo bụng... Phụ phụ nữ Anh khi mặc Crinoline cảm thấy hãnh diện thêm, như thể được giải phóng khỏi trang phục truyền thống. “Thật hoàn hảo, những dải sóng của Crinoline giống như cơ thể người phụ nữ, nó không chỉ tôn lên vẻ duyên dáng của chị em mà còn giúp chị em tự tin trước đám đông, không hề gây bất tiện”, một phụ nữ Anh nói với phóng viên tờ Lady’s Newspaper năm 1863.
Lý do váy khiến hơn 3.000 phụ nữ thiệt mạng
Tạp chí trực tuyến Fiveminutehistory (FHC) của Anh cho rằng váy Crinoline nhẹ và tinh tế. Nó từng được công xưởng Hoop Skirt của hãng Douglas & Sherwood ở New York (Mỹ) sản xuất hàng loạt. Có thời, Hoop Skirt phải thuê tới 800 phụ nữ để sản xuất khoảng 8.000 váy Crinoline mỗi ngày.
Để sản xuất lồng váy, Hoop Skirt đã phải sử dụng tới 1 tấn thép mỗi ngày, mỗi tháng dùng tới 150.000 thước vải muslin, 30.000m phiến sừng hàm cá voi để làm áo nịt ngực, 24.000 cuộn bông, 2,8 triệu yard dây thừng, 500.000 yard băng, 225.000 yard dây và 10.000 yard vải tóc (1 yard = 0,91m).
Tuy là một trào lưu thời trang nổi tiếng, song đã có tới hơn 3.000 phụ nữ châu Âu tử vong vì trang phục này. Lý do, do váy quá to, dài và cồng kền vì vậy, mỗi khi di chuyển, váy thường vướng vào nến hoặc bắt lửa gây hỏa hoạn. Hoặc móc vào các đồ vật khi tham gia giao thông và cả những lý do ít ai ngờ tới như vướng vào bánh xe ngựa, ngã xuống hồ, vướng vào dây diều hay súc vật...
Cụ thể, trường hợp hỏa hoạn vì Crinoline xảy ra năm 1858, một phụ nữ ở Boston (Mỹ) đã bị thiêu rụi khi váy bén lửa từ lò sưởi. Hoặc tháng 2/1863, Margeret Davey, một nữ giúp việc 14 tuổi đã chết thảm vì vết bỏng khi váy Crinoline bốc lửa.
Còn ở Philadelphia, 9 phụ nữ đã chết khi một ngọn nến rơi vào trang phục này. Tại Anh, chỉ trong vòng 2 tháng đã có tới 19 ca tử vong do trang phục này bốc cháy. Phần lớn người chứng kiến tai nạn đều biết không biết cách giải cứu nạn nhân bởi họ sợ váy của mình cũng có thể bốc cháy theo.
Ngoài tính dễ bốc cháy, váy Crinoline còn gây ra những bất tiện cho người trong cuộc, nhất là khi tham gia giao thông như đi tàu xe, váy vướng vào bánh xe hoặc bị gió cuốn đi. Theo tờ The Essex Standard, một phụ nữ Anh khi dệt vải phùng để may váy đã bị máy cuốn vào khiến sọ bị nghiền nát...
| Trào lưu thời trang Crinolinemania đã tồn tại hơn 6 thập kỷ và “tuyệt chủng” vào cuối thế kỷ 19, sang đầu thế kỷ 20 nó đã phục hưng trở trở lại với phần thân váy nhỏ hơn, gọn hơn. Khoảng 2 thập kỷ tiếp theo, váy Crinoline đã được nhà thiết kế thời trang danh tiếng Christian Dior người Pháp chính thức cho hồi sinh bằng những mốt mới, đó là váy cưới bồng bềnh, quyến rũ, tiền thân của các loại áo cưới hiện đại ngày nay. |